Yusuf Yurdakul
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
yusufyurdakul@msn.com

Kasa ve Stok Affı Özellikli Hususlar

I GİRİŞ

7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun 18/5/2018 tarihli ve 30425 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış, yapılandırmaya, işletme kayıtlarının düzeltilmesine ve matrah artırımına ilişkin hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.Her ne kadar son yıllarda hemen hemen birbirine çok benzer hükümleri içeren metinlerin vergi barışı/yapılandırma adı altında yasalaşması çeşitli akademik çevreleri rahatsız etse de ülkemizde kayıt dışı ekonomiyle mücadelenin yetersiz yahut başarısız olması, vergi inceleme oranlarının arzulanan düzeye ulaşamaması gibi nedenler cari hükümetleri bu tarz kanunları çıkarmaya mecbur bırakmaktadır.

Yasada ilgi gören hususlardan biride işletme kayıtlarının düzeltilmesine ilişkin hükümleri içeren 6.Maddesidir.Bu maddeyle özet olarak işletme kayıtlarından gerçeğe uygun olmayan tutarların (kasa/stok) bilanço dışına atılması ve bilançoda gözükmeyen ancak gerçekte mevcut olan varlıkların aktifleştirilmek suretiyle bilançoya dahil edilmesi amaçlanmaktadır.Yazımızda gerek bu düzeltmeleri yaparken gerek yaptıktan sonra dikkat edilip akılda tutulması gereken özellikli konular açıklanmaya çalışmıştır.

II STOKLAR

İşletmede Mevcut Olduğu Halde Kayıtlarda Yer Almayan Emtia, Makine, Teçhizat ve Demirbaşlar Kayda Alınırken, Emtia üzerinden Ödenen KDV İndirim Konusu Yapılırken Makine, Teçhizat ve Demirbaşlar Nedeniyle Ödenen KDV İndirim Konusu Yapılmaz.

Uygulama kapsamında olan mükellefler, işletmelerinde mevcut olduğu hâlde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarını 7143 sayılı Kanunun yayımı tarihini izleyen üçüncü ayın son iş günü olan 31 Ağustos 2018 tarihine kadar envanter listeleri ile birlikte katma değer vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairelerine bildireceklerdir.Bildirilen tutarlar üzerinden;

- Teslimleri genel orana (%18) tabi makine, teçhizat ve demirbaşlar ile emtianın rayiç bedeli üzerinden %10 oranı, Teslimleri indirimli orana (%1, %8) tabi makine, teçhizat ve demirbaşlar ile emtianın rayiç bedeli üzerinden ise tabi oldukları oranın yarısı esas alınarak KDV ödenecek ve Emtiaya ilişkin KDV indirim konusu yapılırken makine, teçhizat ve demirbaşlara ilişkin KDV indirim konusu yapılmayacaktır.

Örnek:

(A) Limited Şirketi, stoklarında bulunan ancak kayıtlarında yer almayan (Y) emtiasını ve işletmede mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan üretim amaçlı kullanılan (Z) makinesini rayiç bedeli ile   12/8/2018 tarihi itibarıyla beyan etmiştir.

(Y)Emtia:         50.000

(Z)Makine       100.000

 

Emtia genel orana tabi olup %10 KDV (5.000TL) hesaplanacak ve 31.Ağustos 2018 Tarihine kadar beyan edilecek ve aynı süre içerisinde ödenecektir.Ödenen tutarlar  1 Nolu KDV beyannamesiyle İndirim konusu yapılacaktır.

Makine genel orana tabi olup %10 KDV (10.000TL) hesaplanacak ve 31.Ağustos 2018 Tarihine kadar beyan edilecek ve  aynı süre içerisinde ödenecektir.Ancak ödenen bu tutarların indirim konusu yapılması mümkün değildir.

 

Emtia nedeniyle ödenen KDV'nin İadesi Mümkün.

7143 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinden faydalanarak, kayıtlarda yer almayan emtia dolayısıyla hesapladıkları KDV’yi beyan edip ödeyen ve bu vergiyi indirim hesaplarına intikal ettiren mükellefler tarafından, beyana konu emtianın, 3065 sayılı Kanun uygulamasında iade hakkı tanınan işlemlerde kullanılması durumunda, beyan edilerek ödenen ve indirim hesaplarına alınan söz konusu verginin yüklenilen verginin hesabında dikkate alınması ve dolayısıyla iade konusu yapılması mümkün bulunmaktadır. Öte yandan, makine, teçhizat ve demirbaşlar nedeniyle bahse konu uygulama kapsamında beyan edilerek sorumlu sıfatıyla ödenen KDV’nin indirim konusu yapılması mümkün olmadığından, bu verginin iadesi de söz konusu olmayacaktır.

III KASA

Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede Mevcut Olmayan Kasa Mevcudu ve Ortaklardan Alacaklar İle İlgili Başka Hesapta Takip Edilen Tutarların Dikkate Alınması Mümkün.

Kanunun 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrası hükmü ile bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükelleflerine, 31/12/2017 tarihi itibarıyla düzenledikleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarları ile bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar vergi dairelerine beyan etmek ve beyan edilen tutarlar üzerinden %3 oranında vergi hesaplamak suretiyle kayıtlarını düzeltmeleri ve böylece kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmeleri imkanı verilmiştir.Burada dikkat çekilmek istenen husus Kasa ve Ortaklar hesabıyla ilgili olup Başka Hesapta Takip Edilen Tutarlarında Kasa Affı kapsamında beyan edilebileceğidir.Örneğin Kasa yerine “126. Diğer Çeşitli Alacaklar hesabında takip edilmiş daha doğrusu gizlenmiş tutarlar Yasanın 6.Maddesi kapsamında beyan edilebilecektir.

Örnek:

(C) A.Ş.’nin, 31/12/2017 tarihli bilançosunda ortaklardan alacak ve ortaklara borç tutarları, bilanço hesapları itibarıyla aşağıdaki gibi olup, beyan tarihi olan 20/6/2018 tarihi itibarıyla bu tutarların değişmediği varsayılmıştır. Ayrıca, mükellef kurumun ortaklardan alacaklar hesabında izlenmesi gerekirken “126. Diğer Çeşitli Alacaklar” hesabında izlediği 100.000 TL bulunmaktadır.

- 126. Diğer Çeşitli Alacaklar hesabı...........................100.000 TL

- 131. Ortaklardan Alacaklar hesabı........................... 200.000 TL

-231. Ortaklardan Alacaklar hesabı........................... 150.000 TL

 -331. Ortaklara Borçlar hesabı..................................(170.000)TL

-431. Ortaklara Borçlar hesabı................................. (120.000)TL

 

 Bu çerçevede; Beyan tutarı :. [100.000+(200.000+150.000)-(170.000+120.000) =] 160.000 TL Hesaplanan vergi: ............................................................. (160.000 x %3=) 4.800 TL olacaktır.

Anılan mükellef, söz konusu tutarı beyan etmesi hâlinde beyan edilen bu tutar üzerinden hesaplanan vergiyi beyanname verme süresinde ödeyecektir.

 

Kasa Affı Kapsamında Beyan Edilen Tutarlar Kar Payı Dağıtırken Ticari Karın Tespitinde Dikkate Alınmayacak.

Kasa ve Ortaklar cari hesaplarıyla ilgili yapılacak düzeltme işlemlerinde göz önünde bulundurulması gereken en önemli husus henüz yayımlanmamış olsada bu haliyle yayımlanması yüksek ihtimal olan tebliğdeki hüküm aşağıdaki gibidir;

" 7143 Sayılı Kanun Genel Tebliğinde belirtildiği üzere "mükelleflerce kâr dağıtımı yapılması hâlinde, ticari bilanço açısından dağıtılabilir ticari kar tutarı, 7143 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında beyan edilen ve "689. Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar" hesabı altında muhasebeleştirilen tutarlar dikkate alınmaksızın tespit olunacaktır."

Bunun anlamı Kasa düzeltmesiyle işletmeler gerçek manada kasadan kurtulmuş olmamakta günü kurtarmaktadır.Zira kar payı dağıtılırken Kasa affı kapsamında beyan edilen tutarlar dikkate alınmayacağından %15 kar payı stopajı ayrıca ödenecek ve işletmelere uzun vadede kasayı reel haline getirmenin maliyeti 15+3=%18 olacaktır.Örnek vermek gerekirse;

Bilançosunda 200.000 TL dağıtılabilir karı olan ve 7143 Sayılı Kanun kapsamında 100.000 TL Kasa affından faydalanmış olan işletme için aşağıdaki şekilde stopaj hesaplamak gerekecektir.

Dağıtılabilir Kar                                   :200.000

7143 SK Kasa düzeltmesi zararı            :100.000

 

Yukarıdaki Pasif kalemlere sahip olan bir işletme 200.000 TL'nı dağıtmak istediğinde 7143 SK kapsamında beyan ettiği 100.000 TL'nı dağıtılabilir kardan mahsup etme imkanına sahip değildir.

 

Kar payı dağıtırken,                              200.000 %15 =30.000 TL

Daha önce beyan edilmiş olan               100.000%3    =3.000  TL

Bu durumda işletmenin kasayı reel hale getirmesinin nihai maliyeti %18 olmaktadır.

Gerek 6736 Sayılı Kanun gerek 7143 Sayılı Kanun Uygulama Tebliğlerinde yukarıdaki hususta yer verilen ifadeler birbirinin aynı olup, mükellefler tarafından daha önce yapılmış olan itirazların Gelir İdaresince dikkate alınmadığı görülmektedir.

IV SONUÇ

7143 Sayılı Kanunun 6.Maddesinin Stok yahut Kasa düzeltmesi hükümlerinden yararlanmak isteyen mükelleflerin yukarıda detayları açıklanan ve aşağıda özetlenmiş olan özellikli konulara dikkat etmeleri menfaatlerine olacaktır.

• İşletmede Mevcut Olduğu Halde Kayıtlarda Yer Almayan Emtia nedeniyle ödenen KDV'nin indirimi mümkün olmakla birlikte, Makine, Teçhizat ve Demirbaşlar nedeniyle ödenecek KDV indirim konusu yapılmaz.
• Kayda alınan emtia nedeniyle ödenen KDV'nin 3065 Sayılı Kanun uygulamasında iadeye konu yüklenilen KDV içerisinde yer alması halinde iadesi mümkündür.
• Kasa ve Ortaklar Cari Hesaplarında izlenmesi gerekirken Başka hesapta Takip edilmiş tutarlarda beyan edilerek reel hale getirilebilir.
• Kasa ve Ortaklar Cari hesaplarını düzeltme kararı verirken dikkate alınması gereken en önemli husus Mükelleflerce ileride yapılacak Kar Payı dağıtımı esnasında stopaja tabi tutarın 7143 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında beyan edilen tutarların dikkate alınmaksızın tespit olunacağıdır.

28.05.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.