Yılmaz Ay
Eski Vergi Başmüfettişi
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Bilim Uzmanı
yay68@yahoo.com

Gider Kısıtlamasına İlişkin Karar İle Getirilen Düzenlemeler

4.02.2021 tarihli ve 31385 sayılı Resmi Gazetede gider kısıtlamasına ilişkin olarak 3490 Sayılı ve eki Cumhurbaşkanı Kararı yayımlandı.

Bilindiği üzere, 15.6.2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6322 Sayılı Kanun ile firmaların finansman ihtiyaçlarını borçlanma yerine öz kaynakları ile finanse etmelerini teşvik etmek amacıyla, Gelir Vergisi Kanunu’nun “Gider Kabul Edilmeyen Ödemeler” başlıklı 41 inci maddesi ve Kurumlar Vergisi Kanununun, “Kabul edilmeyen indirimler” başlıklı 11 inci maddesinde yapılan değişiklikle geçmişte “Finansman gider kısıtlaması” olarak bilinen uygulama bazı değişikliklerle yeniden getirilmiş; ancak bugüne kadar bu hükmün uygulanmasına ilişkin herhangi bir Karar yayımlanmamıştı.

Bugün yayımlanan 3490 Sayılı ve eki Karar ile söz konusu düzenleme uygulamaya geçirilmiş olmaktadır.

Buna göre, 1/1/2021 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemi ve sonrasında gelir vergisi ve kurum kazançlarının tespitine ilişkin getirilen düzenlemelere aşağıda değinilecektir.

1- GELİR VERGİSİ MÜKELLEFLERİNDE UYGULAMA

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun Ticari Kazancın tespitinde ‘‘Gider kabul edilmeyen ödemeler’’ başlıklı 41’inci maddesinin birinci fıkrasının (9) numaralı bendi hükümlerine göre; kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, aşan kısma münhasır olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin:

1. Faizler
2. Komisyonlar
3. Vade Farkları
4. Katılım bankalarına kar payı adı altında yapılan ödemeler
5. Kur Farkları
6. vb.

adları altında yapılan gider ve maliyet unsurlarından oluşan yabancı kaynaklar toplamının aşan kısmına münhasır olmak üzere ve yatırım maliyetine eklenenler hariç %10’unun  gider olarak indirilmesi kabul edilmeyecektir.

Yukarıdaki açıklamaları basit bir örnek ile açıklamak gerekirse; pasif toplamı 1.000 TL, öz kaynak toplamı 100 TL, ve kısa ve uzun yabancı kaynakları toplamı 900 TL olan ve adat faizi, finansman faizi, kur farkı, vade farkı, katılım bankalarına ödenen kar payı, komisyon vb.lerinin toplamı 10.000 TL olan X Gelir Vergisi mükellefinin Gider kabul edilmeyecek ödeme tutarı aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

Aktif	(TL)	pasif	(TL)
DönenVarlıklar	600	KVYK	300
DuranVarlıklar	400	UVYK	600
		Özkaynaklar	100
Toplam	1.000	Toplam	1.000

Mükellef Bay X in bilançosundaki aktif ya da pasif toplamının öz kaynaklar dışında kalan (KVYK+UVYK) kısmına isabet eden gider kısıtlamasına tabi unsurların belirlenebilmesi için, içler-dışlar çarpımı yapılarak, toplam gider kısıtlamasına tabi unsurların (Faiz+kur farkı+vade farkı+katılım bankalarına ödenen tutarlar vb) içindeki paya ulaşılır. Bu hesap Bay X için aşağıdaki gibi olacaktır;

Aktif Yada pasif Toplamı	1.000 TL	Faiz kur farkı vb giderler toplamı	10.000TL
KVYK+UVYK	900 TL	X

X=9.000 ise  9.000 TL gider kısıtlamasına tabi unsurlar toplamının %10’u ise;

9.000*%10= 900 TL’dir.

Gelir Vergisi mükellefi Bay X Ticari kazancının tespitinde 900 TL’ nı gider kısıtlamasına tabi tutup gider yazamayacaktır.

2- KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİNDE UYGULAMA

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi hükümlerine göre; kredi kuruluşları, finansal kuruluşlar, finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri dışında, kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, aşan kısma münhasır olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının % 10'u kurum kazancının tespitinde indirim olarak kabul edilmeyecektir.

İlgili düzenlemede, belirlenen %10 luk gider kısıtlama oranını sektörler itibariyle farklılaştırma konusunda  Cumhurbaşkanına yetki verilmiş olmasına karşın yayınlanan 3490 sayılı Karar’da böyle bir oran farklılaştırmasına gidilmemiştir.

Gelir vergisi mükellefi Bay X yerine, Kurumlar Vergisi Mükellefi X A.Ş. için yukarıdaki  örneği, İndirimi Kabul edilmeyen Giderlerin Kararda sayılan finansal kuruluşlar dışında kullanılan yabancı kaynaklardan; yani vade farkı, kur farkı, adat faizi, komisyon vb. lerinden  oluştuğunu varsaymak koşuluyla aşağıdaki gibi hesaplanır:

Bilançodaki  pasif kalemler toplamı 1.000 TL, özkaynaklar toplamı 100 TL, ve kısa ve uzun yabancı kaynakları toplamı 900 TL olan ve adat faizi, kur farkı, vade farkı, komisyon vb.lerinin toplamı 10.000 TL olan X A.Ş.’nin ‘‘İndirimi kabul edilmeyecek gider’’ tutarı aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

Aktif	(TL)	Pasif	(TL)
DönenVarlıklar	600	KVYK	300
DuranVarlıklar	400	UVYK	600
		Özkaynaklar	100
Toplam	1.000	Toplam	1.000

X A.Ş.’ de bilançodaki aktif ya da pasif toplamının öz kaynaklar dışında kalan (KVYK+UVYK) kısmına isabet eden gider kısıtlamasına tabi unsurların belirlenebilmesi için, içler-dışlar çarpımı yapılarak, toplam gider kısıtlamasına tabi unsurların (kur farkı+vade farkı+komisyon+vade farkı+adat faizi+vb) içindeki paya ulaşılır. Bu hesap  X A.Ş. için aşağıdaki gibi olacaktır;

Aktif ya da pasif Toplamı	1.000 TL	kur farkı, vade farkı vb giderler toplamı	10.000TL
KVYK+UVYK	900 TL	X

X=9.000 TL ise  9.000 TL gider kısıtlamasına tabi unsurlar toplamının %10 u aşağıdaki gibi bulunur.

9000*%10= 900 TL’dir.

Bu durumda X A.Ş. kurum kazancının tespitinde, 900 TL gideri kurum kazancından indiremeyecektir.

Not: Bu yazı Vergi Başmüfettişi Yılmaz Ay, SMMM Yıldırım Ercan ve Denetçi Sinan Uğur ile birlikte hazırlanmıştır.

05.02.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.