Ozan Uslu
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
info@uslumusavirlik.com

Promasyon Ürünler / Eşantiyonların Vergisel Uygulaması

Ticari hayatta, satılan mal/hizmete olan talebi arttırmak için çeşitli pazarlama teknikleri geliştirilmekte.  Bunlardan biri de; satışı yapılan malın yanında başka bir ürünün bedel alınmaksızın ayrıca verilmesi.

Bu notta; bedel alınmaksızın verilen ürünlerin Gelir/kurumlar Vergisi, Katma Değer Vergisi karşısındaki durumundan kısaca bahsedeceğiz.

I.                   Bedelsiz olarak verilen ürünlerin alış bedelleri gider olarak kaydedilebilir mi?

Gelir Vergisi Kanunun 40. Maddesinde safi kazancın tespit edilmesi sırasında indirilebilecek giderler sayılmış olup, 1. Fıkranın 1 numaralı bendinde Ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan “genel giderlerin”  kazancın tespitinde indirim konusu yapılacağı hükme bağlanmıştır.

Piyasadan satın alınan yada ithal edilen ürünlerin promosyon amacıyla müşterilere verilmesi pazarlama gideri niteliğini taşımakta olup, bu ürünlerin alış bedellerinin gider olarak kayıt edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Yapılan giderlerin indirim konusu yapılması noktasında dikkat edilmesi gereken husus;  giderlerle kazancın elde edilmesi ve idamesi arasında doğrudan ve açık bir illiyet bağı bulunması gereklidir. Yani müşterilere verilecek hediye /promosyon ürünleri tutarlarının işin mahiyeti ve genişliğiyle orantılı olması gereklidir.

Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı 2016 tarihinde verdiği bir muktezada yukarıda anılan kriterlere uygun olması şartıyla;  Promosyon faaliyeti kapsamında müşterilere verilecek gram altın ve akaryakıt hediye çeklerinin alış bedellerinin gider olarak dikkate alınabileceğini bildirmiştir.

II.                Bedelsiz olarak verilen ürünler için KDV hesaplanmalı mı?

Promosyon/ hediye verenin amacı satışlarını arttırmak ve katma değer yaratmaktır.  Bedelsiz verilen ürünler firmanın yarattığı katma değer içinde vergilenecektir.

Bu sebeple; bedelsiz olarak verilen ürünler için KDV hesaplanmasına gerek yoktur.

III.             Bedelsiz verilen ürünlerin alışları esnasında ödenen KDV indirim konusu yapılabilir mi?

Promosyon olarak verilen ürünün alışında yüklenilen KDV indirim konuyu yapılabilir. Ancak; KDV sitemimizde farklı oranları uygulanmaktadır. Bedelsiz olarak verilen promosyon ürünlerini satan firmalar açısından haksız rekabete yol açmamak maksadıyla Bakanlık aşağıda izah edilecek şekilde bir düzenleme yapmıştır.

i-                    Promosyon olarak verilen ürünün KDV oranın satışı yapılan ürünün KDV oranından düşük veya eşit olması halinde, bedelsiz olarak verilen ürünün alışında ödenen (yüklenilen) KDV nin TAMAMI indirim konusu yapılabilir.

ii-                  Promosyonun satışı yapılan ürünün KDV oranından yüksek olması halinde ise; promosyon ürün için yüklenilen KDV den satışı yapılan malın tabi olduğu KDV oranına isabet eden kısın indirim konusu yapılır, kalan kısım ise gider/maliyet unsuru olarak dikkate alınır.

·         Promosyon olarak verilen ürünün alışı ile müşterilere verilmesi aynı dönemde ise; Alışta ödenen KDV öncelikle indirilecek KDV olarak dikkate alınır. Ardından satışı yapılan malların tabi olduğu orana isabet eden kısım dışındaki tutar indirilecek KDV den çıkartılıp gider/maliyet hesaplarına alınır.

·         Promosyon olarak verilen ürün satın alındığı dönemde değil de, sonraki dönemlerde müşterilere verilecek ise; yüklenilen KDV ilk olarak malların satın dönem KDV beyannamesinde indirim konusu yapılır.   Promosyonun dağıtıldığı dönemde Gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınması gereken tutar “ İlave Edilecek KDV” satırına dahil edilerek beyan edilir.

Örnek;

A Gazetecilik okurlarına 30 kupon karşılığı kitap vereceğini taahhüt etmiş ve  100.000 TL + 8.000 TL KDV ödeyerek B firmasından kitap satın almıştır.

Gazete satışında KDV oranı %1,Kitap satışlarında ise % 8 dir.

Bu durumda A Gazetecilik ;  ( 8 – 1 = 7)  promosyon olarak dağıtacağı kitaplar için ödediği KDV nin % 1 ini ( 1.000 TL ) ( kendi sattığı ürünün KDV oranı) indirim konusu yapacak % 7 sini (7.000 TL) gider – maliyet unsuru olarak dikkate alacaktır.

 

IV.             Promosyon-hediye vb. ürünler için ayrıca fatura kesilmesine gerek var mıdır?

Vergi Usul Kanunun 229’uncu maddesine göre; “Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır”

Anılan madde dikkate alınınca kampanya kapsamında bedel alınmaksızın teslim edilen promosyon ürün için fatura düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

V.                Eşantiyon ve Numune Mallar verilmesi;

Firmalar belirli zamanlarda ( yılbaşları/bayramlar) kendi tanıtımlarını yapmak maksadıyla herhangi bir bedel almaksızın kalem, anahtarlık, ajanda vb. eşyalar dağıtırlar. Eşantiyon adı verilen bu ürünlerin pazarlama gideri niteliğinde olup bedel alınmaksızın teslimi KDV ye tabi değildir. 

Yine piyasaya çıkan yeni ürünlerin tanıtımının sağlanması maksadıyla bedelsiz olarak verilen numune mallar

-          Ticari teamüllere uygun nitelik ve miktarda olması,

-          Ayrıca bir satışa konu olmayacak şekilde verilmesi

halinde bu ürünler için KDV hesaplanmaz, ürünlerin alışı esnasında ödenen KDV indirim konusu yapılabilir.

Yukarıda anılan şartlara ilaveten numune olarak verilen malların üzerinde “ firma unvanı ve para ile satılamayacağına “ yönelik bir şerh bulunması gereklidir.

11.04.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.