Tahir Sarı
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
tahireda633263@gmail.com

Muhasebenin Kökenleri Nelerdir?

Muhasebe , borç ve alacakların bir listesini tutmaktan daha fazlasıdır . İş dünyasının ve buna bağlı olarak finansal olan her şeyin dilidir. Duyularımız, çevremizden beynimizin yorumladığı bilgileri toplar; muhasebeciler finansın karmaşıklığını halkın anlayabileceği bilgilere çevirir. Bu yazıda muhasebeyi antik çağdaki köklerinden modern eşdeğerine kadar takip edeceğiz.

ÖNEMLİ tespitler

• Muhasebeciler, toplumların takas sistemini kullandığı ve mal veya hizmet işlemleriyle ilgili yaptıkları anlaşmaları kaydetmeleri gerektiğinde ortaya çıktı.
• Daha sonra muhasebe defterleri elle dolduruldu ve tek veya çift girişli bir sistem kullanıldı.
• Bir keşiş olan Luca Pacioli, bir işletmenin finansal faaliyetlerinin daha net bir resmini sağlayan bağımsız bir kayıt oluşturarak modern muhasebenin temellerini attı: finansal tablo.
• Demiryolları ve şirketlerin ortaya çıkışı, muhasebe meslek mensuplarının kurulması için teşvik edici olmuştur.

MUHASEBE TARİHİ

Muhasebe binlerce yıl öncesine dayanan ve dünyanın birçok yerinde kullanılan bir dildir. Bu dilin en eski kanıtı, 7000 yıldan daha uzun bir süre önce Mezopotamya uygarlıklarından gelmektedir.  Mezopotamyalılar, ticareti yapılan ve alınan malların en eski kayıtlarını tuttular ve bu faaliyetler eski Mısırlıların ve Babillilerin erken kayıt tutmalarıyla ilgilidir. Mezopotamyalılar, ilkel muhasebe yöntemlerini kullanarak hayvanlar, çiftlik hayvanları ve ekinleri içeren işlemleri ayrıntılı olarak kayıt altına aldılar.

Hindistan'da filozof ve ekonomist Chanakya, MÖ 2. yüzyılda Mauryan İmparatorluğu döneminde “Arthashastra” yazdı. 

MESLEK MENSUPLARI

Muhasebeciler büyük olasılıkla toplum hala ticaret için (MÖ 2000'den önce) bir nakit ve ticaret ekonomisi yerine takas sistemini kullanırken ortaya çıktı. Bu zamanlardan kalma defterler , yapılan işlemlerin tarihlerini ve açıklamalarını veya verilen hizmetlerin şartlarını içeren anlatılar gibi okunur.

Aşağıda, bu defter girişlerinin nasıl göründüğüne dair iki örnek verilmiştir:

• 12 Mayıs Pazartesi: Bugün sağladığım üç tavuk karşılığında William Smallwood (işçi) sonbaharda hasat tamamlandığında bir torba tohum sözü verdi.
• 14 Mayıs Çarşamba: Samuel Thomson (zanaatkar) bir yıllık yumurta karşılığında bir çekmece yapmayı kabul etti. Göğüs bittikten sonra yumurtalar günlük olarak teslim edilecektir.

Tüm bu işlemler bireysel defterlerde tutuldu. Bir anlaşmazlık ortaya çıkarsa, meseleler sulh hakimlerinin önüne getirildiğinde kanıt sağladılar. Yorucu olmasına rağmen, her anlaşmayı detaylandıran bu sistem idealdi, çünkü işlemler tamamlanmadan önce uzun süreler geçebilirdi.

YENİ VE İYİLEŞTİRİLMİŞ DEFTERLER

Para birimleri kullanılabilir hale geldikçe ve tüccarlar ve tüccarlar maddi zenginlik oluşturmaya başladıkça, defter tutma gelişti . O zamanlar, şimdi olduğu gibi, iş anlayışı ve sayılarla ilgili yetenek her zaman tek bir kişide bulunmuyordu, bu nedenle matematik fobisi olan tüccarlar, borçlarının ve kime borçlu olduklarının kaydını tutmak için muhasebeciler kullanırdı.

1400'lerin sonlarına kadar, bu bilgiler, bir miktar ödenmiş, borçlu veya başka bir şekilde, tek bir sütunda tüm sayılarla anlatı tarzında düzenlenmiştir. Buna “tek girişli” muhasebe denir.

İŞTE BİR MUHASEBECİNİN TEK GİRİŞLİ SİSTEMİNİN BİR ÖRNEĞİ. 

Bir tarih, bir açıklama ile girişlerin nasıl düzenlendiğini ve tutar sütunundaki semboller tarafından borçlu veya alınıp alınmadığını görebilirsiniz.

Tarih	Ürün Detayları	Tutar
12 Mayıs Pazartesi	Bir çuval tohum aldım	-48,00$
12 Mayıs Pazartesi	Üç tavuk sattı	+48.00$
14 Mayıs Çarşamba	şifonyer aldım	-900,00$
14 Mayıs Çarşamba	Bir yıllık yumurta sattı	+900,00$

Muhasebeci, aylık kar veya zarar gibi basit bir şeyi hesaplarken tutarı düşüp düşürmemeye veya eklemeye karar vermek için her girişin açıklamasını okumak zorundaydı. Bu, zaman alıcı ve verimsiz bir sayım yöntemiydi.

MATEMATİKSEL KAVRAM

15. yüzyılda üst düzey bilimsel ve felsefi araştırmalar yürüten bilgin keşiş geleneğinin bir parçası olarak, İtalyan keşiş Luca Pacioli, ortak defter tutma yapısını yeniledi ve modern muhasebenin temellerini attı. Yaygın olarak "muhasebenin babası" olarak bilinen Pacioli, 1494'te "Summa de Arithmetica, Geometria, Proportioni et Proportionalita" adlı bir ders kitabı yayınladı ve muhasebe için çift giriş sisteminin faydalarını gösterdi. 

Buradaki fikir, bir kuruluşun kaynaklarını, diğer kuruluşlar tarafından bu kaynaklar üzerindeki taleplerden ayrı olarak listelemekti. En basit haliyle, bu , ayrı borç ve alacaklara sahip bir bilanço oluşturmak anlamına geliyordu. Bu yenilik, muhasebe tutmayı daha verimli hale getirdi ve bir şirketin genel gücünün daha net bir resmini sağladı. Ancak bu kayıt, yalnızca muhasebeciyi tutan mal sahibine aitti. Halkın bu tür kayıtlara erişimi yoktu. Çift girişli sistem böyle görünebilirdi. Borçlar ve alacaklar için iki ayrı sütunun yanı sıra her işlemin açıklaması ve nasıl ödendiğini görebilirsiniz: nakit veya emtia. Bu durumda, tavuklar, tohumlar, yumurtalar ve mobilyalardı.

		borç	Kredi
Satılan Tavuklar	Banka Nakit	48,00 $	-
Satılan Tavuklar	Kredi Tavukları	-	48,00 $
Satın Alınan Tohumlar	Borç Tohumları	48,00 $	-
Satın Alınan Tohumlar	Kredi Nakit	-	48,00 $
satılmış yumurta	Banka Nakit	900,00 $	-
satılmış yumurta	Kredi Yumurtaları	-	900,00 $
Çekmece Satın Alındı	Banka Mobilyaları	900,00 $	-
Çekmece Satın Alındı	Kredi Nakit	-	900,00 $

AMERİKA'YA YOLCULUK

Defter tutma Avrupa kolonizasyonu ile Amerika'ya göç etti. Bazen muhasebe olarak anılsa da, muhasebeciler hala işletme sahipleri için temel veri girişi ve hesaplamalar yapıyorlardı. Ancak, söz konusu işletmeler, sahiplerinin kişisel olarak dahil olduğu ve şirketlerinin mali sağlığının farkında olduğu kadar küçüktü. İşletme sahipleri, karmaşık mali tablolar veya maliyet-fayda analizleri oluşturmak için profesyonel muhasebecilere ihtiyaç duymadı .

AMERİKAN DEMİRYOLU

Amerika Birleşik Devletleri'nde şirketlerin ortaya çıkışı ve demiryolunun yaratılması, defter tutmayı muhasebe uygulamasına dönüştüren katalizörlerdi. 4 İki faktörden demiryolu açık ara en güçlüsüydü. Malların ve insanların hedeflerine ulaşması için dağıtım ağlarına , nakliye programlarına, ücret toplamaya, rekabetçi fiyatlara ve tüm bunların mümkün olan en verimli şekilde yapılıp yapılmadığını değerlendirmenin bir yoluna ihtiyacınız var. İşletmelere bilinçli kararlar vermek için ihtiyaç duydukları verileri sağlamak için maliyet tahminleri, finansal tablolar, faaliyet oranları , üretim raporları ve çok sayıda başka ölçüt ile muhasebeye girin.

Demiryolları ayrıca bilginin şehirden şehre büyük bir hızla iletilmesine izin verdi. Ticari işlemler aylar yerine günler içinde kapatılabilir. Demiryolundan önce ülke genelinde zaman bile eşit değildi. Daha önce her ilçe, günün ne zaman başlayıp ne zaman biteceğine genel bir mutabakatla karar verirdi. Bu, 1883'te tek tip bir sisteme değiştirildi, çünkü malların belirli istasyonlarda öngörülebilir zamanlarda teslim edilmesi ve boşaltılması gerekiyordu. 

Ülkenin demiryolları sayesinde küçülmesi ve tekdüzeliğin getirilmesi yatırımları teşvik etti ve bu da muhasebeye daha fazla odaklandı. 1800'lere kadar, yatırım ya bilgi ya da şans oyunuydu. İnsanlar, endüstri bilgisi veya sahipleriyle tanıdıkları aracılığıyla aşina oldukları şirketlerde hisse senedi ihraçları edindiler. Diğerleri, akraba ve arkadaşların teşvikine göre körü körüne yatırım yaptı. Bir şirkete veya işletmeye yatırım yapmak isteyip istemediğinizi kontrol etmek için herhangi bir finansal bilgi yoktu ; bu nedenle, ilgili riskler, yatırımın yalnızca zenginler için olmasını sağladı - kumarla eşdeğer bir zengin adamın sporu. Bu görüntü bugün de devam etmektedir.

ERKEN DÖNEM MALİ TABLOLAR

Yatırımcıları çekmek için şirketler finansallarını bilanço, gelir tablosu ve nakit akış tablosu şeklinde yayınlamaya başladılar . Bu belgeler, bir şirketin kar etme yeteneklerinin kanıtıydı. Yatırım sermayesi çoğu şirket için operasyonları ve kârları teşvik etse de, yeni patronları olan hissedarları memnun etmek için yönetim üzerindeki baskıyı da artırdı . Hissedarlar , bir şirketin operasyonlarının bağımsız mali incelemelerine duyulan ihtiyacı ortaya çıkaran yönetime tamamen güvenmediler .

MESLEĞİN ORTAYA ÇIKIŞI

Muhasebeciler, yatırımcıları çekmek için zaten gerekliydi ve yatırımcı güvenini korumak için hızla gerekli hale geldiler. Amerikan Mali Müşavirler Birliği (AAPA) 1887 yılında kurulmuş ve muhasebe mesleği 1896 yılında yeminli mali müşavir (CPA) mesleki unvanının kurulmasıyla resmen tanınmıştır. 6 Bu unvan, devlet sınavlarını geçen ve bu alanda üç yıllık deneyime sahip olanlara verilir. Profesyonel muhasebecilerin yaratılması uygun bir zamanda geldi. 20 yıldan kısa bir süre sonra, savaş için paraya ihtiyacı olan ABD hükümeti 1913'te gelir vergisi almaya başladığında , EBM'lere olan talep hızla arttı .

MODERN MUHASEBE SON YILLARDA NASIL EVRİMLEŞTİ?

Teknoloji bugün muhasebeyi değiştirdi. Muhasebe artık otomatikleştirilmiştir. İlk kayıtlar Amerika'da tutulduğundan beri, muhasebeciler bir takım araçlar kullandılar. William Seward Burroughs'un 1887'de yaratılan ve 1890'larda ticari satış için mükemmelleştirilen toplama makinesi, ilk muhasebecilerin makbuzları hesaplamasına ve defterlerini hızla uzlaştırmasına yardımcı oldu. 7

IBM, 1952'de ilk büyük bilgisayarını piyasaya sürdüğünde, işletmelerin bunları satın almasını mümkün kılacak kadar küçük olan ve muhasebecilerin bunları ilk kullananlar arasında olmasına yol açan vakum tüpüne dayanıyordu. 1959'da transistörler tüpleri değiştiriyor ve bilgisayarları daha da erişilebilir hale getiriyordu. 8 1961 gibi erken bir tarihte, transistörlerin yerini mikroçipler aldı ve bu da sonunda herkes için bilgisayarlara yol açtı. 

Günümüzde teknoloji QuickBooks gibi muhasebe yazılımlarını da beraberinde getirmiştir. 10 Bu yeni gelişmeler çok daha sezgiseldir ve muhasebecilerin işlerini daha hızlı, daha doğru ve daha kolay yapmalarına yardımcı olur

13.06.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.