Yusuf Özer
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Vergi Hukuku Bilim Uzmanı
yusuf@ozerymm.com

7104 Sayılı Torba Kanun İle Vergi Kanunlarında Yapılan Değişiklikler ve Açıklamalarımız - 3

7104 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlar ile 178 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 06/04/2018 tarihli ve 30383 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. Bu Kanun ile aşağıdaki kanunlarımızda değişiklikler yapılmıştır.

• 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu
• 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu
• 213 sayılı Vergi Usul Kanunu
• 492 sayılı Harçlar Kanunu
• 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu
• 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu
• 5345 sayılı Gelir İdaresi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun

Mezkûr torba yasa kapsamında yukarı yer alan kanunlarda yapılan değişikliklere ilişkin değerlendirme ve açıklamalarımız daha önceki 1 ve 2. Bölüm yazılarımızda yer verilmişti. Bu defa; Kdv indirim müessesesine ilişkin yapılan bazı düzenlemelere ilişkin değerlendirmelerimiz, Açıklamalarımız-3 ile okurlarımızla paylaşılmaktadır.

10- Kdv’nin İndirim Süresi Uzatılmıştır

7104 sayılı Torba Kanunu’nun 8’inci maddesi ile 3065 sayılı Kanunun 29’uncu maddesinin; a) (2) numaralı fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan “teslim ve hizmetin gerçekleştiği vergilendirme döneminde” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. (Bu Kanunun yayımlandığı 06.04.2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir.)

b) (3) numaralı fıkrasına “vuku bulduğu” ibaresinden sonra gelmek üzere “takvim yılını takip eden” ibaresi eklenmiştir.

Daha önce vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılan İndirim hakkı yapılan bu düzenleme uyarınca, “… vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılını takip eden takvim yılı aşılmamak şartıyla…” denilmek suretiyle, mükellefler tarafından, bir önceki yıla ilişkin Kdv’lerin indirimi mümkün kılınmaktadır.

Yapılan bu düzenleme 01.01.2019 tarihinden itibaren yürürlüğe girmek üzere getirilmiştir.

11- VUK Mad.322 Kapsamında Değersiz Hale Gelen Alacaklar İle Mad. 323 Kapsamında Şüpheli Alacak Haline Gelen Alacaklara Ait Kdv’lerin İndirimi Mümkün Kılınmıştır

7104 sayılı Torba Kanunu’nun 8’inci maddesi ile 3065 sayılı Kanunun 29’uncu maddesinin (3) numaralı fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“4. Vergi Usul Kanununun 322 nci maddesine göre değersiz hale gelen alacaklara ilişkin hesaplanan ve beyan edilen katma değer vergisi, alacağın zarar yazıldığı vergilendirme döneminde indirim konusu yapılabilir (Şu kadar ki Vergi Usul Kanununun 323 üncü maddesine göre karşılık ayrılmak suretiyle gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınan katma değer vergisinin bu fıkra kapsamında indirim konusu yapılabilmesi için gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gelir olarak dikkate alınması şarttır.).”

05.06.2004 tarih ve 24543 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 334 No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile mal satıp da, parasını tahsil edemeyen bir firmanın, parasını tahsil edemediği malın KDV’sini, şüpheli alacak olarak gider yazabileceğine hükmolunmuştu. KDV içeren değersiz alacaklarda ise KDV de değersiz alacak olarak kabul edilmekte ve gider konusu yapılmaktaydı.

Yapılan bu düzenleme uyarınca gerek VUK Mad. 322 kapsamında değersiz hale gelen alacaklara ilişkin hesaplanan ve beyan edilen katma değer vergisi ve gerekse de VUK Mad. 323 kapsamında karşılık ayrılmak suretiyle gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınan alacaklara ilişkin hesaplanan katma değer vergisini(bu fıkra kapsamında indirim konusu yapılabilmesi için gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gelir olarak dikkate alınması şarttır), yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirebilecekleridir.

Diğer taraftan 7104 sayılı Torba Kanunu’nun 9’uncu maddesi ile 3065 sayılı Kanunun 30’uncu maddesinin birinci fıkrasının; ç) (d) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki (e) bendi eklenmiştir.

“e) Vergi Usul Kanununun 322 nci maddesine göre değersiz hale gelen alacaklara ilişkin alıcı tarafından ödenmeyen katma değer vergisi.”

Dolayısıyla alıcı tarafından ödenmeyen, VUK Mad.322 uyarınca değeriz hale gelen alacak tutarına ait yine alıcısı tarafından ödenmemiş Kdv, mükellefin yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyecek olup, söz konusu Kdv kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınacaktır.

Torba Kanun’da bu düzenlemenin yürürlük tarihi 01.01.2019 olarak belirtilmiştir.

12- Kısmi İstisna Uygulamasına Konu Bazı Mal Teslim Ve Hizmet İfalarına İlişkin Malın Yahut Hizmetin Bünyesine Giren Katma Değer Vergilerine İndirim Hakkı Tanınmıştır

7104 sayılı Torba Kanunu’nun 9’uncu maddesi ile 3065 sayılı Kanunun 30’uncu maddesinin birinci fıkrasının; a) (a) bendine “teslimi ve hizmet ifası” ibaresinden sonra gelmek üzere aşağıdaki parantez içi hüküm eklenmiştir.

“(Bu Kanunun 17 nci maddesinin (2) numaralı fıkrasının (b), (c) ve (d) bentleri ile (4) numaralı fıkrasının (ı) ve (ö) bentleri uyarınca katma değer vergisinden istisna edilen işlemler hariç)”

Bu düzenleme ile mükellefler sosyal amaç taşıyan, sırasıyla aşağıda belirtilen ve Kdv uygulaması açısından kısmi istisna müessesesi kapsamında değerlendirilen bazı mal teslim ve hizmet ifalarında, malın yahut hizmetin bünyesine giren katma değer vergilerini, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirebilecekleridir.

[KDVK Mad.17/2-(b)] Özel okullar ve üniversiteler tarafından bedelsiz olarak verilen eğitim ve öğretim hizmetleri ile öğrenci yurtları tarafından bedelsiz olarak verilen yurt hizmetlerde,

[KDVK Mad.17/2-(b)] Kanunların gösterdiği gerek üzerine yapılan bedelsiz teslim ve hizmetlerde,

[KDVK Mad.17/2-(b)] Belli kurum ve kuruluşlara yapılan bedelsiz teslim ve hizmetlerde ve

[KDVK Mad.17/2-(b)] Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara bağışlanan bazı malların tesliminde

[KDVK Mad.17/2-(c)] Yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilcilik ve konsoloslukları ile yabancı hayır ve yardım organizasyonlarına yapılan teslim ve hizmetlerde

[KDVK Mad.17/2-(d)] Kültür ve tabiat varlıklarını koruma kanunu kapsamındaki işlemlerde

[KDVK Mad.17/4-(ı)] Serbest bölgelerde verilen hizmetler ile bu bölgelere ilişkin yük taşıma işlerinde

[KDVK Mad.17/4-(ö)] Gümrüklü alanlarda yapılan bazı hizmetlerde

Torba Kanun’da bu düzenlemenin yürürlük tarihi 01.01.2019 olarak belirtilmiştir.

13- Faydalı Ömürlerini Tamamlamadan Ya da Tamamladıktan Sonra Zayi Olan veya İstisna Kapsamında Teslim Edilen ATİK’lere Ait Yüklenim Kdv’lerine, Kısıtlı İndirim Hakkı Getirilmiştir

7104 sayılı Torba Kanunu’nun 9’uncu maddesi ile 3065 sayılı Kanunun 30’uncu maddesinin birinci fıkrasının; b) (c) aşağıdaki parantez içi hüküm eklenmiştir.

“(Şu kadar ki Vergi Usul Kanununun 315 inci maddesine göre Maliye Bakanlığınca belirlenen faydalı ömürlerini tamamladıktan sonra zayi olan veya istisna kapsamında teslim edilen amortismana tabi iktisadi kıymetlere ilişkin yüklenilen katma değer vergisi ile faydalı ömrünü tamamlamadan zayi olan veya istisna kapsamında teslim edilen amortismana tabi iktisadi kıymetlere ilişkin yüklenilen katma değer vergisinin kullanılan süreye isabet eden kısmı indirilebilir.)”

Örneğin, 2016 yılında alınan bir bilgisayarın, faydalı ömrünü tamamlamadan 2017 hesap döneminde yanması sonucunda zayi olması durumunda, bilgisayarın bünyesine giren yüklenilen katma değer vergisinin, bilgisayarın işletme aktifinde yer aldığı, fiilen kullanıldığı süreye isabet eden kısmı indirim konusu yapılabilecektir.

Söz konusu düzenleme, bu Kanunun yayımlandığı 06.04.2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

14- Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımında, Yurtiçi İşlemlerde KDV Düzeltme İşlemleri Kaldırılmıştır

7104 sayılı Torba Kanunu’nun 9’uncu maddesi ile 3065 sayılı Kanunun 30’uncu maddesinin birinci fıkrasının; c) (d) bendinin parantez içi hükmünde yer alan “ilişkin ithalde veya sorumlu sıfatıyla ödenen” ibaresi “ilişkin ithalde veya sorumlu sıfatıyla ödenen katma değer vergisi ile yurt içindeki işlemlerde mal teslimi veya hizmet ifasında bulunan mükellefler tarafından ilgili vergilendirme döneminde beyan edilerek ödenen” şeklinde değiştirilmiştir.

04.10.2016 tarih ve 29847 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7 seri no'lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile 6728 sayılı Kanun ile 3065 sayılı Kanunun (30/d) maddesine;

“(5520 sayılı Kanunun 13 üncü maddesine göre transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar ile Gelir Vergisi Kanununun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendine göre işletme aleyhine oluşan farklara ilişkin ithalde veya sorumlu sıfatıyla ödenen katma değer vergisi hariç)

parantez içi hükmü eklenmişti.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 11’inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançların kurum kazancının tespitinde indirim olarak kabul edilmeyeceği; 3065 sayılı Kanunun (30/d) maddesinde, kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen KDV’nin hesaplanan KDV’den indirilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Bu hükümler çerçevesinde, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançların kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması kabul edilmediğinden, bu giderler dolayısıyla ödenen KDV'nin de indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktaydı.

Ancak, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlara ilişkin yurtdışından temin edilen hizmetler dolayısıyla sorumlu sıfatıyla ödenmiş KDV’ler ile ithalat işlemlerine ilişkin ödenmiş olan KDV’lerin indirim hesaplarından çıkarılması mükerrer vergilendirmeye ve dolayısıyla yersiz ödenen vergilerin iadesine sebebiyet vermekte olup, mükerrer vergilendirmeyi engellemek amacıyla 3065 sayılı Kanunun (30/d) maddesine parantez içi hüküm eklenmişti.

Bu defa 7104 sayılı Torba Kanunu’nun 9’uncu maddesi ile eklenen hüküm gereğince, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlara ilişkin olarak yurt içindeki işlemlerde mal teslimi veya hizmet ifasında bulunan mükellefler tarafından ilgili vergilendirme döneminde beyan edilerek ödenen Kdv’lerin, indirim hesaplarından çıkarılmasına gerek bulunmamakta, dolayısıyla emsallere aykırı gerçekleştirilen yurt içindeki işlemlerde mal teslimi veya hizmet ifalarına ait beyan edilen ve ödenen Kdv, vergi inceleme elemanları tarafından yapılacak transfer incelemelerinde, hesaben düzeltme konusu yapılmayacaktır.

Dolayısıyla

• gerek yurtdışından temin edilen hizmetler dolayısıyla sorumlu sıfatıyla ödenmiş KDV’ler ile ithalat işlemlerine ilişkin ödenmiş olan KDV’ler
• ve gerekse de, yurt içindeki işlemlerde mal teslimi veya hizmet ifasında bulunan mükellefler tarafından ilgili vergilendirme döneminde beyan edilerek ödenen Kdv’lerin

indirim hesaplarından çıkarılmasına, yapılacak transfer incelemelerinde, söz konusu hususların hesaben düzeltme konusu yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

Bir vergi güvenlik müessesesi olarak uygulanmakta olan transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımında, yurtiçi işlemden ötürü, emsale aykırılık gerekçesiyle örtülü kazanç dağıtımına hükmedildiğinde, konu indirim Kdv açısından düzeltme konusu yapılmayacaktır.

Söz konusu düzenleme, bu Kanunun yayımlandığı 06.04.2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

 

 

 

 

Sonuç Olarak

06/04/2018 tarihli ve 30383 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7104 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlar ile 178 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’da yapılan temel vergi kanunlarımıza ilişkin düzenlemeler, bu Kanun’un 29’ncu maddesinde belirtilen tarihlerde yürürlüğe girmiştir.

Yapılan düzenlemelere ilişkin olarak değişiklikler Kanun’da yer aldığı şekliyle, kanunun lafzi yorumuna bağlı kalarak değerlendirme konusu yapılmıştır.

Ancak bilinmelidir ki, yapılan düzenlemelere ilişkin usul ve esaslar, Maliye Bakanlığı tarafından yapılacak Tebliğ düzenlemeleri ile netlik kazanacaktır.

19.04.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.