Murat Dayanç
Yeminli Mali Müşavir
Eski Baş Hesap Uzmanı
Bağımsız Denetçi
Bilim Uzmanı
mdayanc@bnddenetim.com

Hurda Araç Sahibi Olmanın Vergisel Çekiciliği (1) (Aracını Hurdaya Ayıranlar Bakımından)

I. GİRİŞ

27.03.2018 tarih ve 2 nci Mükerrer 30373 sayılı Resmi Gazete (RG)’de yayımlanan 7103 sayılı Kanun’un geçici 1 inci maddesi ile kısaca “Hurda İndirimi” diye anılan uygulama yayım tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

Ancak gerek uygulamanın niteliği ve şekli ve gerekse hangi tutarda bir indirim öngöreceği konusunda anılan maddede Bakanlar Kuruluna (BK) ve İlgili Bakanlıklara yetki verilmiştir. Bu yetki ilk olarak BK tarafından 18/5/2018 tarihli 30425 sayılı RG’de yayımlanan 14/5/2018 tarihli ve 2018/11750 sayılı BK Kararı ile ikinci olarak Maliye Bakanlığı’nca 11.06.2018 tarihinde 30448 sayılı RG’de yayımlanan “7103 Sayılı Vergi Kanunları İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun Geçici 1 İnci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Genel Tebliğ” ile kullanılmıştır.

Yazının ilerleyen bölümlerinde hurda indirimi olarak adlandırılan bu uygulama sadece hurdaya ayrılan araçlar bakımından yukarıda anılan mevzuat hükümleri çerçevesinde özetlenecektir.

II. HURDA İNDİRİMİNİN UYGULANMA KOŞULLARI

A) KAPSAM

1. Kapsama Giren ve Girmeyen Araçlar

4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu (ÖTVK)’na ekli (II) sayılı listenin;

-8701.20 G.T.İ.P.[1] numarasında yer alan yarı römorkler için çekiciler,

-87.02 G.T.İ.P. numarasında yer alan sürücü dâhil on veya daha fazla kişi taşımaya mahsus minibüs, midibüs ve otobüsler,

-87.03 G.T.İ.P. numarasında yer alan binek otomobil, panelvan, pick-up, arazi taşıtı, ATV, steyşın vagon vb. araçlar[2], (Bu tür yeni alınacak aracın motor silindir hacminin 1600 cm³ ve altında olması gerekir. Ancak, madde kapsamında yeni alınacak aynı cins aracın sadece elektrik motorlu olması durumunda, motor gücü sınırlaması olmaksızın düzenlemeden yararlanılabilir.)

-87.04 G.T.İ.P. numarasında yer alan eşya taşımaya mahsus van, panelvan, pick-up, kamyonet, kamyon vb. araçlar, (Bu tür bazı araçların motorlu araç trafik belgelerinin "Cinsi" bölümünde "Kamyonet" yazılmasına rağmen, "Diğer Bilgiler" bölümünde farklı ibareler (örneğin; kapalı kasalı camlı, açık kasalı, dört kişilik, iki kişilik vb.) olması halinde; aracın "Cinsi" bölümünde yer alan bilgilerin değerlendirilmesi uygun olacaktır.)[3]

girmektedir.

Bu araçlardan, 16 ve daha büyük yaşta olanların, doğrudan veya ihracatçılar vasıtasıyla ihraç edilmesi ya da hurdaya çıkartılması halinde, aynı cins yeni bir aracın ilk iktisabında düzenlemeden yararlanılabilir. Dolayısıyla, ÖTVK’na ekli (II) sayılı liste kapsamında yer almayan araçlar için düzenlemeden yararlanılamayacağı gibi, söz konusu liste kapsamında yer almakla birlikte kayıt ve tescile tabi olmayan veya maddede belirtilen G.T.İ.P. numaraları dışında kalan araçlar (87.05 G.T.İ.P. numaralı özel amaçlı motorlu taşıtlar, 87.09 G.T.İ.P. numaralı araçlar, 87.11 G.T.İ.P. numaralı motosikletler ve mopedler, 88.02 G.T.İ.P. numaralı hava taşıtları, 8901.10.10.00.11, 8901.10.90.00.11 ve 89.03 G.T.İ.P. numaralı deniz taşıtları, traktörler, iş makinaları vb.) için de düzenlemeden yararlanılması mümkün değildir.

16 ve daha büyük yaşta olan ve doğrudan veya ihracatçılar vasıtasıyla ihraç edilen ya da hurdaya çıkartılan, aynı cins yeni bir aracın ilk iktisabında düzenlemeden yararlanılabilir.

Hurdaya ayrılan aracın BK’nca belirlenen hurda teslim yerlerine fiilen teslim edilmesi şarttır. Mevcut bulunmayan (kayıp, çalıntı gibi) veya motorlu araç vasfını kaybetmiş araçlar için düzenlemeden yararlanılması mümkün değildir. Buna göre, ihraç edilecek veya hurdaya çıkartılacak aracın araç bütünlüğünün korunuyor olması, motor ve şanzıman gibi önemli aksamlarının mevcut bulunması gerekir.

Kayıt ve tescili silinerek ihraç edilecek veya hurdaya çıkartılacak araçların yaşı, tescil işleminin yapıldığı yıl dikkate alınmaksızın, tescil belgesinde yazılı model yılında aracın bir yaşında olduğu kabul edilmek suretiyle tespit olunur. Örneğin, tescil belgesinde 1994 model olduğu belirtilen bir aracın 2018 yılındaki yaşı, 1994 yılında bir yaşında kabul edilmek suretiyle 25 olarak hesaplanır. Bu durumda 2018 yılında 2003 model ve daha eski model araçların, 2019 yılında ise 2004 model ve daha eski model araçların ihraç edilmesi veya hurdaya çıkartılması halinde düzenlemeden yararlanılabilir.

Diğer taraftan, trafiğe çıktıkları yıldan daha sonraki yılın model yılını haiz olan araçların yaşının hesaplanmasında da tescil belgesinde yazılı model yılı dikkate alınır. Örneğin, 2004 model aracın tescil işlemi 2003 yılında yapılmış olsa dahi bu araç 2018 yılında 15 yaşında kabul edilir ve bu yıl ihraç edilmesi veya hurdaya çıkartılması halinde, bu araç için düzenlemeden yararlanılamaz.

Yeni alınacak aracın, ihraç edilen veya hurdaya çıkartılan araçla aynı cins olması gerekir. Aynı cinsten kasıt, esas itibarıyla ÖTV Kanununa ekli (II) sayılı listenin aynı tarife pozisyonu sırasında yer alan ve trafik tescil kuruluşlarınca (Türkiye Noterler Birliği veya noterliklerce) aynı cinste kayıt ve tescil edilen araçlardır. Örneğin, ihraç edilen veya hurdaya çıkartılan aracın kamyonet cinsi bir araç olması halinde, düzenlemeden sadece kamyonet cinsi yeni bir aracın ilk iktisabında yararlanılabilir; başka cins bir aracın, örneğin otomobilin ilk iktisabında düzenlemeden yararlanılamaz.

İhraç edilen veya hurdaya çıkartılan araçta herhangi bir motor silindir hacmi sınırlaması bulunmamaktadır. Örneğin, 87.03 G.T.İ.P. numarasındaki 2000 model, motor silindir hacmi 1900 cm³ olan otomobilin ihraç edilmesi veya hurdaya çıkartılması halinde, motor silindir hacmi 1600 cm³ ve altında olan otomobilin ilk iktisabında, madde hükmünden yararlanılabilir.

Ayrıca, 8701.20, 87.02 ve 87.04 G.T.İ.P. numarasındaki araçların ihraç edilmesi veya hurdaya çıkartılması halinde, aynı cins yeni bir aracın ilk iktisabında motor silindir hacmine bakılmaksızın madde hükmünden yararlanılabilir.

27/3/2018 tarihinden önce tescil kaydı silinen, ihraç edilen veya hurdaya çıkartılan araçlar yerine ilk iktisap edilen araçlar için düzenlemeden yararlanılamayacağı gibi, 31/12/2019 tarihinden sonra tescil kaydı silinen, ihraç edilen veya hurdaya çıkartılan araçlar yerine ilk iktisap edilen araçlar için de düzenlemeden yararlanılamaz.

27/3/2018 ilâ 31/12/2019 tarihleri (bu tarihler dâhil) arasında eski araç ihraç edilmek veya hurdaya çıkarılmakla birlikte, 31/12/2019 tarihine kadar düzenleme kapsamında yeni araç alınmamış olması halinde, bu tarihten sonra alınacak yeni araçlar için düzenlemeden yararlanılamaz.

2. Kapsama Dâhil Olan Veya Olmayan Kişiler

Hurda indiriminden, ilgili trafik sicilinde adlarına kayıtlı bu yazının (II/A.1) bölümünde belirtilen araçlarını doğrudan veya ihracatçılar vasıtasıyla ihraç eden ya da hurdaya çıkartan gerçek ve tüzel kişiler ile bunların mirası reddetmemiş mirasçıları yararlanabilir. Bu hak, trafik sicilinde adlarına araç kayıtlı olan kişilere ait olup, bir başkasına devredilemez.

İhraç edilen veya hurdaya çıkartılan aracın birden fazla gerçek veya tüzel kişi adına tescilli olması halinde, sadece tek bir aracın ilk iktisabında düzenlemeden yararlanılabilir. Bu kapsamda yeni araç, ihraç edilen veya hurdaya çıkartılan aracın tüm malikleri tarafından adlarına müştereken kayıt ve tescil edilmek üzere iktisap edilebileceği gibi diğer maliklerin, araç üzerindeki mülkiyet hakkından bir kişi lehine feragat etmesi suretiyle, maliklerden biri tarafından da bu malik adına kayıt ve tescil edilmek üzere iktisap edilebilir.

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa tabi kamu idareleri ile kamu tüzel kişiliğini haiz diğer kurum ve kuruluşlar madde hükümlerinden yararlanamaz. Ancak meslekî kuruluşlar ve vakıf yükseköğretim kuruluşları hurda indirimi teşvikinden yararlanabilir.

3. Yeni Araç Alımında Terkin Edilecek ÖTV Tutarı

2018/11750 sayılı BK Kararın 5 inci maddesinde ihraç edilecek veya hurdaya çıkartılacak araçla aynı cins yeni bir aracın ilk iktisabında tahakkuk eden ÖTV’nin terkin edilecek kısmı,

a) ÖTV Kanununa ekli (II) sayılı listenin 87.03 G.T.İ.P. numarasında yer alan otomobil ve arazi taşıtı cinsi araçlar için ÖTV matrahı esas alınarak aşağıdaki tablodaki gibi,

b) Diğer araç cinsleri için 10.000 TL olarak,

tespit edilmiştir.

Buna göre, yeni araç alımında tahakkuk eden ÖTV’nden; otomobil ve arazi taşıtı cinsi araçlar için ÖTV matrahı esas alınarak yukarıda belirlenen tutarlar (duruma göre 10.000, 8.000 veya 3.000.TL), bunların dışında kalan kamyon, kamyonet, tır çekicileri, van, panelvan, minibüs, otobüs gibi araçlar için ise ÖTV matrahına bakılmaksızın 10.000 TL, terkin edilecektir.

Yeni aracın ilk iktisabında tahakkuk eden ÖTV’si, araç cinsleri itibarıyla yukarıda belirtilen tutarın altında olması halinde ÖTV tahsil edilmez. Tahakkuk eden ÖTV’ni aşan tutar iade edilmez ve başka bir araç alımında kullanılamaz.

4. Yararlanma Süresi

Uygulama 27/3/2018 tarihinden 31/12/2019 tarihine (bu tarihler dâhil) kadar kayıt ve tescili silinerek doğrudan veya ihracatçılar vasıtasıyla ihraç edilen veya hurdaya çıkartılan araçlar yerine 31/12/2019 tarihine kadar (bu tarih dâhil) ilk iktisabı yapılacak araçlar için uygulanacaktır.

B) UYGULANMA KOŞULLARI

1. Araçların Hurdaya Çıkartılması Ve Uygulaması

Yazının (II/A.1) bölümünde belirtilen 16 ve daha büyük yaştaki araçların (II/A.2) bölümünde belirtilen gerçek veya tüzel kişiler tarafından, il özel idarelerine, büyükşehir belediye başkanlıklarına, MKE Hurda İşletmesi Müdürlüklerine veya Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmeliğe göre faaliyette bulunan (ÖTA) teslim yeri veya geçici depolama alanlarına teslim edilmelidir. İlgili aracın bir daha kullanılmamak üzere trafikten kayıt ve tescilinin sildirilmiş olması halinde, aynı cins (87.03 G.T.İ.P. numarasında yer alan araçlardan sadece motor silindir hacmi 1600 cm³’ü geçmeyen) yeni bir aracın ilk iktisabında tahakkuk eden ÖTV’nin, yukarıda belirlenen kısmı terkin edilecektir.

ÖTA teslim yeri veya geçici depolama alanlarına, sadece Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmelik kapsamına giren; sürücü dışında en fazla 8 kişilik oturma yeri olan (M1 tipi), azami ağırlığı 3500 kg’ı aşmayan yük taşıma araçları (N1 tipi) ile İki veya Üç Tekerlekli Motorlu Araçların Tip Onayı Yönetmeliği kapsamında yer alan motosiklet ve (motorlu bisiklet haricindeki) üç tekerlekli araçlar teslim edilebilmektedir. Dolayısıyla bu araçlar dışında kalan minibüs, otobüs, kamyon ve tır çekicileri gibi araçların ÖTA teslim yerlerine veya geçici depolama alanlarına teslim edilmesi mümkün değildir.

İl özel idarelerine, büyükşehir belediyelerine veya MKEK Hurda İşletmesi Müdürlüğüne ait hurda müdürlüklerine madde kapsamındaki tüm araç cinslerinin teslimi mümkündür. Teslim yerleri, motorlu araç vasfını kaybetmiş, bütünlüğünü korumayan araçları teslim alamaz.

Model yılı 1997 veya daha eski olan araçlar için hurda indirimi teşviki yanı sıra 7020 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinde düzenlenen hükümlerden de faydalanılmak istenmesi halinde, hurdaya çıkartılacak aracın 7020 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen yerlere teslim edilmesi şarttır. Dolayısıyla, 1997 veya daha eski model araçların MKEK Hurda İşletmesi Müdürlüğüne ait hurda müdürlükleri dışındaki ÖTA teslim yerleri veya geçici depolama alanlarına teslim edilmesi halinde, yeni araç alımında BK’nca araç cinsleri itibarıyla belirlenen ÖTV terkini uygulamasından faydalanılmaya hak kazanılmakla birlikte, 7020 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi hükümlerinden faydalanılamaz.

1.1. Araçların Hurdaya Çıkartılmasına İlişkin Usul ve Esaslar

Adına kayıtlı aracını hurdaya çıkartmak isteyen kişi, aracın teslim edileceği yer ve yaşına göre farklı olan matbu dilekçe ile herhangi bir tescil kuruluşuna[4] başvuracak ve aracın hurdaya çıkartılmasında sakınca bulunmadığına dair yazı verilmesini talep edecektir.

Tescil kuruluşunca ilgili aracın uygulama kapsamına dahil olup olmadığı ve yaşı tespit edilecektir. Araç, düzenleme kapsamındaki araçlardan değilse veya 16 yaşından daha küçük ise işlem yapılmayacaktır.

Hurdaya çıkartılmak istenen aracın 16 ve daha büyük yaşta ancak 1997 modelden yeni olması halinde, tescil kaydında mülkiyeti muhafaza, rehin, haciz ve benzeri şerhler ile mükellefin motorlu taşıtlar vergisi, bu vergiye bağlı gecikme faizi, gecikme zammı, vergi cezası ve tescil plakasına kesilen idari para cezası bulunmaması kaydıyla, tescil kuruluşunca, “hurdaya çıkartılmasında sakınca bulunmadığına” dair yazı verilecektir. Ancak hurdaya çıkartılmasına engel, herhangi bir takyidatın veya borcun bulunması halinde, takyidat kaldırılmadıkça ve borçlar ödenmedikçe söz konusu yazı verilmeyecektir.

Model yılı 1997 veya daha eski olmakla birlikte MKEK Hurda İşletmesi Müdürlüğüne ait hurda müdürlükleri dışındaki ÖTA teslim yerleri veya geçici depolama alanlarına teslim edilerek hurdaya çıkartılacak araçlar için tescil kaydında mülkiyeti muhafaza, rehin, haciz ve benzeri şerhler ile mükellefin motorlu taşıtlar vergisi, bu vergiye bağlı gecikme faizi, gecikme zammı, vergi cezası ve tescil plakasına kesilen idari para cezası bulunmaması kaydıyla, “hurdaya çıkartılmasında sakınca bulunmadığına” dair bir yazı verilecektir.

Model yılı 1997 veya daha eski olup, il özel idareleri veya büyükşehir belediyelerine ya da MKEK Hurda İşletmesi Müdürlüğüne ait hurda müdürlüklerine teslim edilmek suretiyle hurdaya çıkartılacak araçlar için aynı zamanda 7020 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi hükmünden yararlanılması da mümkün olduğundan, 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre tatbik edilmiş olan hacizler dışında, üçüncü şahıslar tarafından konulmuş bulunan mülkiyeti muhafaza, rehin, haciz ve benzeri şerhlerin bulunmaması kaydıyla, 7020 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi ile 7103 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi kapsamında hurdaya çıkartılmasında sakınca bulunmadığına dair bir yazı verilecektir.

Tescil kuruluşundan aracın “hurdaya çıkartılmasında sakınca bulunmadığına” dair yazıyı alan başvuru sahibi, söz konusu yazı ve Motorlu Araç Tescil Belgesiyle birlikte, teslim yerlerine ve araçların yaşlarına göre, bir dilekçe ile ilgisine göre il özel idaresine, büyükşehir belediyesine veya MKEK hurda müdürlüğüne ya da ÖTA teslim yerleri veya geçici depolama alanlarına aracını fiilen teslim edecektir.

Aracın, il özel idaresine, büyükşehir belediyesine veya MKEK hurda müdürlüklerine teslim edilmesi halinde, anılan Kurum yetkililerince Gelir İdaresi Başkanlığının internet vergi dairesi üzerinden aracın yaşına göre “Taşıt Teslim Tutanağı” hazırlanacak ve sistemden onaylanarak dört nüsha olarak üretilecektir. Daha sonra adına araç kayıtlı olan kişi ile aracı teslim alan il özel idaresi, büyükşehir belediyesi veya MKEK hurda müdürlüğü yetkililerince imzalanacaktır. Tutanağın üç nüshası araç sahibine verilecek, kalan nüsha aracı teslim alan il özel idaresi, büyükşehir belediyesi veya MKEK hurda müdürlüğünde muhafaza edilecektir. İnternet vergi dairesi üzerinden oluşturulmayan tutanaklara istinaden hurda indirimi işlemi tesis edilemeyecektir.

Hurdaya çıkartılmak istenen aracın ÖTA teslim yeri veya geçici depolama alanlarına teslim edilmesi halinde, bu merkezler tarafından “Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmeliği”ne uygun olarak, teslim alınan araca ilişkin “Araç Kayıttan Düşme ve Bertaraf Formu” düzenlenecektir. MKEK hurda müdürlüklerine teslim edilen araçlar için bu uygulamada “Taşıt Teslim Tutanağına” göre işlem tesis edilecektir.

Adına tescilli aracını belirlenen yerlere teslim eden kişi, bu teslime ilişkin ilgisine göre ‘Taşıt Teslim Tutanağı’ veya ‘Araç Kayıttan Düşme ve Bertaraf Formu’nu, bir dilekçeye eklemek suretiyle hurdaya çıkarma işleminin tamamlanmasını teminen, aracın hurdaya çıkartılmasında sakınca bulunmadığına dair yazıyı veren tescil kuruluşuna başvuracaktır.

Yapılan başvuru üzerine ilgili tescil kuruluşunca gerekli kontroller yapılmak suretiyle, söz konusu araç, bir daha tescil edilmemek üzere hurdaya çıkarılacak ve araca ait “Motorlu Araç Tescil Belgesi”ne “Hurdaya Çıkarılmıştır” şerhi düşülerek araç sahibine verilecek, tescil plakaları geri alınarak iptal edilecektir.

Hurdaya çıkarma işleminin tamamlanmasından sonra, aracın kayıt ve tescilinin silindiği hususu elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığına, bunun mümkün olmaması halinde üç iş günü içerisinde aracın motorlu taşıtlar vergisi bakımından kayıtlı bulunduğu vergi dairesine yazılı olarak bildirilecektir.

1.2. Hurdaya Çıkartılan Araç Yerine Yeni Araç Alımına İlişkin Usul ve Esaslar

Aracını, hurdaya çıkartarak, hurdaya çıkartılan araçla aynı cins bir aracı madde hükmünden yararlanmak suretiyle ilk iktisap etmek isteyen kişi, aracın teslim edildiği yere göre düzenlenen “Taşıt Teslim Tutanağı” veya “Araç Kayıttan Düşme ve Bertaraf Formu” ile “Hurdaya Çıkarılmıştır” şerhi düşülmüş “Motorlu Araç Tescil Belgesi”nin aslı veya onaylı birer örneğini ÖTV mükellefine ibraz ederek ilk iktisap edeceği yeni araç için tahakkuk edecek olan ÖTV’nin, BK’nca belirlenen kısmının, kendisinden tahsil edilmemesini isteyecektir.

Hurdaya çıkartılan aracın birden fazla gerçek veya tüzel kişi adına tescilli olması ve diğer maliklerin araç üzerindeki mülkiyet hakkından tek bir kişi lehine feragat etmesi durumunda, buna ilişkin noter nezdinde düzenlenmiş feragat beyanının da ÖTV mükellefine ibrazı gerekmektedir. Aksi halde, düzenlemeden yararlanılabilmesi için ilk iktisap edilecek yeni aracın tüm malikler tarafından müştereken iktisap edilmesi söz konusu olacaktır.

ÖTV mükelleflerince, düzenleme kapsamında araç tesliminde hesaplanan ÖTV tutarının faturada tam olarak (terkine konu edilecek kısım dâhil) gösterilmesi ve katma değer vergisi ile diğer fatura bilgilerinin buna göre hesaplanması/düzenlenmesi gerekir. Ancak tahakkuk edecek ÖTV’nin, iktisap edilecek araç için yazının (II/A.3) bölümünde belirtilen terkin edilecek kısmı alıcıdan tahsil edilmeyecek ve bu tutar faturada “…….. model, ……. cinsi, ……. şasi numaralı ve ….... plakalı aracınızı hurdaya çıkartmanız nedeniyle, 7103 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi kapsamında, fatura toplamına dâhil edilmekle birlikte, ……… TL ÖTV tarafınızdan tahsil edilmeyecektir/edilmemiştir. Bu tutar, anılan madde gereği, araca ilişkin tahakkuk eden ÖTV’den terkin edilecek ve Hazine tarafından tahsil edilmeyecektir.” şerhi ile gösterilecektir.

ÖTV mükelleflerince, ilk iktisap edilen araç için hesaplanan ÖTV, (2A) numaralı ÖTV Beyannamesinde tam olarak beyan edilecektir. Beyannamedeki “7103 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinden yararlanma talebi vardır.” kutucuğu işaretlenecek ve beyannamenin ilgili kısmında hurdaya çıkartılan araca ait bilgilere yer verilecektir. Beyannamenin verildiği günü takip eden günün mesai saati bitimine kadar bir dilekçe ekinde;

- ‘Teslim Tutanağı veya Araç Kayıttan Düşme ve Bertaraf Formu’nun aslı veya noter onaylı örneği,

- Araca ait “Hurdaya Çıkarılmıştır” şerhli “Motorlu Araç Tescil Belgesi”nin aslı ya da ilgili tescil kuruluşu veya noter onaylı bir örneği,

- Gerektirdiği takdirde ‘Feragat Beyanı Belgesi’,

- Alıcının/Alıcıların Nüfus Cüzdanı fotokopisi,

- Satış faturasının, aslının aynı olduğu işletme yetkililerince imzalanarak ve kaşe tatbik edilerek onaylanmış fotokopisi,

ÖTV mükellefi tarafından, beyannamenin verildiği vergi dairesine verilecektir. Aksi halde, ÖTV mükellefi adına 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri gereği ikinci derece usulsüzlük cezası kesilecek ve gerekli belgeler ibraz edilmediği müddetçe ÖTV Ödeme Belgesi düzenlenmeyecektir.

Vergi dairesince, beyanname ve söz konusu belgeler incelenerek tahakkuk eden ÖTV’nin BK’nca belirlenen kısmının terkin edildiğini de gösteren “ÖTV Ödeme Belgesi” mükellefe verilecektir.

2. Yeni Araçla İlgili Düzeltme İşlemleri

Doğrudan veya ihracatçılar vasıtasıyla ihraç edilen ya da hurdaya çıkartılan araçlar yerine ilk iktisap edilen aynı cins araçlarla ilgili fazla veya yersiz vergi hesaplanması, satıştan vazgeçilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, aracın iade edilmesi gibi hallerde düzeltme işlemleri, “Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği”ndeki usul ve esaslara göre yapılacaktır.

3. Sorumluluk

Hurda indirim teşvikinden haksız olarak faydalanılması halinde, zamanında ödenmeyen ÖTV, faydalanandan 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilecektir.

Bu uygulamada, belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde işlem tesis edilmemesi suretiyle ilk iktisap kapsamında araç teslim edilmesi halinde, zamanında ödenmeyen ÖTV, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte, düzenlemeden faydalananın ve ihracatçının sorumlu tutulduğu yukarıdaki haller dışında, motorlu araç ticareti yapanlardan aranacaktır.

III. SONUÇ

Yazının önceki bölümlerinde yer alan açıklamalardan anlaşılacağı üzere 7103 sayılı Yasa ile hurda ya da 16 ve daha fazla yaşa sahip taşıt aracı sahibi olanlara belli şartları yerine getirmek koşuluyla ÖTV indirimi teşviki verilmiştir. Böylece anılan kişiler eğer 16 ve daha yaşlı araçlarını hurdaya çıkarırlar, araçlarını fiilen hurda yerlerine teslim ederler ise ve hurdaya ayrılan araçla aynı cinsten yeni bir araç iktisap ederlerse bu araçlar için hesaplanacak ÖTV’nden en fazla 10.000.-TL en az 3.000.-TL’ye kadar avantaj elde edeceklerdir. Yeni aracın ilk iktisabında tahakkuk eden ÖTV, teşvik edilen tutarın altında olması halinde ÖTV tahsil edilmeyecektir. Tahakkuk eden ÖTV’ni aşan tutar ise iade edilmeyecek ve başka bir araç alımında da kullanılamayacaktır.

Uygulamanın kapsamı ve nasıl işleme tabi tutulacağı konusunda ise yazının (II) bölümündeki açıklamalara göre hareket edilecektir.

KAYNAKÇA

1)  ÖTV Kanun Metni.

2)  7020 ve 7103 sayılı Kanunlar.

3) 14/5/2018 tarihli ve 2018/11750 sayılı BK Kararı.

4) 11.06.2018 tarih ve 30448 sayılı RG’de yayımlanan “7103 Sayılı Vergi Kanunları İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun Geçici 1 İnci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Genel Tebliğ”

5) 16.09.2004 tarih ve 2001/1 sayılı ÖTV İç Genelgesi

6) Murat DAYANÇ, Mart 2018, Vergi Dünyası, Y. 37, Sy. 439, “Kullanılmış Binek Araç Ticaretinde Uygulanacak KDV Oranları ve İndirim Mekanizması” sf.94-98

 

---

[1] GTİP, Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu'nun kısaltmasıdır. Ülkemizde, genel olarak tarife cetvelinin yerine kullanılan GTİP, aslında Türk Gümrük Tarife Cetveli'nde 12 haneli koda verilen isimdir. GTİP, İngilizce'de, HS Code, Customs Tariff, Harmonized Code veya Harmonized System olarak adlandırılmaktadır.

[2] Bu araçların ne oldukları konusunda bakınız Murat DAYANÇ, Mart 2018, Vergi Dünyası, Y. 37, Sy. 439, “Kullanılmış Binek Araç Ticaretinde Uygulanacak KDV Oranları ve İndirim Mekanizması” sf.94-98.

[3] 16.09.2004 tarih ve 2001/1 sayılı ÖTV İç Genelgesi.

[4] “Tescil kuruluşu” tabiri, ilgili mevzuatına göre, trafik tescil kuruluşlarını ve tescile yetkili birimleri ifade eder.

13.08.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.