YAZARLARIMIZ
Murat Dayanç
Yeminli Mali Müşavir
Eski Baş Hesap Uzmanı
Bağımsız Denetçi
Bilim Uzmanı
mdayanc@bnddenetim.com



Soru Yanıt ve Örnek Uygulamalarıyla Taşıt Ticaretinde KDV ÖTV İndiriminin Esasları

I) GİRİŞ

Uzmanlığımızca “www.muhasebetr.com platformunda ilki 13.08.2018[1] ve ikincisi 28.8.2018[2] tarihinde yayımlanan iki makale ile otomotiv sektöründe yaşanan daralmayı hafifletmek içim kısaca hurda teşviki diye ifade edilen müesseseler hakkında detaylı bilgiler aktarılmıştı. Ancak ülkemizde ekonomik kriz gerek döviz fiyatlarında ve gerekse faiz oranlarındaki artışa paralel enflasyonist durgunluğa doğru yol almaya başlamış ve burum özellikle döviz fiyatları ile ve faiz oranına çok duyarlı olan otomotiv sektörüne oldukça büyük oranda darbe vurmuştur.

Bunun üzerine ilk olarak 132 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı (CK) ile 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Kanununa ekli (II) sayılı listedeki 87.03 GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) numaralı araçların ÖTV oranında değişiklik yapılmaksızın ÖTV’ne esas alınacak matrahlarında artışlar yapılmıştır. Fakat bu artış da bu sektörde yer alan iktisadi ajanlara istenen ticari ivmeyi kazandıramamıştır.

Bu kez yine 31.10.2018 tarihinde (bu tarih dâhil) yürürlüğe girmek üzere aynı tarihte yayımlanan 287 sayılı CK ile ÖTV Kanununa ekli (II) sayılı listedeki araçların bazılarının ÖTV oranları ile bazılarının da KDV oranlarında 31.12.2018 tarihine kadar (bu tarih dâhil) uygulanmak üzere indirim yapılmıştır.

Bu çalışmanın ilerleyen bölümlerinde anılan düzenlemenin şatları, sağladığı avantajın örnek uygulamalarla gösterimi ile uygulamada ortaya çıkan kimi soruların yanıtları verilerek sektörde yer alan ticaret erbaplarına ve bu işlerle ilintili olan meslektaşlarımıza destek olunmaya çalışılacaktır.

II) GİRİŞ

A) KDV İNDİRİMİNİN ŞARTLARI VE UYGULANMASI

Bu düzenleme ile 31.12.2018 tarihine (bu tarih dâhil) kadar uygulanmak ve 31.10.2018 tarihinde yürürlüğe girmek üzere Türk Gümrük Tarife Cetvelinin; 8701.20, 87.02, 87.04 ve 87.05 GTİP numaralarında yer alan ve kısaca ticari araç diye tabir edilen malların KDV oranı %18’den %1’e düşürülmüştür. Bu belirlemenin detay bilgileri aşağıdaki gibi olacaktır

1) Uygulamada Yer Alan Ticari Araçlar Hangileridir?

Ticari araçlar kısaca; yarı römorklar, 10 veya daha fazla kişi taşımaya mahsus (sürücü dâhil) otobüs, midibüs, minibüsler, eşya taşımaya mahsus araçlar, özel amaçlı motorlu taşıtlar (insan veya eşya taşımak üzere özel olarak yapılmış olanlar hariç). Örneğin; kurtarıcılar, vinçli taşıtlar, itfaiye taşıtları, beton karıştırıcı ile mücehhez taşıtlar, yol süpürmeye mahsus arabalar, püskürtme yapan arabalar, seyyar atölyeler, seyyar radyoloji üniteleri vb. araçlardan oluşmaktadır.

2) KDV İndirimi Ticari Nitelikteki Araçların İkinci El Ticareti İçinde Geçerli Midir?

Yapılan yasal düzenlemede direkt olarak araçların GTİP numaraları belirtilerek ticarete konu malların türü belli edilmiş olduğundan ve aksi belirtilmediğinden KDV indirimi yukarı sayılan ticari nitelikteki araçların ikinci el ticaretinde de uygulanabilecektir.

3) 31.10.2018 Tarihinden Önce Alınan Ve Stokta Bulunan Araçlarda KDV Nasıl Uygulanacaktır?

31.10.2018 tarihinden önce satın alınmış ikinci el ve sıfır ticari araçların %18’lik KDV tutarları alıcılar tarafından indirim KDV olarak dikkate alınacaktır. Bu araçlar 31.12.2018 (bu tarih dâhil) tarihine kadar satışa konu edildiklerinde %1 KDV oranı uygulanacaktır.

4) Ticari Araçlara %18 KDV Uygulanması Talep Edilirse Ne Yapılacak?

Alıcıların talep etmesi ve kabul etmesi halinde ticarete konu edilecek ticari araçların KDV oranını, genel oran yani %18 uygulamak mümkün olacaktır. Zira yasanın her hangi bir maddesinde bu durumu engelleyen bir hüküm bulunmamaktadır.

5) Ticari Araçlar Nedeniyle İndirilemeyen KDV İade Edilecek Midir?

Mükelleflerin indirimli orana tabi işlemlerine ait KDV iadesi hesabında bu kapsamda yer alan araçlara ait indirim KDV tutarları yüklenim KDV tutarlarının hesabında dikkate alınmayacaktır. Kısaca bu araçlar nedeniyle yüklenilen KDV’ler iade edilmeyecektir.

6) Ticari Araç Satışlarına Yönelik Olarak Üretici ve/veya İthalatçı (Distribütör) Firmalarca Ödenecek Prim Faturalarının KDV Oranı Ne Olacak?

Uygulamada üretici veya Distribütör firmalarca satış yapan bayi konumundaki şirketlere yaptıkları satışın performansına bağlı olarak belli dönemlerde prim (claim) ödemeleri yapılmaktadır. Bu ödemeler genellikle satıcı konumundaki bayiler tarafından satışa konu edilen araçların şasi numaraları belirtilerek üretici veya distribütör şirketlere düzenlenen prim (ıskonto)/fiyat farkı vb. isimli faturalarla yapılmaktadır.

Anlan primlere yönelik fatura bedellerinin KDV oranı indirilen araçlara ilişkin olmak kaydıyla yapılan bu düzenlemelere paralel olarak %1 oranın uygulanması olası sorunların çıkmasını önleyecektir.

7) Örnek Uygulama

Bu belirlemeye göre örneğin ÖTV dâhil 100.000 TL olan bir sıfır ticari araç 118.000 TL’ne alınırken, 31.10.2018 tarihinden itibaren 101.000 TL’na satın alınabilecek ve 17.000 TL avantaj sağlanabilecektir. Aynı avantaj ikinci el ticari araçlar içinde geçerli olacaktır.

Ancak yukarıda belirtildiği üzere ticarete taraf olanların kabul etmesi halinde genel KDV oranının uygulanmasına engel bir durum bulunmamaktadır.

B) ÖTV İNDİRİMİNİN ŞARTLARI VE UYGULANMASI

31.12.2018 tarihine (bu tarih dâhil) kadar uygulanmak üzere ÖTV Kanuna ekli (II) sayılı listenin Türk Gümrük Tarife Cetvelinin; 87.03 GTİP numaralarında yer alan ve motor hacmi 1600cc altında olan ve kısaca binek araç diye tabir edilen bazı araçların ÖTV oranlarında 31.10.2018 tarihinden (bu tarih dâhil) 15 puan değerinde indirime gidilmiştir.

1) Tüm 87.03 GTİP Numarasına Sahip Olan Araçlar İçin ÖTV İndirimi Yapılmış Mıdır?

Hayır. Sadece detayı aşağıda verilecek araçlar için ÖTV indirimi yapılmış olup geri kalan hiçbir araç için ÖTV indirimi yapılmamıştır.

2) Hangi Araçlar İçin ÖTV İndirimi Yapılmıştır?

87.03 GTİP numarasına sahip olan ve motor silindir hacmi 1600 cc geçmeyen ve ÖTV matrahı da 70.000 TL’yi aşmayan binek araçlar için ÖTV oranı %45’den %30’a

87.03 GTİP numarasına sahip olan ve motor silindir hacmi 1600 cc geçmeyen ve ÖTV matrahı da 70.000 TL’yi aşan ve/fakat 120.000 TL’yi aşmayan binek araçlar için ÖTV oranı %50’den %35’a düşürülmüştür.

3) ÖTV İndirimi Hangi tarihte Uygulamaya Girmiştir?

Bu değişiklik ilgili CK’nın yayım tarihi olan 31.10.2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bazı basın organlarında 1 Kasım diye ifade edilmiştir Ancak Yasal düzenleme 31.10.2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

4) Örnek Uygulamalar

Bu uygulama ile örneğin eskiden ÖTV matrahı 100.000 TL olan bir binek araç için {(100.000+ 100.000*0,50)*0,18)=} 177.000 TL ödenirken bu düzenlemeyle birlikte {(100.000+ 100.000*0,35)*0,18)=} 159.300 TL ödenecek ve böylece (177.000-159.300 =) 17.700 TL kadar daha avantajlı bir fiyata taşıt alınabilecektir.

Yine aynı şekilde ÖTV matrahı 80.000 TL olan bir binek araç için {(80.000+ 80.000*0,45)*0,18)=} 136.880 TL ödenirken bu düzenlemeyle birlikte {(80.000+ 80.000*0,30)*0,18)=} 122.720 TL ödenecek ve böylece (136.880 - 122.720 =) 14.160 TL kadar daha avantajlı bir fiyata taşıt alınabilecektir.

III) SONUÇ

Makalenin (II) bölümünde yapılan açıklamalarda anlaşılacağı üzere, 31.10.2018 tarihinden itibaren uygulanmak ve 31.12.2018 tarihinde sonlanmak üzere, otomotiv sektörünün içinde bulunduğu kriz ortamını aşmak adına,

Ticari nitelikteki araçların KDV oranları %1 oranına indirilerek ve 87.03 GTİP numaralı binek araçlardan sadece 1600cc motor silindir hacmine kadar olanların ve ÖTV matrahı en fazla 120.000 TL’ye kadar olanların ÖTV oranı 15 puan düşürülerek, yardımcı olunmaya çalışılmıştır.

K A Y N A K Ç A

1)  132 ve 287 sayılı CK.

3)  İlgili Kanunlar.


[1] Murat Dayanç, Hurda Araç Sahibi Olmanın Vergisel Çekiciliği (1) (Aracını Hurdaya Ayıranlar Bakımından), www.muhasebetr.com,

[2] Murat Dayanç, Hurda Araç Sahibi Olmanın Vergisel Çekiciliği (Aracını İhraç Edenler Bakımından), www.muhasebetr.com,

12.11.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.


GÜNDEM