YAZARLARIMIZ
Murat Dayanç
Yeminli Mali Müşavir
Eski Baş Hesap Uzmanı
Bağımsız Denetçi
Bilim Uzmanı
mdayanc@bnddenetim.com



Af Kanunu Kapsamında Peşin Ödeme İndirimi, Vazgeçilen Küçük Alacaklar ve Kendiliğinden Verilen Beyannamelere Tanınan Avantajlar

I- GİRİŞ

TBMM Genel Kurulu’nca 11.5.2018 tarihinde kabul edilen ve 18.05.2018 tarih ve 30425 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7143 sayılı Kanun (Af Kanunu)’un 2, 4, 9 ve 10 uncu maddeleri uyarınca yeniden yapılandırmada kapsamına dâhil olan unsurların tamamının peşin ödemesi halinde elde edilecek ilave indirim ve kamusal nitelikli bazı küçük alacakların kapsamı ile kendiliğinden verilen beyannameler çerçevesinde yapılandırma kapsamına alınan unsurlar, bu yazıda incelenecektir. Ayrıca bu unsurlar bakımından Af Kanunu kapsamında vazgeçilen kısımları (affedilen kısımları) da yazının diğer bir konusunu teşkil edecektir.

Öte yandan gerek Maliye Bakanlığı ve gerekse Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından söz konusu Af Kanunun uygulanmasına yön vermek üzere 26.05.2018 tarih ve 30432 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tebliğ’ler yayımlanmıştır.

Kanunun yukarıda bahsedilen tüm maddeleri 18.05.2018 tarih itibariyle yürürlüğe girmiştir. İlerleyen bölümlerde bu konu detaylı bir şekilde yukarıda bahsedilen Tebliğ açıklamaları da dikkate alınarak izah edilmeye çalışılacaktır.

II- PEŞİN ÖDEME İNDİRİMİ, VAZGEÇİLEN KÜÇÜK ALACAKLAR VE KENDİLİĞİNDEN VERİLEN BEYANNAMALERE TANINAN AVANTAJLAR

A- 7143 Sayılı Kanun Kapsamında Hesaplanan Tutarların Peşin Ödenmesi Halinde Vazgeçilecek İlave İndirimler

1) İlk Taksit Ödeme Süresi İçerisinde Peşin Ödeme

7143 sayılı Kanun kapsamında hesaplanan tutarların tamamının ilk taksit ödeme süresi {1 Ekim 2018 (30/9/2018 tarihi Pazar gününe rastladığından)} içerisinde peşin olarak ödenmesi hâlinde vadelendirme katsayısı[1] uygulanmayacak ve;

a) Fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarların (7143 sayılı Kanunun 4 üncü maddesine göre fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ile birlikte hesaplanan gecikme faizi dâhil) %90’ının tahsilinden vazgeçilecektir.

b) 7143 sayılı Kanunun 1/(b) bendi kapsamında olan ve yapılandırılan idari para cezalarından %25 indirim yapılacaktır.

c) Yapılandırılan alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması hâlinde fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan (7143 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin dördüncü fıkrası kapsamındaki alacaklar[2] hariç) %50 indirim yapılacaktır.

Bu kapsamda yapılandırılan alacak tutarının 18.5.2018 tarihten (ilk taksit ödeme süresi aşılmadan) ödeme tarihine kadar geçen süre için herhangi bir faiz, gecikme zammı, gecikme cezası gibi fer’i amme alacağı ya da katsayı uygulanmayacaktır.

Ancak, peşin ödeme indirimi ilk taksit ödeme süresi içerisinde borcun tamamına karşılık yapılan ödemelere uygulanacağından, ilk taksiti izleyen ayın sonuna kadar geç ödeme zammı ile birlikte yapılacak ödemelerde peşin ödeme indirimi uygulanması mümkün olmayacaktır.

Söz konusu ödemenin defaten yapılması zorunlu olmayıp, ilk taksit ödeme süresi içerisinde farklı zamanlarda borcun tamamının ödenmesi hâlinde de bu hükümden yararlanılacaktır.

Ayrıca, yapılandırılan tutarların taksitle ödenme seçeneği tercih edilmesine rağmen ilk taksit ödeme süresi içinde peşin olarak tamamının ödenmesi durumunda da bu hükümlerden yararlanılabilecektir.

Örnek 1- Kamu alacaklarını yapılandırma hükmünden yararlanan mükellef, peşin ödeme seçeneğini tercih etmiştir.

Vergi dairesi, yapılandırılacak alacak aslı tutarını 108.000 TL, fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanan tutarı ise 20.250 TL olmak üzere 128.250 TL olarak hesaplamıştır.

Mükellef, yapılandırılan borç tutarını peşin ödeme seçeneği ile ödemeyi tercih ettiğinden, ayrıca bir katsayı hesaplanmamıştır.

Mükellef tarafından, yapılandırılan borcun ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi nedeniyle fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanan tutardan %90 oranında indirim yapılacaktır. Bu durumda, mükellef Yİ-ÜFE tutarı olarak [20.250 - (20.250 x %90)=]2.025 TL, toplamda (108.000 + 2.025=) 110.025 TL ödeme yapmak suretiyle yararlanacaktır.

Ancak, yapılandırılan borcun mükellef tarafından 1 Ekim 2018 tarihine (bu tarih dâhil)  kadar ödenmeyip, hesaplanacak geç ödeme zammı (1.795,50 TL) ile birlikte 31 Ekim 2018 tarihine (bu tarih dâhil) kadar ödenmesi durumunda Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanan tutardan %50 oranında indirim yapılacaktır. Bu durumda, mükellef Yİ-ÜFE tutarı olarak [20.250 - (20.250 x %50)=]10.125 TL ödeyecektir.

Örnek 2- Yukarıdaki örnekte yer alan mükellef borçlarını 6 eşit taksitte ödemeyi talep etmiştir.

Mükellef, yapılandırılan alacak tutarını 6 eşit taksitte ödemeyi talep ettiğinden 128.250 TL alacak tutarı (1,045) katsayısı ile çarpılacaktır.

Bu şekilde bulunan tutar, 6’ya bölünmek suretiyle taksit tutarı bulunacaktır.

6 eşit taksit için yapılandırmaya esas tutar : 128.250 x 1,045         = 134.021,25 TL

Taksit tutarı                                                  : 134.021,25 / 6        =    22.336,88 TL’dir.

Taksitlendirmeye esas olan 134.021,25 TL’nin (134.021,25 - 128.250=) 5.771,25 TL’si toplam katsayı tutarıdır.

Eylül/2018 ayında mükellef vergi dairesine başvurarak taksit tutarlarını defaten ödemek istediğini bildirmiştir. Bu durumda;

Ödenecek Tutar

Vergi Aslı                                                                                    :              108.000 TL

Yİ-ÜFE Tutarının %10’u [20.250 - (20.250 x % 90)]                 :                  2.025 TL

TOPLAM                                                                                    :              110.025 TL’dir.

Mükellef tarafından, yapılandırılan borcun ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi nedeniyle ayrıca bir katsayı hesaplanmayacak ve fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanan tutardan %90 oranında indirim yapılacaktır.

Buna göre, mükellef tarafından yapılandırılan borcun ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi halinde 5.771,25 TL katsayı tutarı ile 18.225 TL Yİ-ÜFE tutarı olmak üzere toplam 23.996,25 TL daha az ödeme yapılacaktır.

2) İlk İki Taksit Ödeme Süresi İçinde Ödeme

7143 sayılı Kanun kapsamında hesaplanan tutarların tamamının ilk iki taksit ödeme süresi içinde ödenmesi hâlinde katsayı uygulanmayacak ve,

a) Fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarlar (bu Kanunun 4 üncü maddesine göre fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ile birlikte hesaplanan gecikme faizi dâhil) üzerinden %50 indirim yapılacaktır.

b) 7143 sayılı Kanunun 1/(b) bendi kapsamında olan ve yapılandırılan idari para cezalarından %12,5 indirim yapılacaktır.

c) Yapılandırılan alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması hâlinde fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan (bu Kanunun 7 nci maddesinin dördüncü fıkrası kapsamındaki alacaklar hariç[3]) %25 indirim yapılacaktır.

Bu kapsamda, ilk taksit içinde ödenen Yİ-ÜFE tutarının %50’si, katsayı tutarı ve varsa idari para cezasının %12,5’i ile yapılandırılan alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması durumunda Yİ-ÜFE tutarının %25’inin red ve iade edileceği tabiidir.

Örnek 1- Vergi dairesine başvuruda bulunan mükellef, borcunu 18 eşit taksitte ödemeyi talep etmiştir.

Vergi dairesi yapılandırılan alacak tutarı 200.000 TL vergi aslı ve 40.000 TL Yİ-ÜFE olmak üzere 240.000 TL olarak hesaplamıştır.

Mükellef, yapılandırılan alacak tutarını 18 eşit taksitte ödemeyi talep ettiğinden, 240.000 TL alacak tutarı (1,15) katsayısı ile çarpılacaktır.

Bu şekilde bulunan tutar, 18’e bölünmek suretiyle taksit tutarı hesaplanacaktır.

18 eşit taksit için yapılandırmaya esas tutar         : 240.000 x 1,15 = 276.000 TL

Taksit tutarı                                                        : 276.000 / 18     =   15.333,33 TL’dir.

Taksitlendirmeye esas olan 276.000 TL’nin (276.000 - 240.000=) 36.000 TL’si toplam katsayı tutarıdır.

Mükellef, Eylül/2018 ayında ödemesi gereken taksit tutarı olan 15.333,33 TL’yi süresinde ödemiştir.

Kasım/2018 ayında mükellef vergi dairesine başvurarak kalan taksit tutarlarının tamamını defaten ödemek istediğini bildirmiştir.

Başvuru sırasında 18 eşit taksitte ödeme seçeneği tercih edilmiş olmakla birlikte, daha sonra ikinci taksit ödeme süresi içinde, borcun tamamı ödenmek istendiğinde, ödenecek tutar aşağıdaki şekilde bulunacaktır.

Yapılan ödemeden vergi aslına isabet eden tutar = (Vergi Aslı) X (Yapılan Ödeme Tutarı)

                                                                                                              (Vergi Aslı + Yİ-ÜFE Tutarı)

formülü ile bulunacaktır. Buna göre;

200.000 x 15.333,33

Vergi aslına isabet eden tutar = _________________________= 12.777,78 TL

240.000

Yİ-ÜFE’ye isabet eden tutar = (15.333,33 - 12.777,78)                    = 2.555,55 TL

Ödenecek Tutar

Vergi Aslı (200.000 - 12.777,78=)                                                        :            187.222,22 TL

Yİ-ÜFE Tutarı [(40.000 x %50)- 2.555,55=]                                        :              17.444,45 TL

TOPLAM                                                                                              :            204.666,67 TL

Mükellef tarafından, yapılandırılan borcun Kasım/2018 ayında ödenmesi nedeniyle ayrıca bir katsayı hesaplanmayacak ve fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanan tutardan %50 oranında indirim yapılacaktır.

Buna göre,  mükellef tarafından yapılandırılan borcun Kasım/2018 ayında ödenmesi halinde 36.000 TL katsayı tutarı ve 20.000 TL Yİ-ÜFE tutarı olmak üzere toplam 56.000 TL daha az ödeme yapılacaktır.

Örnek 2- Mükellef 10/6/2017 vadeli 427 TL trafik idari para cezası borcunu yapılandırmak için vergi dairesine başvurarak, borcunu 6 eşit taksitte ödemeyi talep etmiştir.

Faiz Hesaplanan Süre

İd. Para Ceza Tutarı (TL)

Faiz Oranı

Faiz Tutarı(TL)

Toplam Yİ-ÜFE Oranı

Yİ-ÜFE Tutarı (TL)

11/6/2017-17/5/2018

427

%60

256,20

% 4,20

17,93

Vergi dairesi yapılandırılan alacak tutarını 427 TL idari para cezası aslı ve 17,93 TL Yİ-ÜFE olmak üzere 444,93 TL olarak hesaplamıştır.

Mükellef, yapılandırılan alacak tutarını 6 eşit taksitte ödemeyi talep ettiğinden,   444,93 TL alacak tutarı (1,045) katsayısı ile çarpılacaktır.

Bu şekilde bulunan tutar, 6’ya bölünmek suretiyle taksit tutarı hesaplanacaktır.

6 eşit taksit için yapılandırmaya esas tutar          :          444,93 x 1,045 = 464,95 TL

Taksit tutarı                                                       :         464,95 / 6 =   77,49 TL’dir.

Taksitlendirmeye esas olan 464,95 TL’nin (464,95 - 444,93 =) 20,02 TL’si toplam katsayı tutarıdır.

Mükellef, Eylül/2018 ayında ödemesi gereken taksit tutarı olan 77,49 TL’yi süresinde ödemiştir.

Kasım/2018 ayında mükellef vergi dairesine başvurarak kalan taksit tutarlarını defaten ödemek istediğini bildirmiştir.

Başvuru sırasında 6 eşit taksitte ödeme seçeneği tercih edilmiş olmakla birlikte, daha sonra ikinci taksit ödeme süresi içinde, borcun tamamı ödenmek istendiğinde, ödenecek tutar aşağıdaki şekilde bulunacaktır.

Yapılan ödemeden İPC aslına isabet eden tutar = (İPC Aslı) X (Yapılan Ödeme Tutarı)

                                                                                                              (İPC Aslı + Yİ-ÜFE Tutarı)

formülü ile bulunacaktır. Buna göre;

                                                                            427 x 77,49

İPC aslına isabet eden tutar =  ________________________= 74,37 TL

                                                                               444,93

İPC tutarından yapılacak %12,5 indirim   = [427 - (427 x %12,5)]

                                                                                      = 427 - 53,38

                                                                                      = 373,62 TL

Ödenecek Tutar

İPC Aslı  (373,62– 74,37=)                                                           :           299,25 TL

Yİ-ÜFE Tutarı [(17,93 x %50)- 3,12=]                                        :               5,85 TL

TOPLAM                                                                                  :             305,10 TL

Buna göre, mükellef tarafından Kasım/2018 ayında 305,10 TL ödenmesi durumunda herhangi bir katsayı hesaplanmayacak, 256,20 TL faiz ile idari para cezası aslının %12,5’i olan 53,38 TL ve Yİ-ÜFE tutarının %50’si olan 8,96 TL olmak üzere toplam 318,54 TL’nin tahsilinden vazgeçilecektir.

B- Önceki Af Kanunları Kapsamında Hesaplanan Tutarların Peşin Ödenmesi Halinde Vazgeçilecek İlave İndirimler

6552, 6736 ve 7020 sayılı Kanunların ilgili hükümlerine göre yapılandırılan ve anılan Kanunlar kapsamında ödemeleri devam eden alacaklardan kalan taksitlerin tamamının;

1) 1 Ekim 2018 (30/9/2018 tarihi Pazar gününe rastladığından) sonuna kadar peşin olarak ödenmesi hâlinde kalan taksit toplamı içinde yer alan Yİ-ÜFE tutarlarının %90’ının tahsilinden vazgeçilecektir.

2) 1 Ekim 2018 (30/9/2018 tarihi Pazar gününe rastladığından) sonuna kadar ödenmesi hâlinde kalan tutarın sadece Yİ-ÜFE tutarından oluşması halinde fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan (7143 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin dördüncü fıkrası kapsamındaki alacaklar hariç) %50 indirim yapılacaktır.

3) 30 Kasım 2018 sonuna kadar ödenmesi hâlinde kalan taksit toplamı içinde yer alan Yİ-ÜFE tutarlarının %50’sinden vazgeçilecektir.

4) 30 Kasım 2018 sonuna kadar ödenmesi ve kalan tutarın sadece Yİ-ÜFE tutarından oluşması halinde fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan (7143 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin dördüncü fıkrası kapsamındaki alacaklar hariç) %25 indirim yapılacaktır.

Bu uygulamadan yararlanmak için ödemenin yapıldığı tarihte 6552, 6736 ve 7020 sayılı Kanun hükümlerinin ihlal edilmemiş olması gerekmektedir.

Bu durumda, 6552, 6736 ve 7020 sayılı Kanunlar kapsamında ödenen taksitler için yapılandırma hükümleri geçerli sayılacak ve herhangi bir katsayı düzeltmesi yapılmayacaktır. Ancak, kalan taksitlerin tamamının ödenmesi halinde bu taksitlere ilişkin kalan katsayı tutarlarının tahsilinden vazgeçilecektir.

Diğer taraftan, 7143 sayılı Kanun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın, 6552, 6736 ve 7020 sayılı Kanunlar kapsamında yapılandırılan ve yararlanma hakkı devam eden her türlü alacak için bu uygulamadan yararlanılabilecektir.

Bu şekilde 6552, 6736 ve 7020 sayılı Kanunlar kapsamında ödenen taksitler için yapılandırma hükümleri geçerli sayılacak ve herhangi bir katsayı düzeltmesi yapılmayacaktır ancak ödenmemiş taksitlere ilişkin kalan katsayı tutarlarının tahsilinden vazgeçilecektir.

C- Küçük Tutarlı Kesinleşen Vazgeçilen Alacaklar

1) Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince takip edilmekte olan ve vadesi 31/12/2013 tarihinden (bu tarih dâhil) önce olduğu hâlde 18.05.2018 tarihi itibarıyla ödenmemiş olan ve 6183 sayılı Kanun kapsamına giren her bir alacağın türü, dönemi, asılları ayrı ayrı dikkate alınmak suretiyle tutarı 100 Türk lirasını aşmayan asli alacakların ve tutarına bakılmaksızın bu asıllara bağlı fer’i alacakların, aslı ödenmiş fer’i alacaklardan tutarı 200 Türk lirasını aşmayanların tahsilinden, vazgeçilecektir.

Buna göre, vergiler, vergi cezaları, kaynak kullanımını destekleme fonu alacakları, ecrimisil, adli para cezaları, idari para cezaları, öğrenim ve katkı kredisi alacakları, yiyecek bedelleri gibi amme alacakları bu fıkra kapsamında terkin edilecektir.

Diğer taraftan, alacağın gelir kaydedileceği bütçe ayrımı yapılmaksızın Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilmekte olan alacakların tamamı, fıkrada belirtilen diğer şartlara sahip olmaları hâlinde, terkin edilecektir.

Örneğin; 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanuna ekli (II) sayılı cetvelde yer alan ve dolayısıyla özel bütçeli olan Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunun (YURTKUR) 351 sayılı Kanun kapsamında verdiği öğrenim kredilerinin süresinde ödenmemesi hâlinde 6183 sayılı Kanun kapsamında takip ve tahsili için ilgili vergi dairesine gönderilmesi üzerine yapılan tahsilatlar YURTKUR’a aktarılmaktadır. Bu alacaklar vergi dairelerince takip edilmekle birlikte fıkra hükmü ile YURTKUR’un; vadesi 31/12/2013 tarihinden önce olan ve vergi dairesine takip için aktarıldığı hâlde 7143 sayılı Kanunun yayımı tarihi itibarıyla tahsil edilememiş olan her bir alacak türü ve dönemi itibarıyla alacak aslı 100 Türk lirasını aşmayan ve tutarına bakılmaksızın bu asıllara bağlı fer’i alacaklar ile aslı ödenmiş fer’i alacaklardan tutarı 200 Türk lirasını aşmayan alacakların da tahsilinden vazgeçilecektir. Bu alacak türüyle ilgili yapılacak terkinde kredinin son taksite ilişkin vadesinin 31/12/2013 tarihinden önce olması ve ödenmemiş kredi tutarının toplamının 100 Türk lirasının altında kalması gerekmektedir.

Öte yandan, alacak aslının 100 Türk lirasını aşmaması hâlinde bu alacak aslı ile tutarına bakılmaksızın bu asla tatbik edilen fer’ilerin tamamı terkin edilecektir. Ayrıca, alacak aslı ödenmiş olan fer’i alacaklardan tutarı 200 Türk lirasını aşmayan alacak tutarları da terkin edilecektir.

Örneğin; 2013 takvim yılının 2 nci geçici vergi dönemine ilişkin beyanname, süresinde verilmiş olmasına rağmen vergi ödenmemiştir. 2013 takvim yılına ilişkin yıllık beyanname Mart 2014 ayında süresinde verilmiştir. Ödenmeyen geçici vergi, yıllık beyanname verilmesi nedeniyle terkin edildiğinden, geçici verginin vade tarihinden terkin edildiği tarihe kadar geçen süre için hesaplanan 136 Türk lirası tutarındaki gecikme zammının tahsil edilmesi gerekmektedir. Ancak, söz konusu gecikme zammının aslı bulunmadığından ve 200 Türk lirasını aşmadığından bu fıkra kapsamında tahsilinden vazgeçilecektir.

2) Gümrük ve Ticaret Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince takip edilmekte olan ve vadesi 31/12/2013 tarihinden (bu tarih dâhil) önce olduğu hâlde 18.05.2018 tarihi itibarıyla ödenmemiş olan ve 6183 sayılı Kanun kapsamında gümrük idarelerince takibi gereken her bir alacağın; türü, yükümlülüğü, asılları ayrı ayrı dikkate alınmak suretiyle tutarı 100 Türk lirasını aşmayan asli alacakların, idari para cezalarında 150 Türk lirasını aşmayanların ve tutarına bakılmaksızın bu alacaklara bağlı fer’i alacakların, aslı ödenmiş fer’i alacaklarda toplamı 200 Türk lirasını aşmayanların tahsilinden, vazgeçilecektir.

Kanun kapsamında tahsilinden vazgeçilen alacaklara ilişkin ek tahakkuk ve ceza karar kayıtları, “11/5/2018 tarihli ve 7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun kapsamında tahsilinden vazgeçilmiştir.” notu düşülerek, Tahsilat Takip Programı ve ilgili diğer programları üzerinde kapatılacaktır.

3) 5510 sayılı Kanun kapsamından çıkarılan işyerlerine ilişkin olup işyerine ait borcun tamamının ödeme süresi 31/12/2015 veya önceki bir tarihe ilişkin olduğu hâlde ödenmemiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ve idari para cezası asılları toplamı 100 Türk lirasını aşmayan alacaklar ile tutarına bakılmaksızın bu alacaklara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’ilerinin ve aslı ödenmiş olan fer’i alacaklardan tutarı 200 Türk lirasını aşmayanların tahsilinden, vazgeçilecektir.

D- Kendiliğinden Verilen Beyannamelerden Doğan Alacaklar

1) Af Kanununun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak 31 Temmuz 2018 (bu tarih dâhil) tarihine kadar beyana dayanan vergilerde vergi ziyaı cezasını gerektiren fiilleri işleyen mükelleflerle bunların işlenişine iştirak eden diğer kişilerin kanuna aykırı hareketlerini ilgili makamlara kendiliğinden dilekçe ile beyan edilen matrahlar üzerinden tarh ve tahakkuk ettirilen vergilerin tamamı ile hesaplanacak pişmanlık zammı yerine 18.05.2018 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; en geç 1 Ekim 2018 (30 Eylül 2018 tarihi Pazar gününe rastladığından) sonundan başlamak üzere ikişer aylık dönemler hâlinde azami on sekiz eşit taksitte tamamen ödenmesi şartıyla pişmanlık zammı ve vergi cezalarının tamamının, ödenmesinden vazgeçilecektir.

Bu kapsamdan yararlanmak isteyenler şekli gelir idaresince belirlenen bir dilekçe ve beyannamelerini 31 Temmuz 2018 (bu tarih dâhil) tarihine kadar bağlı bulundukları vergi dairelerine vermeleri gerekmektedir. Beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi mümkündür. Pişmanlıkla beyan edilen vergilerin Kanunda öngörülen süre ve şekilde tamamen (kısmen ödeme kabul edilmez) ödenmemesi hâlinde pişmanlık hükümleri ihlal edilmiş sayılacak ve 213 sayılı Kanun hükümleri uyarınca gerekli işlemler tesis edilecektir.

2) Af Kanununun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak 31 Temmuz 2018 (bu tarih dâhil) tarihine kadar, vergi beyannamesini kanunî süresi geçtikten sonra kendiliğinden verilen beyannameler üzerinden tarh ve tahakkuk ettirilen vergilerin tamamı ile hesaplanacak gecikme faizi yerine 18.05.2018 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; en geç 1 Ekim 2018 (30 Eylül 2018 tarihi Pazar gününe rastladığından) sonundan başlamak üzere ikişer aylık dönemler hâlinde azami on sekiz eşit taksitte tamamen ödenmesi şartıyla gecikme faizi ve vergi cezalarının tamamının, ödenmesinden vazgeçilecektir.

Bu kapsamdan yararlanmak isteyenler şekli gelir idaresince belirlenen bir dilekçe ve beyannamelerini 31 Temmuz 2018 (bu tarih dâhil) tarihine kadar bağlı bulundukları vergi dairelerine vermeleri gerekmektedir. Beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi mümkündür. Verilen beyannameler üzerine gerekli vergi cezaları kesilerek mükellefe tebliğ edilecek ve mükellefin Kanunda öngörülen süre ve şekilde ödeme yapmasını müteakip terkin edilecektir.

Mükelleflerce, matrah ve vergi artırımı kapsamına girmeyen vergi türleri de dâhil olmak üzere bütün vergi türleri itibarıyla beyanda bulunulması mümkündür. Kendiliğinden beyanname verilmesi, bu beyannameler hakkında vergi incelemesi ve yapılan inceleme sonucu mükellefler adına vergi ve ceza tarhiyatı yapılmasına engel teşkil etmeyecektir.

7143 sayılı Kanun vergiler açısından, 18/5/2018 tarihinden önceki dönemleri, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannameleri kapsamaktadır. Buna göre, 2018 takvim yılı 1 inci geçici vergi dönemi ile daha önceki dönemler Kanunun kapsamına girmekte, 2018 takvim yılı 2, 3 ve 4 üncü geçici vergi dönemleri girmemektedir. Kanun kapsamına giren döneme ilişkin geçici vergi beyannamesinin kanuni süresinde verilmemiş olması veya eksik beyanda bulunulmuş olması hâlinde de mükellefler bu hükümden yararlanmaları mümkün bulunmaktadır. Bu takdirde, ödenecek taksit tutarları içerisinde 2018 takvim yılı 1 inci döneme ilişkin geçici vergi asılları yer alacak, yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi şartına bağlı olarak, bu beyannamelerin verildiği tarih esas alınarak ödenecek taksitler içerisinde yer alan geçici vergi asılları terkin edilecektir.

3) Af Kanununun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak 31 Temmuz 2018 (bu tarih dâhil) tarihine kadar, 31/3/2018 tarihinden (bu tarih dâhil) önce verilmesi gerektiği halde 18.05.2018 tarihi itibarıyla emlak vergisi bildiriminde bulunmayan veya bildirimde bulunduğu hâlde vergisi eksik tahakkuk eden mükelleflerce bildirimde bulunulması ve tahakkuk eden vergi ve taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payının tamamı ile bunlara bağlı gecikme faizi ve gecikme zammı yerine 18.05.2018 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; en geç 1 Ekim 2018 (30 Eylül 2018 tarihi Pazar gününe rastladığından) sonundan başlamak üzere ikişer aylık dönemler hâlinde azami on sekiz eşit taksitte tamamen ödenmesi şartıyla bu alacaklara bağlı gecikme faizi, gecikme zammı ve vergi cezalarının tamamının, ödenmesinden vazgeçilecektir.

Bu kapsamdan yararlanmak isteyenler başvuru dilekçesiyle birlikte kapsama giren dönemlere ilişkin vergi bildirimlerini 31 Temmuz 2018 tarihine (bu tarih dâhil) kadar ilgili belediyelere vermeleri gerekmektedir. Zamanaşımı süresi, taksit ödeme süresince işlemeyeceğinden, yapılandırmadan yararlanılarak verilen bildirimler üzerine kesilmesi gereken vergi cezaları, Kanun hükümlerinin ihlal edilmesi durumunda işlemeyen süreler de dikkate alınarak kesilecektir.

4) Af Kanununun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak 31 Temmuz 2018 (bu tarih dâhil) tarihine kadar, Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlara göre tahakkuku ve tahsili gerektiği halde yükümlü tarafından beyan edilmeyen aykırılıkların gümrük idaresinin tespitinden önce kendiliğinden bildirilmesi durumunda, gümrük vergilerinin tamamı ile hesaplanacak faiz yerine 18.05.2018 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; en geç 1 Ekim 2018 (30 Eylül 2018 tarihi Pazar gününe rastladığından) sonundan başlamak üzere ikişer aylık dönemler hâlinde azami on sekiz eşit taksitte tamamen ödenmesi şartıyla faizlerin ve idari para cezalarının tamamının, tahsilinden vazgeçilecektir.

5) Gelir Vergisi Kanunu (GVK)’nun 64 üncü maddesinde sayılan; kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbabı yanında çalışanlar, özel hizmetlerde çalışan şoförler, özel inşaat sahiplerinin ücretle çalıştırdığı inşaat işçileri, gayri menkul sermaye iradı sahibi yanında çalışanlar ile gerçek ücretlerinin tespitine imkân olmaması sebebiyle, Danıştayın müsbet mütülaasıyla, Maliye Bakanlığınca bu kapsama alınanların, 31 Temmuz 2018 tarihine kadar vergi dairelerine başvurarak 2018 takvim yılına ilişkin gelir vergilerini tarh ettirmeleri ve karnelerine işletmeleri kaydıyla önceki dönemlere ilişkin olarak herhangi bir vergi ve ceza aranmayacaktır.

Bu mükelleflerden daha önce mükellefiyet kaydını yaptırmamış olanların işe başlama tarihi olarak Af Kanununa göre yaptıkları müracaat tarihi esas alınacaktır. Daha önceki yıllarda başka vergi dairelerine karnelerini ibraz ederek vergilerini tarh ettiren mükellefler, başvurularında bu vergi dairelerini de belirteceklerdir. Öte yandan, 2018 yılı kanuni tarh süresinde (Şubat 2018) vergilerini tarh ettiren mükelleflerin yeniden başvuru yapmalarına gerek bulunmamaktadır.

Örnek- 23 Kasım 2017 tarihine kadar verilmesi gereken Ekim 2017 dönemine ait gelir (stopaj) vergisi beyannamesi 7143 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanmak suretiyle 7 Haziran 2018 tarihinde pişmanlıkla vergi dairesine verilmiştir. Pişmanlıkla verilen beyannameye istinaden ödenmesi gereken gelir (stopaj) vergisi 2.300 TL, damga vergisi ise 38,80 TL’dir.

Bu durumda; gelir (stopaj) vergisinin tamamı ile pişmanlık zammı yerine bu Kanunun yayımı tarihine kadar hesaplanacak Yİ-ÜFE tutarının ödenmesi hâlinde, pişmanlık zammı ve vergi aslına bağlı olmayan cezanın tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.

Buna göre;

Pişmanlık Zam Hes. Süre

Alacak Tutarı(TL)

Pişmanlık Zammı Oranı

Pişmanlık Zam.Tutarı(TL)

Tah. Ger. Ala Aslı (TL)

Top. Yİ-ÜFE Oranı

Yİ-ÜFE Tutarı(TL)

27/11/2017-17/05/2018

2.300

%8,40

193,20

2.300

%2,10

48,30

 

Ödenecek Tutar

 

 

Gelir (stopaj) Vergisi

:

2.300,00 TL

 

 

Yİ-ÜFE Tutarı (Pişmanlık Zammı Yerine)

:

48,30 TL

 

 

Damga Vergisi

:

    38,80 TL

 

 

TOPLAM

:

2.387,10 TL

 

 

Tahsilinden Vazgeçilen Alacaklar

 

 

Pişmanlık Zammı

:

193,20 TL

 

 

Özel Usulsüzlük Cezası

:

1.400,00 TL

 

 

TOPLAM

 

1.593,20 TL

 

                       

Yukarıda belirtilen şekilde hesaplanan toplam 2.387,10 TL’nin Kanunda öngörülen süre ve şekilde ödenmesi durumunda, toplam 1.593,20 TL tutarın tahsilinden vazgeçilecektir.

III- SONUÇ

Yazının önceki bölümlerinde yer alan açıklamalardan anlaşılacağı üzere seçim öncesi düzenlenen bu Af Yasası ile,

  • yeniden yapılandırmada kapsamına dâhil olan unsurların peşin ödemesi halinde elde edilecek ilave indirim tutarları,
  • kamusal nitelikli bazı küçük alacakların kapsamı ve affedilen kısımları,
  • kendiliğinden verilen beyannameler çerçevesinde yapılandırma kapsamına alınan unsurlar ve affedilen kısımları, bakımından yararlanan kişi veya kurumlara pek çok avantaj sağlanmış olmaktadır.

K A Y N A K Ç A

1)  Kanun Metni, Gerekçesi,

2)  İlgili Kanunlar.

3) 26.05.2018 tarih ve 30432 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1 seri nolu Vergi Ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin 7143 Sayılı Kanun Genel Tebliği.

4) 26.05.2018 tarih ve 30432 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7143 Sayılı Kanun Kapsamında Gümrük Alacaklarının Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Tebliğ.

 


[1] a) Altı eşit taksit için (1,045),

b) Dokuz eşit taksit için (1,083),

c) On iki eşit taksit için (1,105),

d) On sekiz eşit taksit için (1,15)

[2] 7143 sayılı Kanun Madde: 7/4 : “Bu madde kapsamına giren alacakların; asıllarının bu Kanunun yayımı tarihinden önce ödenmiş olmasına rağmen, fer’ilerinin 18.05.2018 tarihi itibarıyla ödenmemiş olduğu durumlarda, aslı ödenmiş fer’i alacağın %40’ının bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, kalan %60’ının tahsilinden vazgeçilir.”

[3] Bknz, dipnot,2

30.05.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.


GÜNDEM