Ayşe İşçi
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
smmm.ayseisci@gmail.com

SGK Genelgesinde Yapılan Son Değişiklik İle, Asıl İşverenlerin Alt İşverenlerle SGK Karşısında Müteselsil Sorumlu Olmaması ve 5510 Sayılı Kanun Türünden Şartları Taşıması Halinde Yararlanması

5510 sayılı Sosyal  Sigortalar  ve  Genel  Sağlık  Sigortası  Kanunu'nun  81'inci maddesinin  birinci fıkrasının  (ı)  bendinde yer  alan  malullük ,yaşlılık ve  ölüm sigortaları  prim  oranı

işveren hissesi  beş puanlık  indiriminden yararlanmanın  usul ve esasları  2008/93, 2009/139,2011/45,2020/1, 2021/26 ve 2021/30 sayılı genelgelerde açıklanmıştır.

2008/93 sayılı Genelgenin "9- Alt İşvereni Bulunan İşyerleri ve Alt İşverenlerle İlgili İşlemler"

başlıklı bölümünde; "Dolayısıyla, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin işveren hissesinin beş puanlık kısmının Hazinece karşılanabilmesi için her bir işyeri bazında muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması gerektiğinden, asıl işverenin söz konusu indirimden yararlanmak amacıyla aylık prim ve hizmet belgesini 5510 sayılı Kanun türünü seçerek Kuruma gönderebilmesi için, gerek kendisinden gerekse kendisinden iş alan alt işverenlerden kaynaklanan muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması gerekmektedir.

Örnek- 2008/Kasım ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinin Kuruma gönderilmesi gereken

sürenin son günü olan 23/12/2008 tarihinde asıl işveren olan (A) Limited Şirketi ve kendisinden iş alan alt işverenlerin muaccel borçlarının,

Sigorta primi          İşz. Sigor. Primi           İdari P. C.        G. C. ve G. Z.

Asıl işveren;              

1 nolu alt

2 nolu alt                 500,00                     75,00              87,00

3 nolu alt                 325,00                     46,00

olduğu varsayıldığında,

- Asıl işveren olan (A) Limited Şirketi, (her ne kadar kendi çalıştırmış olduğu sigortalılardan

dolayı Kuruma muaccel borcu bulunmasa da) kendisinden iş alan 2 ve 3 nolu alt işverenlerin Kuruma muaccel borçlarının bulunması ve bu borçlardan alt işverenlerle birlikte sorumlu olması; (2) ve (3) nolu alt işverenler ise, kendi çalıştırmış  oldukları sigortalılardan dolayı muaccel borçlarının bulunması; nedeniyle  aylık  prim  ve  hizmet  belgelerini,  5510  sayılı  Kanun  türünü  seçmek  suretiyle gönderemeyeceklerdir.

-  (1)  nolu  alt  işveren  ise,  çalıştırmış  olduğu  sigortalılardan  dolayı  Kuruma  borcunun bulunmaması ve gerek asıl işverenin, gerekse diğer alt işverenlerin Kuruma olan borçlarından dolayı herhangi bir sorumluluğunun bulunmaması nedeniyle aylık prim ve hizmet belgesini 5510 sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle gönderebilecektir." Açıklamalarına yer verilmiştir.

Bu itibarla, özel sektör işverenlerinin malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranı işveren

hissesi beş puanlık  indiriminden yararlanabilmeleri için gerek kendisi gerekse  kendisinden iş alan alt işverenlerinin Kurumumuza  muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması gerekmektedir.

Bilindiği üzere , 19/7/2021 tarihli ve 2021/26 sayılı Genelgede 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi uyarınca beş puanlık indirim uygulamasında işverenin Kuruma olan yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun 2021/Eylül ayına/dönemine ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden itibaren geçerli olmak üzere Türkiye genelindeki tüm işyerleri esas alınarak sorgulanacağı açıklanmış idi.

Konuyla ilgili yapılan değerlendirmede, beş puanlık indirimde işverenin Türkiye geneli Kuruma yasal ödeme süresi geçmiş borç sorgusunun 1/1/2022 tarihinden (2022/Ocak ayına/dönemine ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden) itibaren yapılmasına karar verilmiş olup, 19/7/2021 tarihli ve 2021/26 sayılı Genelgede yer alan “1/9/2021” tarihi “1/1/2022”, “2021/Eylül” ifadesi “2022/Ocak” olarak değiştirilmişti. Dolayısıyla gerek 2008/93 sayılı genelge ile Asıl işveren ile alt işverenlerin kuruma muaccel borcunun olmaması gerekirken, 2021/30 genelgesinde bu borcun işverenin Türkiye’deki tüm işyerleri bazında değenlendirileceği ve Ocak 2022 yılından itibaren geçerli olacağı açıklanmıştı.

Konuyla ilgili olarak Kurumumuz aleyhine Danıştay 12. Dairesinin 2019/5932 Esasına kayden

açılan, bilahare  Danıştay 10.  Dairesinin 2020/2727 Esasına kayden devam  eden dava sonucu  verilen 11.06.2024 tarihli ve 2024/2504 sayılı Karar ile "Dava konusu Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının 'Malulluk, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranının işveren hissesinden beş puanlık indirim' konulu 13.11.2008 tarihli ve 2008/93 sayılı Genelgesinin 'Alt İşvereni Bulunan İşyerleri ve Alt İşverenlerle İlgili İşlemler' başlıklı 9. maddesinin idari para cezaları ve fer'ileri yönünden iptaline" hükmedilmiştir.

Bu nedenle, 2008/93 sayılı Genelgenin "9- Alt İşvereni Bulunan İşyerleri ve Alt İşverenlerle İlgili

İşlemler" bölümünde yer alan açıklamalar; "Dolayısıyla, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin işveren hissesinin beş puanlık kısmının Hazinece karşılanabilmesi için işverenin muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması gerektiğinden, asıl işverenin söz konusu indirimden yararlanmak amacıyla muhtasar prim ve hizmet beyannamesini 5510 sayılı Kanun türünü

Seçerek Kuruma gönderebilmesi için işverenin muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası  primi, idari  para  cezası  ile bunlara  ilişkin  gecikme  cezası ve  gecikme  zammı  borcu ile

kendisinden iş alan alt işverenlerden kaynaklanan muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması gerekmektedir.

Örnek - 2024/Eylül ayına ilişkin muhtasar prim ve hizmet beyannamesinin Kuruma gönderilmesi gereken sürenin son günü olan 27/10/2024 tarihinde asıl işveren (A) Limited Şirketi ve kendisinden iş alan alt işverenlerin muaccel borçlarının,

Sigorta primi          İşz.Sigor.Primi           İdari P. C.             G. C.         ve        G. Z.

Asıl işveren;                ----                   -----                    ---                     ---

1 nolu alt

2 nolu alt                   4.000,00                  1.000,00                                          350,00

3 nolu alt                   2.000,25                     150,00

olduğu varsayıldığında,

- Asıl işveren olan (A) Limited Şirketi, (her ne kadar kendi çalıştırmış olduğu sigortalılardan

dolayı Kuruma muaccel borcu bulunmasa da) kendisinden iş alan (2) nolu alt işverenin Kuruma muaccel borcunun bulunması ve bu borçtan alt işverenle birlikte sorumlu olması; (2) ve (3) nolu alt işverenler ise, kendi çalıştırmış oldukları sigortalılardan dolayı muaccel borçlarının bulunması; nedeniyle muhtasar prim ve hizmet beyannamesini 5510 sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle gönderemeyeceklerdir.

-  (1)  nolu  alt  işveren  ise,  çalıştırmış  olduğu  sigortalılardan  dolayı  Kuruma  borcunun

bulunmaması ve gerek asıl işverenin, gerekse diğer alt işverenlerin Kuruma olan borçlarından dolayı herhangi bir sorumluluğunun bulunmaması nedeniyle muhtasar prim ve hizmet beyannamesini 5510 sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle gönderebilecektir.

Örnek - 2024/Ekim ayına ilişkin muhtasar prim ve hizmet beyannamesinin Kuruma gönderilmesi gereken sürenin son günü olan 26/11/2024 tarihinde asıl işveren (Z) Limited Şirketi ve kendisinden iş alan alt işverenin muaccel borçlarının,

Sigorta primi          İşz.Sigor.Primi           İdari P. C.             G. C.    Ve        G. Z.

Asıl işveren;                ------                ----                   -----                 ------

1 nolu alt                      4.000,50               450,00

olduğu varsayıldığında,

- Asıl işveren olan (Z) Limited Şirketinin kendi çalıştırmış olduğu sigortalılardan dolayı Kuruma

muaccel borcu bulunmadığı ve kendisinden iş alan (1) nolu alt işverenin idari para cezası borcu bulunsa dahi,  söz  konusu  borç  bu  indirim  kapsamında  asıl  işverenin  sorumlu  olacağı  borç  olarak değerlendirilemeyeceğinden asıl işveren muhtasar prim ve hizmet beyannamesini 5510 sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle gönderebilecektir." şeklinde değiştirilmiştir.

Sonuç olarak değerlendirecek olursak daha önceki ;2008/93, 2009/139,2011/45,2020/1, 2021/26 ve 2021/30 sayılı genelgelerde  yapılan değişikliklere ; 2024/11 sayılı SGK  genelgesi  ile Alt işverenlerin kuruma olan muaccel borçlarından, İPC,G.C ve G. Zammından dolayı ,Asıl İşverenlerin Mağdur Edilmemesi Ve Teşviklerden Yararlanması sağlanmış oldu.

30.09.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.