Mustafa Uçar
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
E.SGK Müfettişi
mustafaucr1983@gmail.com

Yabancı İşgücünde Turkuaz Kart Dönemi

Uluslararası işgücüne ilişkin politikaların belirlenmesi, uygulanması, yabancıların kayıt dışı çalışmalarının önlenmesine yönelik politikaların geliştirilmesi, yabancılara verilecek çalışma izni ve muafiyetlere dair iş ve işlemlerde izlenecek usul ve esaslarını düzenleyen 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu, bilindiği üzere 13/08/2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

 Kanun ile getirilen yeni düzenlemelerden biri de nitelikli insan gücüne yönelik olarak kolaylaştırılmış bir çalışma sistemi olan ve sahibine ülkemizde süresiz çalışma ve ikamet, yakınlarına ise süresiz ikamet hakkı tanıyan Turkuaz Kart uygulamasıdır. Ülkemizde süresiz çalışma iznine ancak uzun dönem ikamet izni veya en az sekiz yıl kanuni çalışma izni olan yabancılar başvurabilirken, Turkuaz Kart sahibi olabilmek için böyle şartlar gerekmemektedir. Hem belirtilen sebep hem de sahibinin yakınlarına da ikamet izni sağlaması sebebiyle, Turkuaz Kart önemli bir yenilik olarak mevzuatımıza girmiştir.

 Turkuaz Karta başvuru, değerlendirme ve geçiş süresi, sahibine ve yakınına sağlanan haklar v.b. konulara ilişkin usul ve esasları düzenleyen Turkuaz Kart Yönetmeliği 14 Mart 2017 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Uygulamaya ilişkin hususlar netleştirilmiştir.

Turkuaz Kart Kimlere Verilebilir

-Eğitim düzeyi, mesleki bilgisi ve deneyimi ve benzeri nitelikleri yüksek nitelikli işgücü olarak değerlendirilen,

-Yatırım veya ihracat düzeyi, sağlayacağı istihdamın büyüklüğü ve benzeri özellikleriyle yüksek nitelikli yatırımcı olarak değerlendirilen,

-Uluslararası düzeyde ülke, menfaatleri açısından stratejik kabul edilen çalışmalar ve araştırmalar yapan   bilim insanı veya araştırmacı,

-Kültürel, sanatsal veya sportif faaliyetler açısından uluslararası düzeyde başarılı olan yabancılar,

-Türkiye'nin veya Türk kültürünün uluslararası tanınırlığına veya tanıtımına katkı sağlayan, Türkiye'nin milli menfaatlerine ilişkin hususlarda uluslararası düzeyde faaliyette bulunan,

Yabancı kişilere Turkuaz Kart verilebilecektir.

Başvuru ve Değerlendirme Süreci Nasıl Olacak

Yabancı kişiler Turkuaz Kart başvurusunu yurt içinde doğrudan sistem üzerinden, yurt dışında ise vatandaşı olduğu veya yasal olarak bulunduğu ülkedeki ülkemizin temsilciliği vasıtasıyla yapabileceklerdir. Kart sahibi yakını için ikamet izni başvurusu da aynı usulle ve kart başvurusu ile aynı anda yapılması gerekmektedir. Ancak, yurtdışından yapılan Turkuaz Kart başvurularında, Kart sahibi yakınının ikamet izni başvurusu için gerekli bilgilerinin bulunmaması halinde bu kişilerin başvuruları ülkemize girdikleri tarihten itibaren vize sürelerini aşmamak şartıyla doksan gün içinde Bakanlığa yapılabilir. Başvuru esnasında gerekli belgeler sisteme yüklenilecek olup gerek görülmesi halinde sisteme yüklenen belgelerin kâğıt ortamında gönderilmesi de istenebilecektir.

Turkuaz Kart başvurusu yapan yabancıların nitelikleri bakımından Turkuaz Kart verilmeye uygun olduğuna dair ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından uygunluk belgesi düzenlenebilir. Ayrıca bakanlık tarafından ihtiyaç duyulması halinde ilgili mercilerinde görüşü alınabilecektir.

Turkuaz Kart başvurusunun değerlendirilmesinde belirlenen kıstaslar göre oluşturulan puanlama sistemi kullanılacaktır. Sistemde yeterli puanı alan yabancı kişilerin başvuruları olumlu sonuçlandırılacaktır.

Geçiş Süresi Kaydı ve Kaydın Kaldırılması

Başvuruları kabul edilen yabancılara ilk üç yılı geçiş süresi olmak kaydıyla Turkuaz Kart verilecektir. Geçiş süresinde Kart sahibinin faaliyetleri ve taahhütleri bir uzman aracılığıyla izlenecek olup uzman tarafından kart sahibi hakkında izleme raporları düzenlenecektir. Kart sahibi hakkındaki rapor için kendisinden istenen belgeleri vermekle yükümlüdür.  Yine kart sahibi rapor doğrultusunda kendisine bildirilen eksiklikleri üç ay içerisinde gidermesi gerekmekte olup üç ay içerisinde eksiklikleri gideremezse geçiş sürecine son verilerek kartın iptaline karar verilebilir.

Üç yıllık geçiş süresi kaydının kaldırılması için sürenin dolmasına yüz seksen gün kalmasından itibaren sürenin sonuna kadar geçiş süresi kaydının kaldırılması talebiyle başvuruda bulunulması gerekmektedir. Eğer süresi içerisinde başvuru yapılmazsa Turkuaz Kart geçersiz hale gelecek olup süre dolduktan sonra yapılan başvurular da reddedilecektir. Geçiş süresi kaydının kaldırılması için yapılan başvurudan itibaren 30 gün içerisinde ilgili uzmanın hazırlayacağı nihai raporun olumlu olması halinde geçiş süresi kaydı kaldırılacaktır. Raporun olumsuz olması halinde ise geçiş sürecinin uzatılmasına veya sürecin sonlandırılarak Turkuaz Kart’ın iptaline karar verilecektir.

Geçiş süresi içinde iptal edilmeyen ve geçiş süresinin kaldırılmasına ilişkin talebi uzman tarafından düzenlenen rapor ile uygun bulunan yabancı kişilerin geçiş süresi kaydı kaldırılacak ve Turkuaz Kart’ları süresiz hale gelecektir.

Kart Sahibinin Hak ve Yükümlülükler Nelerdir

Turkuaz Kart sahibine süresiz çalışma izninin sağladığı tüm hakları sağlamaktadır. Kart sahipleri ülkemizde askerlik hizmetinden muaf olup ülkemizde seçme ve seçilme, kamu görevlerine girme hakları da yoktur. Turkuaz Kart’ın sahibine ve yakına sağladığı en önemli hak, millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir halin bulunmaması ve geçiş süresi kaydının kaldırılması şartıyla Bakanlıkça teklif edilmesi halinde Türk vatandaşlığı kazanabilmeleridir.

Kartın İptali Edilmesi

Turkuaz kart sahibinin isteği ile iptal edilebilmektedir. Kart sahibinin kendi isteği dışında,   

- Turkuaz Kart'ın geçerlilik tarihinden itibaren; altı ay içinde Türkiye'ye gelmemesi ya da mücbir sebep olmaksızın iki yıldan uzun bir süre aralıksız yurtdışında kalması,

- pasaportunun veya pasaport yerine geçen belgesinin geçerlilik süresinin uzatılmaması,

- Kayıt dışı çalıştığının veya en az bir yıl kesintisiz çalışmadığının tespiti,

- Turkuaz Kart başvurusunu sahte veya yanıltıcı bilgi ve belgelerle yaptığının sonradan tespiti,

- 6458 sayılı Kanuna göre, Türkiye'ye girişlerine izin verilmeyecek, vize verilmeyecek veya sınır dışı etme kararı alınacak yabancılardan olduğunun İçişleri Bakanlığınca bildirilmesi,

- Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından Türkiye'de çalışmasında sakınca olduğunun ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca bildirilmesi,

hallerinde Turkuaz Kartları iptal edilecektir.

Kart Sahiplerinin Sosyal Güvenliği

Son olarak Turkuaz Kart sahipleri ile bunları çalıştıran işverenler sosyal güvenlik sözleşmeleri hükümleri saklı kalmak kaydıyla sosyal güvenliğe ilişkin yükümlülüklerini 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümlerine göre yerine getireceklerdir.

30.03.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.