Özkan Cengiz
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
ozkan@ozkancengiz.net

Kanayan Yara: Yatırım İndirimi

Vergi mevzuatımıza ilk defa 1963 yılında 202 Sayılı Kanunla giren Yatırım İndirimi uygulaması 2003 yılında 4842 Sayılı Kanunla önemli ölçüde değişikliğe uğramış ve 5479 Sayılı Kanunla da tamamen kaldırılmıştır.

Yatırım İndirimi Uygulaması özellikle son 5 yılda yapılan değişikliklerle adeta çok bilinmeyenli bir denkleme dönüşmüştür. 4842 Sayılı Kanunda önce teşvik belgesine bağlanan yatırımların gerçekleşmesi sonucu yapılan harcamaların % 100 oranında Kurumlar Vergisi matrahından düşülmesi şeklinde basit bir uygulama olan bu uygulama şu an birçok ihtilafa meydan veren bir uygulamaya dönüşmüştür.

Hali hazırda yatırım indirimi uygulaması kaldırılmıştır. Ancak 31.12.2005 tarihinden önce başlayan ve halen devam eden iktisadi ve teknik açıdan bütünlük sağlayan yatırım harcamaları kurumlar vergisi matrahının tespitinde dikkate alınabilmektedir.

Başta sanayiciler olmak üzere yatırım yapan tüm işletmeler, gerek yatırımların finansmanını sağladığı kredi yüklerinin fazlalığı gerekse de yatırım maliyetlerinin amorti edilememesi nedeniyle yeterli derecede kar düzeyine ulaşamamakta ve yatırım indirimi stoklarını eritememektedirler. Yatırım İndirimi Uygulamasına ilişkin peşi sıra yapılan düzenlemeler bu şirketleri zorlamaktadır.

5520 Sayılı Kanun ile Türkiye’de Kurumlar Vergisi Oranı % 20’ye indirilmiştir. Bu oran indirimi Türk Ekonomi hayatına fayda sağlasa da Türk yatırımcılarına önemli ölçüde zarar vermiştir. Bunun sebebi ise oran indirimi ile beraber yatırım indirimi uygulamasının kaldırılmasıdır.

Bugün itibariyle 24 Nisan 2003 tarihinden öncesine ait yatırım indirimi hakkı bulunan işletmeler bu haklarının üzerinden % 19,8 oranında Gelir Vergisi stopajı ödemektedir. Yatırım İndiriminden yararlanmadığı takdirde ödeyeceği Kurumlar Vergisi Oranı ise % 20’dir. Yatırım İndirimi hakkının karını tamamen karşılaması halinde kazandığı avantaj % 0,2 dir. Yatırım İndiriminden sonra vergi matrahı kalması halinde kalan matraha uygulanacak Kurumlar Vergisi oranının % 30 olması nedeniyle yatırımcı bu % 0,2’lik avantajını kaybetmenin yanı sıra yatırım yaptığı ve kullanmaktan yana tercih ettiği için adeta cezalandırılmaktadır.

24 Nisan 2003 tarihinden sonrası için yatırım indirimi hakkı bulunan işletmelerde de durum pek farklı değildir. İşletmeler yatırım harcamalarının ancak % 40’ından yararlanabilmekte % 60’ından yararlanamamaktadır. Yani 100 YTL’lik karı ve 100 YTL’lik yatırımı bulunan işletme ancak 40 YTL yatırım indirimi kullanabilmekte ve bu kullanımı nedeniyle eğer yatırım indirimi sonrası kalan matrahı olursa % 30 oranından kurumlar vergisi ödemektedir.

Bütün bu hesaplamaları ve varyasyonları göze alarak ben yatırım indirimi stokumu eriteceğim diyen yatırımcıya da bunu ancak 31.12.2008’e kadar yapabilirsin bu tarihten sonra stokun ne olursa olsun yararlanamazsın denmektedir.

Ülke ekonomisinin gelişmesinin en temel etkeni olan Yatırımcılara; artık kaynaklarınızı yeni yatırımlara ayırırsanız size teşvik yok denmekte, bu yetmezmiş gibi Teşvik Belgesini alıp tüm sorumluluklarını yerine getiren ve yatırım indirimi hakkını elde edenlere de adeta bu hakkını kullanmaması için engeller yaratılmaktadır. Önemli yatırımlara imza atan sanayiciler yaptıkları fizibilitelerde ve bütçelemelerde dikkate almadıkları bir vergi yükü ile karşı karşıya kalmakta ve ciddi finansman sorunları yaşamaktadır.

Sanayicinin kanayan, kanatılan yarası yatırım indirimine acil olarak pansuman yapılmalıdır. Ülkemiz tüm yatırımlarını gerçekleştirmiş tüm sanayisini yapılandırmış bir ülke değildir. En az mevcut sanayisi kadar daha bir sanayiye ve buna bağlı olarak yatırıma ihtiyacı vardır. Yatırımcıların önüne engel çıkarmak üstüne üstlük hak edilmiş indirimlerini elinden almak her şeyden önce ülkemize haksızlıktır.

Yatırım İndirimi Müessesi yeniden düzenlenmeli ve uygulamaya alınmalıdır. Yatırım İndirimi stoku bulunan sanayicilere de stoklarını eritmeleri için zaman tanınmalı sonradan eklenen vergisel yük ve farklılıklar kaldırılmadır. Bunun aksi bir durum zaten anayasamıza aykırıdır.

Kurumlar Vergisi’nin en büyük mükellefi olan sanayicilerin yatırım indirimi haklarını elinden alarak yapılan % 10’luk Kurumlar Vergisi indirimi sadece kağıt üzerinde yapılan bir indirim olmaktan öteye geçemeyecek aksine yatırımları ve buna bağlı olarak ekonomik kapasite büyümesini durduracağından faydadan çok zarara yol açacaktır.

19.10.2007

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.