Mustafa Kalafat
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Öğretim Görevlisi
İşletme Bilim Uzmanı
mkalafat@guris.com.tr

TMS/TFRS Bağlamında Muhasebe Standardizasyonunun Nedenleri

Değerli Okurlar,

Bir ülkenin muhasebe standartları o ülkenin yasalarını ve geleneklerini yansıtmaktadır. Bu yasalar ve gelenekler ticari işlemlerin yürütülme tarzını ve bunların ekonomik etkilerinin raporlanma biçimini etkilemektedir. Toplumlar arasında yasalar ve gelenekler farklılık gösterdiği için, muhasebe standartlarının da farklılık göstermesi doğaldır. (Gücenme, 2000:9-10).

Bir başka deyişle, bu durumda aşılması gereken engeller de mevcuttur. Uluslararası standartlara uyum sağlamak ve tam anlamıyla uygulamaya sokmak ülkeler açısından zor bir adımdır. Çünkü geçmişteki gibi davranmayı sürdürmemiz, bilinmezlerle karşılaşmaktan çok daha kolaydır.

Küreselleşen dünyada, çoğu alanda olduğu gibi muhasebe sisteminde de standartlaşma eğilimi doğmuştur. Bu eğilimin amacı tüm dünyada belirli bir muhasebe standardizasyonu oluşumunu sağlamaktır. Buna yardımcı olan en önemli faktör ise küreselleşmedir. Küreselleşme; dünya ekonomileri ve toplumlarının daha hızlı ekonomik büyüme ve gelişimi amacıyla dünya ekonomisine dahil olmalarını sağlamaktadır. Küreselleşme genel olarak tüm dünyada belirli bir standardın gelişimine katkıda bulunmaktadır.

Ayrıca, dünya ekonomisi küreselleşme neticesinde, sermaye ve malların çeşitli ülkeler ve çok uluslu şirketler arasında, eş zamanlı olarak serbestçe hareket etmesi nedeniyle, daha entegre bir hale gelmiş ve farklı ülkelerdeki firmaların mali tablolarının karşılaştırılması gereği, uluslararası firmaların yatırım kararlarında çok daha hayati bir önem arz etmeye başlamıştır. Bu şartlardan da görüldüğü üzere küresel anlamda muhasebe standartlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Aynı muhasebe standartlarıyla farklı ülkelerde finansal raporların hazırlanması artık bir zorunluluk haline gelmektedir (Aysan, 2008:46).   

Her ülkenin kendi ulusal muhasebe standartlarını belirlemesi doğal ve gereklidir. Bu konuda çok mesafe kaydeden ülkeler olduğu gibi, henüz yeni yeni çalışmalar yapan ülkelere de rastlanmaktadır. Ancak günümüzde bu yönde yapılan çalışmalar, ülkelerin sınırlarını aşmış ve uluslararası nitelik kazanmıştır. Bu çalışmalara yol açan nedenlerin başında, finansal raporların hazırlanması ve kullanımı gelmektedir. Özellikle yabancı ülkelerde yatırım yapacaklar için söz konusu yatırıma konu olacak şirketlerin sermaye yapısının, hisselerin değerlerinin doğru bilinmesi gerekmektedir (Gücenme, 2000:7).

Öte yandan çokuluslu şirketler, yabancı ülkelerdeki bağlı şirketlerden gelecek finansal raporların konsolidasyonunu gerçekleştirmelidirler. Tüm bağlı şirketlerden gelen finansal raporlar, aynı temel üzerinde hazırlandıkları takdirde bir anlam ifade eder ve konsolidasyon mümkün olur (Gücenme, 2000:7).

            Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler; bilgiye küresel olarak ulaşmamızı sağlayarak finansal raporlama sürecini, finansal tabloların niteliğini ve içeriğini değiştirmektedir.

Bunun yanı sıra, finansal raporlama sisteminde bilginin akışının hızlanmasıyla elektronik ortamda finansal ve finansal olmayan bilgiler, sürekli ve gerçek zamanlı olarak kullanıcılara sunulabilir hale gelmiştir. Bunun sonucunda finansal piyasalardaki taraflar için daha nitelikli muhasebe bilgilerinin üretilmesi söz konusu olmuştur. Şirketler açısından ele alındığında, ulusal ya da uluslararası piyasalarda rekabet etmek zorunda olan şirketler için risk yönetimi, şirket performansının doğru izlenmesi ve şirketlerin uzun vadeli planlarının doğru hazırlanması da bunların dayalı olduğu ilkelerin kalitesi ve dünyada kabul görmüş olması ile ilgilidir (Çelik, 2006:3-4).

Görüldüğü gibi bu faktörlerin tümü uluslararası standardizasyon ihtiyacını beraberinde getirmektedir. Globalleşen dünya şartlarına ayak uydurmanın en önemli aşamalarından biri de bu standartlara uyum sağlamaktadır. 

XX. yüzyılın başlarında ekonomik gelişmeler karşısında çift yanlı kayıt yönteminin küreselleşmesi nasıl önem taşıdıysa, XXI. yüzyılın başlarında da, yine ekonomik gelişmelerin gereği olarak, tek düzen mali tabloların küreselleşmesinin önem taşıdığı görülmektedir (Güvemli, 2006:49).

Tüm bu bilgiler ışığında en geniş anlamıyla muhasebede standardizasyon, uygulama kolaylığının sağlanması açısından önem taşımaktadır. Küresel standardizasyonun var olduğu bir sistemde, kayıt ve sınıflama gibi çeşitli muhasebe işlemlerinin anlaşılması ve yorumlanması kolaylaşmaktadır. Uluslararası düzeyde tek düzen bir muhasebe sisteminin uygulanması, hesap ve terim birliğinin sağlanması uluslararası faaliyetlerde bulunan işletmelerin finansal tablolarının anlaşılır ve güvenilir olmasını sağlamaktadır.

Günümüzde ortak bir dil uluslararası iletişim açısından nasıl gerekli ise, tüm dünyada muhasebe standardizasyonu da anlaşılabilirlik açısından o derece gereklidir.

09.05.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.