Kesinleşmiş Borçlara Özel Ödeme Kolaylığı Gelecek Mi?

Ekonomide yaşanan enflasyon ve durgunluk, şirketlerin krediye erişimde yaşadığı sorunlar ve bunun tedarikçi ve iş ortaklarına yansımaları, yine aynı şekilde küçük esnaf ve ticaret erbabının sadece vergi ve SGK değil diğer borçlarını da ödeyemez duruma gelmeleri, banka hesapları, gayrimenkul ve taşıtlara konulan hacizler ve özellikle taşıtlara haciz dışında konulan yakalama kararları ve bunların artık yüksek sesle dile getirilmesi, vergi, SGK ve belediyelere borcu olanlara "özel bir ödeme kolaylığı" getirilmesi konusunu otomatik olarak gündeme taşıdı.

Tüm bu hususlar sahaya çıkılıp kolayca tespit edilebilir!

Bunlar sahada fiilen yaşanan reel sorunlar.

Maliye: Böyle bir yapılandırma çalışması yok!

Maliye, yazılı ve görsel medya ile sosyal medyada yapılan paylaşım ve açıklamalar üzerine borç yapılandırması başta olmak üzere matrah ve vergi artırımı vb. düzenlemelerin gündemlerinde olmadığını, böyle bir çalışma bulunmadığını açıkladı! Hatta açıklamak zorunda kaldı diye diyebiliriz.

Saha oldukça sıkıntılı!

Fiilen sahada olan birisi olarak, hemen herkesin ödemede ciddi sıkıntı yaşadığını, hatta ödemelerini yapmak için mal ve mülklerini, taşıtlarını sattığını, bir kısmının ise ödeme güçleri bulunmaması nedeniyle borçlarını ötelediğini, ötelemeye çalıştığını söyleyebiliriz. Şirketlere baktığımızda ise, finansman giderlerinin, giderlerin büyük bir kısmını oluşturduğunu, zararın büyük bir kısmının finansman giderlerinden kaynaklandığını, ödeyemeyenlerin de konkordato vb. yollara başvurarak en azından şirket faaliyetlerinin devamını sağlamak istediklerini söyleyebiliriz.

Ödenemeyen borç katlanıyor!

Ödenemeyen vergi, SGK ve belediye borçları, aylık yüzde 4,5 oranında işleyen gecikme zammı kadar artıyor. Bu da, borçları iyice ödenemez hale getiriyor. Çık işin içinden çıkabilirsen!

Gecikme zammı oranı yüksek!

Aylık gecikme zammı oranı yüzde 4,5! Faiz indirimlerinin olduğu bir ortamda, faiz indirimine paralel olarak gecikme zammı oranında da indirim yapılmasında fayda var!

Tecil düzenlemesinde prosedür çok, taksit sayısı az!

Kesinleşmiş borçların tecili ve taksitlendirilmesine yönelik düzenleme, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil usulü hakkında Kanunun 48. Maddesinde yer alıyor.

Bu maddeye göre, amme borcunun vadesinde ödenmesi veya haczin tatbiki veyahut haczolunmuş malların paraya çevrilmesi amme borçlusunu çok zor duruma düşürecekse, borçlu tarafından yazı ile istenmiş ve teminat gösterilmiş olmak şartıyla, alacaklı amme idaresince veya yetkili kılacağı makamlarca; amme alacağı 36 ayı geçmemek üzere ve faiz alınarak tecil olunabiliyor. Ancak, borçlunun alacaklı tahsil daireleri itibarıyla tecil edilen borçlarının toplamı 250 bin Türk Lirası’nı (bu tutar dahil) aşmadığı takdirde teminat aranılmıyor. Bu tutarın üzerindeki amme alacaklarının tecilinde ise, 250 bin Türk Lirası’nı aşan kısmın yarısı kadar teminat alınıyor. 250 Bin Türk Lirası olarak uygulanan bu sınır da 9 Temmuz 2025 tarihinden itibaren daha yeni artırıldı. Eski sınır 50 Bin Türk Lirası’ydı!

Ancak uygulamada, hiçbir şekilde 36 aya kadar taksitlendirme yapılmıyor, taksit süreleri daha kısa belirleniyor. Şu an vergi borcunuz için gidip başvurun sadece yıl sonuna kadar 3 - 4  taksit yapılıyor. Bu da, borçlu durumdaki mükelleflerin sorununu çözmüyor! Ayrıca, yeni artırılmış olsa da, 250 bin Türk Lirası da oldukça düşük kaldı! Bize göre, bu rakamın en az 1 milyon Türk Lirası olması gerekirdi.

Yasa çıkarmadan bu işin başka bir çözümü yok mu?

Var, olmaz olur mu?

6183 sayılı Kanunda vergiye uyumlu mükelleflerin borçlarının tecili başlıklı 48/A maddesi var!

Dönemin Maliye Bakanı Sayın Naci AĞBAL, "Zaman zaman yeniden yapılandırma kanunları çıkarıyoruz. Vatandaş borcunu normal süresinde ödeyemiyor, borçları ödeme için imkan getirelim. Borcunu yatıran vatandaşlar da var. İleriye dönük genel yapılandırma kanunları çıkarmayalım dedik. Yeni bir sistem kuralım. Çalışma sonucunda var olan tecil düzenlemesine yeni bir müessese getirdik. Mali durumuna göre mali durumu çok zor durumda olan mükelleflere imkan sağlıyoruz. İlk olarak en az üç yıl süreyle vergi mükellefi olduğunuzu göreceğiz. İki, böyle bir zor durumdaysanız bütün beyannameleri zamanında verin. Üçüncü olarak herhangi bir vergi borcunuz geriye dönük bir yıldan fazla olmasın. Böyle bir mükellefe borcun taksitlendirme süresi 36 ay. Borçlunun mali durumuna bakınca bu sürede ödeyemediğine kanaat getirilirse 60 aya uzatabiliyoruz. Teminat konusunda kolaylıklar getiriyoruz. Geçmişe dönük gecikme zammı var. Burada da diyoruz ki, yeni yapılandırma sisteminde tecil faizi oranını aşağı çekme imkanı getiriyoruz. Amacımız vatandaşın borcunun ödemesini sağlamak" dedi.

Yalnız bu maddeye göre taksitlendirilebilecek alacaklar, Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi daireleri tarafından takip edilen ve Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergi, resim, harç ve vergi cezaları ile bu alacaklara bağlı gecikme faizi ve gecikme zammı ile sınırlı! Dolayısıyla, bu alacakların dışında kalan amme alacaklarının (örneğin SGK borçları) bu madde kapsamında tecil edilemiyor.  Ayrıca, bu Maddeden yararlanılabilmesi için mükelleflerin tecil başvuru tarihi itibarıyla vadesi 1 yılı geçmiş borcunun bulunmaması gerekiyor. 48/A düzenlemesinde tecil faiz oranı mükellefin zor durum haline göre düşük belirlenebiliyor ve taksit sayısı artırılabiliyor. Mükelleflerin mali durumlarının değerlendirilmesi sonucu; nakit oranının 0,1 veya 0,1’den küçük, likidite oranının 0,7 veya 0,7’den küçük ve kaldıraç oranının 0,7 veya 0,7’den büyük olması ve bu şartların bir arada bulunması halinde mükelleflerin çok zor durumda oldukları kabul ediliyor (Bu konudaki ayrıntılı açıklamalar 1 ve 10 Sıra No Seri: A Tahsilat Genel Tebliğlerinde yer alıyor).

48/A maddesi bugüne kadar hiç uygulandı mı?

Hayır, 48/A maddesi düzenlendiği 2007 yılından bu yana hiç uygulanmadı!

Nedenini herkes gibi biz de merak ediyoruz, bu madde neden çalıştırılmıyor, mükelleflere neden uygulanmıyor? Uygulanmayacaksa, neden düzenlendi?  O zaman kaldırın, Kanun kapsamından çıkarın! Kimsenin umudu kalmasın!

Ayrıca, 48/A maddesi sadece vergi borçlarının teciline yönelik olduğundan ve özellikle SGK borçlarını kapsamadığından, sahadan gelen talebi tam olarak karşılamıyor!

Özel bir borç yapılandırması düzenlemesine ihtiyaç var mı?

Evet, şu an gerçekten özel bir borç yapılandırmasına ihtiyaç var! Bu konudaki talepler de iyice dillendirilmeye ve yetkili makamlara iletilmeye başlandı!

Kredi kartı borçlarını yapılandırılması vergi borcu olan esnaf, tüccar, serbest meslek erbabı ve şirketleri de umutlandırdı: "Biz de bu memleketin evladıyız, borçlarımızın silinmesini istemiyoruz, sadece ödeme kolaylığı istiyoruz, bize de bir kolaylık sağlanmalı" diyorlar. 

Sonuç olarak;

Her ne kadar Maliye böyle bir çalışma olmadığını açıklasa da, hükümetin Meclis açılır açılmaz yaşanan süreç ve bu konuda kamuoyundan gelen yoğun talepleri karşılıksız bırakmayacağını düşünüyorum.

Gerçekten saha da her şey kilitlenmiş durumda, merak eden sahaya inebilir!

(Kaynak: Abdullah Tolu / Ekonomim.com | 11.08.2025)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.