Özgür Akkaya
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Ottimo Yönetim Danışmanlığı ve Müşavirliği A.Ş.
ozgur_akkaya@ismmmo.org.tr

Hukuk Tekniği Açısından “Defter ve Kayıtlarda Hesap Ve Muhasebe Hileleri Yapmak” Suçunu Anlamak!

Temel ceza kanunlarına uyum amacıyla 23.01.2008 tarih ve 5728 sayılı “Çeşitli Kanunlarda ve Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile 213 sayılı Vergi Usul Kanununda vergi kaçakçılığı ile ilgili hükümler yeniden düzenlenerek ağırlaştırıcı hükümlere yer verilmiştir.

1- “MUHASEBE HİLESİ” KAVRAMI

Muhasebe hilesi, 2013 Sayılı Vergi Usul Kanununun 359/a-1 maddesinde düzenlenmiş olmakla beraber kanunda muhasebe hilesi kavramı tanımlanmamıştır. Türk Dil Kurumu sözlüğünde hile; birini aldatmak, yanıltmak için yapılan düzen, dolap, oyun, ayak oyunu, alavere dalavere, entrika olarak tanımlanmıştır. Bir muhasebe hilesi fiili yapılmış ise iki unsuru bulunmalıdır. Hile fiili işlenmiş olmalı ve defter ve kayıtlarda yapılmış olmalı.

2-VERGİ USUL KANUNU AÇISINDAN “MUHASEBE HİLESİ”

Vuk m. 359/a-1’de hesap ve muhasebe hilesi yapmak kaçakçılık suçu fiilleri arasında sayılmış olup, bu suçu işleyenlerin 18 aydan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağı hüküm altına alınmıştır. Ayrıca, söz konusu fiil ile vergi zayiatına sebebiyet verilmesi halinde 213 sayılı Vuk m. 344 uyarınca ziyaa uğratılan vergi tutarının (3) katı tutarında vergi ziyaı cezası da kesilmektedir.

Vuk m. 359 ‘da yer alan tüm kaçakçılık suçları bakımından “yanıltıcı mahiyet” suçun bir unsuru olarak aranmaktadır. Diğer taraftan ,  kaçakçılık suçlarında vergi zaiyatı bir unsur olarak aranmamaktadır.

3-TÜRK CEZA KANUNU AÇISINDAN DEĞERLENDİRME

Kanun koyucu Vergi ziyaına yol açan her serbest hareketi kaçakçılık suçu olarak görmemiş; ancak yanıltıcı fiilleri kaçakçılık suçu kapsamında görmüştür. Bu durumda, suçun kanuni unsurlarının  TCK’da belirlenen sahtecilik suçlarına ilişkin hükümler dikkate alınarak  belirlenmesi gerekmektedir.

Suç bakımından Vuk ile Tck arasında özellik genellik ilişkisi Vuk’da yer almayan huşularda, Tck’ya başvurmayı gerektirmektedir.

Aldatma kabiliyetinden söz edebilmek için sahtecilik fiilinin ilk bakışta herkes tarafından anlaşılabilecek nitelikte olmaması gerekmektedir. Suçun genel kast ile işlenmiş olması gerekmektedir.

Suçun tanımlanmamış olması suçun kategorize edilmesini de imkansız hale getirmektedir. Ayrıca suçun kanuni unsurlarının  tanımlanmamış olması nedeniyle kendi aleyhine muhasebe veya hesap hilesi yapan kişiler bakımından da vergi kaçakçılığı suçunun tamamlandığından bahsedilemeyecektir.

Kanun koyucu vergi ziyaı aramaksızın, muhasebe ve hesap hilesini davranış kusuru olarak belirlemesi, yarattığı belirsizlik nedeni ile madde hükmünün uygulanabilmesi  hukuken imkansız hale gelmiştir. Bu nedenle muhasebe hilesi suçunun, suçun kanunilik ilkesine göre ,  eylemi tanımlayan hukuk kurallarının kuşkuya yer vermeyecek biçimde açık, seçik sınırlarının yasa koyucu tarafından önceden saptanmış olması gerekmektedir.

SONUÇ

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 359/a ve c fıkralarında belirtilen suçları işleyenler hakkında verilecek hapis cezası 2 yıl ve daha aşağı olduğundan Tck’nın 51 ‘ inci maddesine göre verilen hapis cezası adli para cezasına çevrilebilecektir.

Ancak 359/b fıkrasında sayılan fiilleri işleyenler hakkında verilecek ceza en az 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasını kapsamaktadır. Bu nedenle verilecek hapis cezasında en alt limit 3 yıl olduğundan, bu fiil Tck’nın 51’inci maddesi hükmünden hiçbir şekilde yararlanamayacak ve verilecek hapis cezası para cezasına çevrilemeyecektir.

Vergi kaçakçılığı suçları, adli para cezasına çevrilemez (TCK Md. 52)

Vergi suçları, şikayete tabi suçlar arasında yer almadığından resen soruşturulur. (TCK Md. 73)

Vergi suçlarından yargılama, asliye ceza mahkemesinde yapılır (5235 sayılı Kanun Md. 12)

05.05.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.