Yunus Doğru
Yeminli Mali Müşavir
ymmyunusdogru@gmail.com

Sağlık Turizmine İlişkin Vergi Düzenlemeleri

I. Giriş

 

İkamet edilen yerden başka bir ülkeye herhangi bir sebeple sağlık hizmeti almak için yapılan planlı seyahate ‘‘Sağlık Turizmi’’, seyahat edene de ‘’ sağlık turisti’’ denir. (1)

 

Günümüz iktisadında, ülkelerin iktisadi faaliyetlerinin en başında gelen konu döviz girdisinin nasıl artırılacağı konusudur. Keza döviz girdisi yeterli olmayan ülkeler, sürekli dış ticaret açığı verirler ve bu durumları nedeniyle iktisadi sıkıntılarının yanında siyasi sıkıntılar da çekmektedirler. Borçlu olmak dolaylı bağımlılığı beraberinde getirir. Bu görüş çok iddialı bir yaklaşım olsa da, ne yazık ki borçlu ülkelerin ne kadar bağımsız olduklarını günümüz ülkelerin yaşam pratiğinde de görmekteyiz. Bu nedenle reel döviz girdisi çok önemlidir. Döviz girdisinde reellik  gerçekten doviz girdisi demektir. Her döviz girdisi reel girdi değildir. Bir döviz girdisinin beş döviz çıktısına dönüşmesi, o  ülkenin dolaylı bir biçimde soyulması demektir. Ülkemizde mağaza açıp, malını dışarıdan ithal eden ve satışından doğan hasılat ve kazancı dövize çevirerek transfer eden mağazalar; yabancı bankaların ülkemizde elde ettikleri faiz kazançlarının transferi; yabancıların üç kuruşa aldıkları toprakları yurt içinde beş dolara satarak yaptıkları transferler ….

Bu örnekleri çoğaltmak mümkün.

Konumuz sağlık turizmine gelince, diğer reel döviz girdisi sağlayan turizm alanlarında olduğu gibi gerçekten reel döviz girdisi sağlayan yeni sektörlerden birisidir. Ve her türlü desteklenmelidir. Konuya ilişkin  6322 sayılı Kanunla Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesine eklenen (ğ) bendi ile 15/6/2012 tarihinden itibaren uygulanmak üzere Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilerle, iş yeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye'de verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan bakanlığın izni ve denetimine tabi olarak sağlık alanında faaliyet gösteren ve Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilere hizmet veren işletmelerin münhasıran bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazancın %50'sinin beyan edilen kurum kazancından indirilebileceği hüküm altına alınmıştır. Bu hükümden yararlanmanın şartları aşağıda sırasıyla verilmiştir.

 

II. Kurumlar Vergisi indirimininden  faydalanmanın şartları

 

Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilerle, iş yeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye'de verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan bakanlığın izni ve denetimine tabi olarak sağlık alanında faaliyet gösteren ve Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilere hizmet veren işletmelerin münhasıran bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazancın %50'sinin beyan edilen kurum kazancından indirilebileceği hüküm altına alınmıştır. Bu hükümden yararlanmak isteyen şirketlerin aşağıdaki şartları bir bütün olarak taşımaları gerekir.

 

a) Ana sözleşmelerinde esas faaliyet konusu arasında sağlık hizmeti sunmak olmalıdır

b) Hizmet yurtdışında mukim kişi ve kurumlara verilmiş olmalıdır.

c) Fatura yurtdışındaki kişi ve kurumlara düzenlenmiş olmalıdır.

d) Sağlık Bakanlığı’ndan sağlık turizmine ilişkin ruhsat alnmalıdır.

III. Sağlık turizmi hizmetlerden elde edilen kazancın tespiti, kayıtlarda izlenmesi ve beyanı

3.1  İndirim tutarının tespiti

İndirim kapsamında kabul edilen faaliyetlerden elde edilen hasılattan bu faaliyetler nedeniyle yüklenilen gider ve maliyet unsurlarının düşülmesi sonucu bulunacak kazancın %50'si, kurumlar vergisi beyannamesinin "Kazancın Bulunması Halinde İndirilecek İstisna ve İndirimler" bölümünde gösterilmek suretiyle indirim konusu yapılabilecektir. Diğer indirim ve istisnalar ile geçmiş yıl zararları nedeniyle indirim konusu yapılamayan tutar izleyen dönemlere devredilemeyecektir. Faaliyet sonucunun zararlı olması halinde ise indirim söz konusu olmayacaktır.

3.2 Kazançların kayıtlarda izlenmesi

Sağlık hizmetleri ile ilgili olarak indirim kapsamında kabul edilen faaliyetlerden elde edilen kazancın, kurumlar vergisi matrahının tespiti açısından, hasılat, maliyet ve gider unsurlarının; ayrı ayrı izlenmesi, diğer faaliyetlerle ilişkilendirilmemesi ve kayıtların da bu ayrımı sağlayacak şekilde tutulması gerekmektedir.

İndirim kapsamında kabul edilen faaliyetler ile bu kapsama girmeyen işlerin birlikte yapılması halinde, indirim uygulanacak kazanca ilişkin hasılat, gider ve maliyet unsurlarının ayrı olarak tespit edilmesi esastır.

Gider ve maliyet unsurlarının ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespitinin mümkün olmadığı hallerde ise müşterek genel giderler, bu faaliyetler ile ilgili olarak cari yılda oluşan hasılatın toplam hasılata oranı esas alınarak dağıtılacaktır.

İndirim kapsamında kabul edilen faaliyetler ile bu kapsamda değerlendirilmeyen faaliyetlerde müştereken kullanılan tesisat, makine ve ulaştırma vasıtalarının amortismanlarının ise bunların her bir işte kullanıldıkları gün sayısına göre dağıtımının yapılması gerekmektedir.

Hangi işte ne kadar süreyle kullanıldığı tespit edilemeyen sabit kıymetlere ilişkin amortismanlar ise, müşterek genel giderlerle birlikte dağıtıma tabi tutulacaktır.

3.3 Sağlık Bakanlığı’nın  izni ve denetimine tabi olarak Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilere verilen sağlık hizmetlerine ilişkin bildirim ve belgeler

Sağlık Bakanlığının izni ve denetimine tabi olarak sağlık alanında faaliyet gösteren ve yurt dışı yerleşik kişilere verdikleri hizmetlerden elde ettikleri kazançlarının %50'sini indirim konusu yapan işletmelerin, hizmet verilen yurt dışı yerleşik gerçek kişilere ilişkin ad-soyad ya da unvan, hangi ülkenin uyruğunda olduğu, pasaport numarası, düzenlenen faturanın tarih ve sayısı, verilen hizmetin niteliği ve hizmet bedeli gibi bilgileri içeren formun, her bir geçici vergi beyannamesi ile birlikte beyanname eki olarak verilmesi gerekmektedir. İlgili geçici vergi beyannamesinin ekindeki forma dahil edilememiş bilgilerin bir sonraki geçici vergi beyannamesi ekindeki formla bildirilmesi mümkündür.

Bunun yanı sıra, sağlık alanında faaliyet gösteren işletmelere Sağlık Bakanlığınca verilen ruhsatın, bir örneğinin, istisnadan faydalanılacak ilk yıl, yıllık kurumlar vergisi beyanname verme süresi içerisinde bağlı bulunan vergi dairesine verilmesi gerekmektedir.

IV. Konunun KDV açısından irdelenmesi

 

Sağlık turizmi hizmeti Türkiye’de yurtdışında mukim kişiler için verilen bir sağlık hizmetidir.

Hizmet ihracatı, KDV Kanunun11,12,32 maddeleri  ve  aynı kanuna bağlı olarak yayınlanan 17, 26, 30 ve 113 seri numaralı tebliğlerde yer alan düzenlemeler gereği KDV’den istisna edilmiştir.

KDV mevzuatı söz konusu istisnanın uygulanabilmesi için aşağıdaki dört şartın birlikte oluşmasını zorunlu kılmıştır.

1-Hizmet Türkiye’de, yurtdışındaki bir müşteri için yapılmış olmalıdır.

2-Fatura veya benzeri belge yurtdışındaki müşteri adına düzenlenmiş olmalıdır.

3-Hizmetin bedeli döviz olarak Türkiye’ye getirilmelidir.

4-Hizmetten yurtdışında yararlanılmalıdır.

Yukarıdaki dört şartın oluşması halinde verilen hizmet ‘’Hizmetin ihracatı’’ sayılmakta ve KDV’den istisna edilmektedir. Sağlık turizmi faaliyetinde hizmetten Türkiye’de yararlanıldığından verilen hizmet KDV’ye tabi tutulmaktadır. Dolaysıyla sağlık turizmi kapsamında verilen hizmetlerin KDV’den istisna edilmesi ayrı bir düzenlenmeyi gerektirir. Sözkonusu düzenlenmenin yapılması daha fazla döviz girdisi yaratacaktır.

V. Esas faaliyet konusu dışındaki gelirler

İlgili şirketlerin esas faaliyet konusu dışındaki işlemlerinden elde ettikleri gelirleri ile olağandışı gelirlerinin indirim kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. Dolayısıyla, nakitlerin değerlendirilmesi sonucu oluşan faiz gelirleri, kasadaki dövizlerin değerlemesinden kaynaklanan kur farkları ve iktisadi kıymetlerin elden çıkarılmasından doğan gelirler bu kapsamda değerlendirilmeyecektir."

 

VI. Sonuç

 

Ülkemizde yeni gelişen sağlık turizmi reel döviz girdisi sağlayan yeni sektörlerden birisidir. Bu sektörde faaliyet gösteren şirketler teşvik edilmelidir.  Ancak yapılan düzenleme ile sadece Kurumlar Vergsisi açısından bu faaliyetten elde edilen gelirlerin %50’si vergiden istisna edilmiş, KDV konusunda  bir istisna getirilmemiştir.  Bu ve buna benzer faaliyetler için KDV’nin istisna edilmesi, sektörü  teşvik edecek ve daha fazla reel döviz girdisi sağlayacaktır.

 

 

(1) http://www.saglikturizmi.org.tr

08.02.2013

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.