Yusuf Özer
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Vergi Hukuku Bilim Uzmanı
yusuf@ozerymm.com

Konkordato Müessesesinde İlave ve Değişiklik Getiren Düzenlemeler, 7155 Sayılı Torba Yasa İle Yayımlandı

1- Konu ve Kapsam

Daha önce 27.11.2018/2018-37 sayılı sirkülerimizde; TBMM Başkanlığı'na sunulan, İcra ve İflas Kanunu'nun konkordatoya ilişkin bazı hükümlerinde son sekiz aylık uygulamada ortaya çıkan sorunların çözümüne yönelik düzenlemeler içeren kanun teklifinde yer alan değişiklik ve ilave düzenlemeler yazın konusu yapılmıştı. Bu sirkülerimizde ise 19.12.2018 tarih ve 30630 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7155 sayılı Abonelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Kanunu’nda söz konusu kanun teklifinde öngörülen ilave ve değişikliklerin yasalaşan düzenlemeleri yazın konusu yapılmıştır.

Sirkülerimizin bu bölümünde eski düzenleme, daha önce anılan kanun teklifi ile öngörülen düzenleme ve nihayet 7155 sayılı Torba Yasa ile yasalaşan düzenlemeler, karşılaştırılmak suretiyle açıklama konusu yapılacaktır.

2- Gerekçe

Konkordato müessesesinde ilave ve değişiklikler getiren bu düzenlemelerin gerekçesi, kanun teklifinde, 15 Mart 2018 tarihinden itibaren yürürlüğe giren konkordatoya ilişkin, yaklaşık sekiz aylık uygulamanın takibi neticesinde, ortaya çıkan bazı sorunların çözümü şeklinde belirtilmiştir.

3- 7155 sayılı Torba Yasa ile Konkordato Müessesesinde Yapılan Düzenlemelerin Kanun Teklifinde Öngörülen ve Yasalaşan Şeklinin Karşılaştırılması Suretiyle Açıklanması

3.1. Bağımsız Denetim Raporunu Hazırlayacak Bağımsız Denetim Kuruluşları

7155 sayılı Torba Kanun öncesinde, 2004 sayılı İİK md. 286/(e) bendi hükmü uyarınca, konkordato ön projesinde yer alan teklifin gerçekleşmesinin kuvvetle muhtemel olduğunu gösteren finansal analiz raporları ile dayanaklarının, Sermaye Piyasası Kurulu veya Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşu tarafından hazırlanacağına hükmedilmişti.

Verilen kanun teklifinde ise bu raporların; Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca, kamu yararını ilgilendiren kuruluşlar (KAYİK)’in denetimi için yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşları tarafından hazırlanacağı öngörülmek suretiyle, anılan raporu verecek bağımsız denetim kuruluşlarını daraltılmak istenmekteydi.

Bağımsız raporunu hazırlayacak denetim kuruluşlarını daraltan teklifin bu kısmı, 7155 sayılı Torba Kanun’un 13. Madde düzenlemesinden çıkartılmak suretiyle aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“e) Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşu tarafından Türkiye Denetim Standartlarına göre yapılacak denetim kapsamında hazırlanan ve konkordato ön projesinde yer alan teklifin gerçekleşeceği hususunda makul güvence veren denetim raporu ile dayanakları.”

Yasalaşan bu düzenleme uyarınca, bağımsız denetim raporlarını hazırlayacak denetim kuruluşlarında KAYİK lisansının aranması zorunluluğu öngören teklif kaldırılmış ayrıca eski düzenlemede yer alan “Sermaye Piyasası Kurulu” ifadesi kaldırılmak suretiyle, sadece Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca yetkilendirilmiş bağımsız denetim kuruluşları konkordato müessesesinde amaçlanan raporları tanzim etmeye yetkili kılınmıştır.

3.2. Bağımsız Denetim Raporu, Konkordato Talep Eden Tüm Borçlulardan Aranacaktır

İİK’nin 286. Maddesinin eski (e) bendi düzenlemesinde, 3/6/2011 tarihli ve 635 sayılı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 28. maddesi kapsamında küçük işletmeler bakımından, konkordato ön projesinde yer alan teklifin gerçekleşmesinin kuvvetle muhtemel olduğunu gösteren bağımsız denetim rapor şartının uygulanmayacağı hüküm altına alınmıştı. 7155 sayılı Kanun’un 13. Maddesiyle yapılan değişiklik düzenlemesi ile bu hüküm kaldırılmış ve tüm işletmelere, anılan nitelikte bağımsız denetim raporu düzenletme şartı getirilmiştir.

3.3. Bağımsız Denetim Raporu Ve Bu Raporlara Dayanak Olacak Denetimlerde Çalışmasında Uyulacak Usul ve Esaslar

7155 sayılı Torba Kanun’un 13 maddesinde, İİK’md. 286/(e) bendi kapsamında düzenlenecek raporlar ve bu raporlara dayanak olacak denetimlerde, denetim kuruluşlarının faaliyetleri, hak ve yükümlülükleri, raporların inceleme ve denetimleri, bu raporlar sebebiyle doğacak idari ve hukuki sorumluluk ile diğer hususlar hakkında 26/9/2011 tarihli ve 660 sayılı Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun (KGK) Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.

Böylece denetim raporlarını hazırlayacakların çalışma şekli, denetimleri ve sorumluluklarının tespitinde, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun (KGK) Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerinin geçerli olacağı hüküm altına alınmıştır. 

Ayrıca 7155 sayılı Torba Kanun’un 13 maddesinin son bendi düzenlemesinde, bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların Adalet Bakanlığınca yürürlüğe konulan yönetmelikler ile belirleneceği hüküm altına alınmıştır.

İİK’nin 286/(e) maddesinde yer alan; malî tabloların tarihinin, başvuru tarihinden en fazla kırk beş gün önce olabileceği ayrıca borçlunun, konkordato sürecinde mahkeme veya komiser tarafından istenecek diğer belge ve kayıtları da ibraz etmek zorunda olduğu hükmü, 7155 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik ile madde düzenlemesinden çıkarılmıştır.

3.4. Finansal Analiz Raporu Yerine “Makul Güvence Veren Denetim Raporu”

 İİK’nin 286/(e) madde düzenlemesine ilave edilen fıkrayla, denetim raporunu hazırlayacak denetim kuruluşlarının faaliyetleri, bu kuruluşların hak ve yükümlülükleri, hazırlanan raporların ilgili kurum tarafından incelenmesi ve denetlenmesi, bu rapor sebebiyle denetim kuruluşlarının idari ve hukuki sorumlulukları ile diğer hususlar hakkında 660 sayılı KHK hükümleri uygulanacaktır.  Böylece denetim raporlarını hazırlayacakların çalışma şekli, denetimleri ve sorumlulukları açıkça düzenlenmektedir. 

3.5. Konkordato Komiserlerinin Nitelikleri ile En az Birinin Bağımsız Denetçi Olma Zorunluluğu

7155 sayılı Torba Yasa’nın 14. Maddesiyle, İİK’nin 287. maddesinin üçüncü fıkrasına ikinci cümlesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki cümle eklenmiştir.

“Üç komiser görevlendirilmesi durumunda komiserlerden biri, mahkemenin bulunduğu ilde faaliyet göstermek şartıyla Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilmiş bağımsız denetçiler arasından seçilir.”

Konkordato Komiserinin Niteliklerine Ve Alacaklılar Kurulunun Zorunlu Olarak Oluşturulmasına Dair Yönetmeliğin 4. Maddesinin 2. Bendinde; “Konkordato komiseri olarak üç kişinin görevlendirilmesi halinde, seçilecek komiserlerden birinin hukukçu ve birinin de yeminli mali müşavir olması tercih edilir.” ifadesine yer verilirken, bu defa anılan yasal düzenlemeyle birlikte, konkordato komiseri olarak üç kişinin görevlendirilmesi halinde birinin mahkemenin bulunduğu ilde faaliyet göstermek şartıyla Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilmiş bağımsız denetçi olması, yasal zorunluluk olarak belirlenmiştir.

Ancak getirilen maddenin lafzen yorumlanması halinde, söz konusu zorunluluğun, mahkemenin bulunduğu ilin mülki sınırları içinde faaliyet gösteren bu nitelikte bir bağımsız denetçi bulunması şartına bağlandığı, bu nitelikte bir bağımsız denetçi bulunmuyorsa, bu zorunluluğun söz konusu olmayacağı açıkça görülmektedir.

7155 sayılı Torba Yasa’nın 15. Madde düzenlemesiyle birlikte, İİK’nin 290. Maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Komiserler, bilirkişilik bölge kurulları tarafından oluşturulan komiser listesinden seçilir. Listeye kayıt için Adalet Bakanlığı tarafından izin verilen kurumlardan alınacak eğitimin tamamlanmış olması zorunludur. Ayrıca, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, komiser olarak görevlendirilebilecek, yetkilendirilmiş bağımsız denetçileri liste hâlinde bilirkişilik bölge kurullarına bildirir. Listede görevlendirilecek komiser bulunmaması hâlinde liste dışından görevlendirme yapılır ve bu durum bölge kuruluna bildirilir. Bir kişi eş zamanlı olarak beşten fazla dosyada geçici komiser ve komiser olarak görev yapamaz. Komiserin sorumlulukları hakkında 227 nci maddenin dördüncü ve beşinci fıkrası hükümleri uygulanır.

Konkordato komiserinin nitelikleri, eğitimi, eğitim verecek kurumlar ve eğitimden muaf tutulacaklar ile komiserliğe ilişkin diğer hususlar Adalet Bakanlığınca yürürlüğe konulan yönetmelikle belirlenir.”

Anılan madde hükmü ile getirilen ilave düzenleme uyarınca, konkordato komiserlerinin seçimi, eğitimi, görevlendirme şekli ve komiserliğe ilişkin diğer hususların, Adalet Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikler ile belirleneceği hüküm altına alınmıştır.

3.6. Kesin Mühlet İçinde Konkordato Talebinin Reddi İle İflâsın Açılması Hallerini Gerektiren Durumlarda İlave Düzenleme

İİK’nin 292. Maddesinde “Kesin mühlet içinde konkordato talebinin reddi ile iflâsın açılması” başlığı altında, iflâsa tabi olan borçlular bakımından, kesin mühletin verilmesinden sonra, komiserin yazılı raporu üzerine mahkemenin kesin mühleti kaldırarak konkordato talebinin reddine ve borçlunun iflâsına resen karar vereceği haller tahdidi olarak düzenlenmiştir.

Bu defa 1755 sayılı Torba Yasa’nın 16. Maddesi ile İİK’nin 292. Maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan “uymazsa” ibaresinden sonra gelmek üzere “ya da borçlunun alacaklıları zarara uğratma amacıyla hareket ettiği anlaşılıyorsa” ibaresi eklenmiş, böylece konkordato talebini gerektiren hallerin sınırı genişletilmiştir.

Bu hüküm tamamen sübjektif nitelikte olup hangi gerekçelerle çalıştırılacağı, zaman içerisinde görülecektir.

Ancak bu düzenlemenin getirilmesindeki amaca dair tahminimiz, özellikle geçen 8 aylık süre içerisinde, konkordato kesin mühlet içerisinde yer alan bazı firma ve ortaklarının, konkordato projelerini gerçekleştirme çabasından ziyade, mevcut borçların kesin mühlet sürecinde ödenmeyecek olması ya da ancak garameten ödenecek olması ilkesini suiistimal ederek bazı alacaklılarını avans, elden gayri resmi olarak ödeme vs. şekilleriyle  kayırmaları nedeniyle  diğer alacaklıların zararına hareket edilmesini önlemek olarak ifade edebiliriz.

3.7. Yürürlük

7155 sayılı Torba Yasa’nın 17. Maddesi ile 2004 sayılı İİK’na Geçici 15. Madde ilave edilmişi, buna göre; bu Kanunun yayımlandığı 19.12.2018 tarihi itibariyle yürürlüğe giren ve yukarıda yer verilen madde düzenlemelerinin, yürürlüğe girdiği tarihte görülmekte olan konkordato talepleri hakkında talep tarihinde yürürlükte bulunan hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir.

Dolayısıyla bu tarihten itibaren verilecek konkordato talepli dosyaların ise anılan ilave ve değişiklik düzenlemelerini esas alarak hazırlanması gerekecektir.

4- Karşılaştırma Tablosu

ESKİ DÜZENLEME	7155 SAYILI YASA İLE GETİRİLEN
Raporu Hazırlayacaklar:	Raporu Hazırlayacaklar:
Sermaye Piyasası Kurulu veya Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşları	Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşları
Raporun Niteliği:	Raporun Niteliği:
Konkordato ön projesinde yer alan teklifin gerçekleşmesinin kuvvetle muhtemel olduğunu gösteren finansal analiz raporları ile dayanakları	Türkiye Denetim Standartlarına göre yapılacak denetim kapsamında hazırlanan ve konkordato ön projesinde yer alan teklifin gerçekleşeceği hususunda makul güvence veren denetim raporu ile dayanakları şeklinde değiştirilmiştir.
Bağımsız Denetçi Bulundurma Zorunluluğu	Bağımsız Denetçi Bulundurma Zorunluluğu
Konkordato Komiserinin Niteliklerine Ve Alacaklılar Kurulunun Zorunlu Olarak Oluşturulmasına Dair Yönetmelik Md.4/(2) – “Konkordato komiseri olarak üç kişinin görevlendirilmesi halinde, seçilecek komiserlerden birinin hukukçu ve birinin de yeminli mali müşavir olması tercih edilir.”	Üç komiser görevlendirilmesi durumunda komiserlerden biri, mahkemenin bulunduğu ilde faaliyet göstermek şartıyla Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilmiş bağımsız denetçiler arasından seçilir.
Konkordato Komiserinin Seçimi, Nitelikleri ve Eğitimi- Eğitim Şartı BULUNMAMAKTA	Konkordato Komiserinin Seçimi, Nitelikleri ve Eğitimi- Eğitim Şartı GETİRLMEKTEDİR
Konkordato Komiserinin Niteliklerine Ve Alacaklılar Kurulunun Zorunlu Olarak Oluşturulmasına Dair Yönetmelik Md.4/(1) –   Konkordato komiseri olarak görevlendirilecek kişilerde aşağıdaki nitelikler aranır: a) Türk vatandaşı olmak. b) Tam ehliyetli olmak. c) En az dört yıllık lisans eğitimi ve beş yıldan az olmamak üzere mesleki tecrübeye sahip bulunmak. ç) İflas etmemiş olmak. d) Son üç yıl içinde görevin gerektirdiği özen yükümlülüğüne uymadığından dolayı konkordato komiserliği görevine son verilmemiş olmak. e) Görevlendirildiği tarih itibarıyla disiplin yönünden meslekten veya memuriyetten çıkarılmamış ya da sanat icrasından veya mesleki faaliyetten yasaklanmamış olmak. f) Kamu hizmetinden yasaklı olmamak. g) Fiilen yürütmekte olduğu mesleğinin ilgili mevzuatında, konkordato komiserliğini yürütmesine engel bir hüküm bulunmamak. ğ) TCK md. 53 uyarınca belirtilen süreler geçmiş olsa bile; adi suçlardan mahkûm olmamak. h) Terör örgütleriyle iltisaklı veya irtibatlı olmamak.	Komiserler, bilirkişilik bölge kurulları tarafından oluşturulan komiser listesinden seçilir. Listeye kayıt için Adalet Bakanlığı tarafından izin verilen kurumlardan alınacak eğitimin tamamlanmış olması zorunludur.   Ayrıca, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, komiser olarak görevlendirilebilecek, yetkilendirilmiş bağımsız denetçileri liste hâlinde bilirkişilik bölge kurullarına bildirir.   Listede görevlendirilecek komiser bulunmaması hâlinde liste dışından görevlendirme yapılır ve bu durum bölge kuruluna bildirilir.   Bir kişi eş zamanlı olarak beşten fazla dosyada geçici komiser ve komiser olarak görev yapamaz. Komiserin sorumlulukları hakkında 227. maddenin dördüncü ve beşinci fıkrası hükümleri uygulanır.   Konkordato komiserinin nitelikleri, eğitimi, eğitim verecek kurumlar ve eğitimden muaf tutulacaklar ile komiserliğe ilişkin diğer hususlar Adalet Bakanlığınca yürürlüğe konulan yönetmelikle belirlenir.
Kesin Mühletin Kaldırılması, Konkordato Talebinin Reddi ve İflasa Tabi Olan Borçlu Bakımından İflasa, Tabi Olamayanlar Bakımından Talebin Reddini Gerektiren MEVCUT Haller	Bu Hallere İLAVETEN Getirilen Düzenleme
İİK md. 292- Borçlunun malvarlığının korunması Konkordatonun başarıya ulaşamayacağı anlaşılması Borçlunun, 297. maddeye aykırı davranması veya komiserin talimatlarına uymaması Borca batık olduğu anlaşılan bir sermaye şirketi veya kooperatifin, konkordato talebinden feragat etmesi halinde	İİK md. 292’da tahdidi olarak sıralanan; kesin mühletin kaldırılması, konkordato talebinin reddedilmesi ve iflasa tabi olan borçlu bakımından iflasa, iflasa tabi olamayan borçlu bakımından da talebin reddine karar verilmesine ilişkin hallere, “borçlunun alacaklıları zarar uğratma amacıyla hareket etmesi” durumu da eklenmektedir.

Saygılarımla.

20.12.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.