Uğur Küçükkahyaoğlu
Vergi Müfettişi
Bilim Uzmanı
ugurkucukkahya@gmail.com

Risk Analizi Genel Müdürlüğü

Kamu hizmetlerinin sunumu için gereken vergilerin toplanması aşamasında vergi idareleri her zaman ön bilgiye ihtiyaç duymuştur. Vergilendirme işleminin etkin, verimli ve adaletli olması için ön bilginin toplanması, işlenmesi, kullanılması vergi idarelerini zorlayan en önemli konulardan birisi olmuştur. Vergi idareleri belirtilen ön bilgilere ulaşmak için kimi zaman kamu – özel kurumlardan düzenli bilgi talep etmekte kimi zaman ise sahaya inerek mükellefler hakkında bizzat tespitler yapmaktadır. Elde edilen bilgiler analiz edilmekte ve vergilendirilecek kişi, grup, sektör hakkında yasal sınırlar içerisinde idari işlem tesis edilmesine yardımcı olmaktadır.

Vergi sistemi hakkında istatistik ve bilgi üretme konusuna 6 Temmuz 2013 tarih ve 28699 sayılı mükerrer Resmi Gazete de yayımlanan 10. Kalkınma Planında (2014 – 2018) yer verilmiştir. Planın 1.6.4. kısmında “Kamu gelirleriyle ilgili istatistiklerin kapsamının, detayının ve kalitesinin artırılması, erişiminin kolaylaştırılması, vergi sistemi ve uygulamalarının istatistik üretme kapasitesinin geliştirilmesi” ifadeleri yer almaktadır.

23 Temmuz 2019 tarih ve 30840 sayılı mükerrer Resmi Gazete de yayımlanan 11. Kalkınma Planında (2019 - 2023) ise vergisel istatistikler ve risk analizine ilişkin aşağıdaki ifadeler yer almaktadır.

“262.1. İhtiyaç duyulan vergi istatistiklerinin belirlenmesi ve karşılanmasına yönelik etkin bir mekanizma kurulacak, daha detaylı ve açıklayıcı vergi istatistikleri düzenli olarak kamuoyuyla paylaşılacaktır.

262.2. Gelir idaresinin kurumsal kapasitesi artırılarak kayıt dışı ekonomiyle mücadele sürdürülecektir.

262.3. Vergi Veri Analiz Merkezi kurulmasına yönelik çalışmalar tamamlanacaktır.”

Kalkınma planları doğrultusunda köklü bir adım 19 Nisan 2020 tarihli 31103 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 60 nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile gelmiştir. “Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin” 2. Maddesi ile 1 nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 219. Maddesine “ç” bendi olarak Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın merkez teşkilatı içerisinde olmak üzere “Risk Analizi Genel Müdürlüğü” birimi kurulmuştur.

Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 4. Maddesinde ise yeni kurulan birim Risk Analizi Genel Müdürlüğü’nün görevleri yer almaktadır. Bu görevlerden bir kısmı;

“a) Vergi kayıp ve kaçağı ile kayıt dışı ekonomik faaliyetleri araştırmak, bunların önlenmesine yönelik risk analiz ve değerlendirme çalışmalarını gerçekleştirmek,

b) Vergi kayıp ve kaçağı ile kayıt dışı ekonomik faaliyetlerin önlenmesi amacıyla ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla koordinasyonu sağlamak,

c) Risk analizi ve değerlendirme çalışmalarını, belirlenen plan ve programlar dâhilinde tanımlanan risk senaryoları, veri modellemeleri ve elektronik ortamdaki dâhil olmak üzere ilgili mevzuatına göre temin edilen her türlü bilgi, belge ve bunlara ilişkin her türlü ortamdaki kayıtlar üzerinden çeşitli analiz araçlarını kullanmak suretiyle gerçekleştirmek,

ç) Risk analizi ve değerlendirme çalışmalarına ait sonuçları raporlara bağlayarak gerekli önlemlerin alınmasını teminen bu raporları ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına iletmek ve bu kurumlarca alınan önlemlerin sonuçlarını takip etmek, analiz etmek ve gerek görüldüğünde ilgili kurumlar ile paylaşmak,

d) Risk analizi ve değerlendirme çalışmaları için kanunları veya faaliyet konuları gereğince ekonomik olaylara ilişkin kayıt tutan ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının bilgi işlem sistemlerine Bakanlık ve ilgili Bakanlığın veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının yetkili organlarının Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve ilgili diğer mevzuat hükümlerine uygun olarak birlikte belirleyeceği usul ve esaslar dâhilinde erişim sistemi kurmak, bu kurumlarla birlikte gerekli çalışmaları yürütmek.” Şeklinde gösterilmiştir.

Vergilendirme işlemi çok yönlü ve kapsamlı bir idari işlemdir. Bu işlemin etkin, verimli, adaletli olarak gerçekleştirilebilmesi için gerekli bilgi ve istatistiklerin işlem tesis edilmeden önce ilgili birimin kayıtlarında bulunması ve bilgilerin analiz edilerek işlem tesis edilmesi yerinde bir karar olacaktır.

Kaynakça

1-10. Kalkınma Planı (2014-2018)

2-11. Kalkınma Planı (2019-2023)

3-Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (60 Numaralı)

29.04.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.