Murat Dayanç
Yeminli Mali Müşavir
Eski Baş Hesap Uzmanı
Bağımsız Denetçi
Bilim Uzmanı
mdayanc@bnddenetim.com

7104 Sayılı Yasa Kapsamında Taksi, Dolmuş Plaka Sahipliğinin Dayanılmaz Çekiciliği

I) GİRİŞ

29.03.2018 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda 7104 sayılı Kanun kabul edilmiştir. Bu Kanunun gerek kamuoyuna sunuluş şekli ve gerekse Mali İdarenin teklif gerekçeleri incelendiğinde, düzenlemenin asıl hedefinin büyük miktarlara ulaşmış devreden Katma Değer Vergileri (KDV)’nin mükelleflere iade edilmesi ve yeni bir anlayışla KDV indirim mekanizmasının işler hale getirilmesi gösterilmiştir.

Fakat her ne kadar yukarıda kısaca değinilen saiklerle genel kurula sunulan taslak yasa metni, asıl can alıcı hükümler bakımından teveccüh görmemiş ve birkaç dikkate değer konular dışında sınırlı içeriklerle yasalaşmıştır.

Yasalaşan bu metinde detayı aşağıya aktarılmış olan Kanun taslağının hiçbir halinde yer almayan ve taksi, dolmuş, minibüs ve umum servis araç sahiplerini ilgilendiren ve görece az sayıda mükelleflerin değer artış kazançlarının istisna edilmesi sağlanmıştır.

II) TAKSİ, DOLMUŞ PLAKA SAHİPLİĞİ VE DEĞER ARTIŞ KAZANCI

1. Vergiden Arındırılmış Plaka Satış Kazancı

Bu düzenlemenin detayları aşağıda özetlenmiştir.

29.03.2018 tarihinde kabul edilen 7104 sayılı Kanun ile taksi, dolmuş, minibüs ve umum servis araçlarına ait ticari plakaların elden çıkarılmasından doğan değer artış kazançları, plakaların elde tutulma süresi gibi şartlar aranmaksızın muafiyet ve istisna altına alınmıştır. Hatta bu istisna hükmü ile de yetinilmemiş, bu tür az sayıdaki mükellefler bakımından bu kapsamda vergi incelemeleri neticesinde tahakkuk ettirilen vergiler, cezalar, ödemesi yapılmamış olmak ve varsa açılmış davalardan feragat edilmesi kaydıyla terkin edilmiş ve vergi incelemeleri de dahil olmak üzere diğer yaptırımlardan arındırılmıştır. Bu kapsamda;

1. 7104 sayılı Kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe girmek üzere Gelir Vergisi Kanunu (GVK)’nun mükerrer 80 inci maddesi değiştirilerek yukarıda sayılan mükellef grupları bakımından sahip olunan ticari plakaların elden çıkarılmasından doğan kazançların tamamı hiçbir süreyle sınırlı olmaksızın değer artış kazancı olarak vergilendirilmeyecektir.
2. 1/1/2019 tarihinden sonraki vergilendirme dönemlerine ilişkin yapılacak incelemelerde uygulanmak ve 1/1/2019 tarihinde yürürlüğe girmek üzere GVK’na geçici 88 inci madde eklenmiştir. Bu maddeye göre; taksi, dolmuş, minibüs ve umum servislere ait ticari plakaların, 1/1/2019 tarihinden önce elden çıkarılmasından doğan kazançlara ilişkin olarak herhangi bir tarhiyat yapılmaması öngörülmektedir. Bu kapsamda daha önce yapılmış olan tarhiyatlardan, varsa açılmış davalardan feragat edilmesi kaydıyla vazgeçilmesi ve tahakkuk eden tutarların terkin edilmesi sağlanmaktadır. Ancak daha önce tahsil edilen vergi ve cazalar bakımından her hangi bir red veya iade işlemi söz konusu olmayacaktır.
3. Bu düzenlemenin Meclis Genel Kurulu’nda okunan madde gerekçesinde “… gelir vergisi açısından getirilen düzenlemenin katma değer vergisi dâhil diğer vergi türlerini de kapsayacak şekilde genişletilmesi önerilmektedir.” denilerek bu tür kazanç unsuru üzerinde olabilecek tüm vergi yüklerinin kaldırılması ifade edilmiştir. Gerçi gerekçe de katma değer vergisi örnek verilmiştir ama değer atış kazançları bakımından KDV’sinin ortaya çıkması zaten mümkün değildir.
4. Bu tür ticari plaka devirlerinin değer artış kazancı kapsamı dışında devredilmesi halinde [örneğin kollektif şirket ortağının bu tür bir devir yapması veya bir yılda birden fazla kez plaka devrinin söz konusu olması(ticari kazanç) vb.] yukarıda yer alan hükmün uygulanma şansı kanımızca olamaz. Bu açıdan gerekçede ifade edilen anlam değer artış kazancı dışındaki vergi türleri bakımından uygulanamaz.

 

1. Plaka Devrinde Harç Uygulaması

7104 sayılı Kanun, her ne kadar yukarıda ifade edilen mükellefler tarafından elde edilecek değer artış kazancı üzerindeki yükleri kaldırılsa da bu tür devirlerin noterlerce yapılması aşamasında ilgili mükellef gruplarınca harç ödenmesini hüküm altına almıştır. Ayrıntılar aşağıya aktarılmıştır.

7104 sayılı Kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe girmek üzere Harçlar Kanunu (HK)’na bağlı “I. Değer veya ağırlık üzerinden alınan nispi harçlar:” başlıklı bölümünün (1) numaralı fıkrasına “Taksi, dolmuş, minibüs ve umum servis araçlarına ait ticari plakaların devrine ilişkin işlemlerde, alım satım bedeli üzerinden (Alınacak harcın miktarında, bu fıkrada düzenlenen üst sınır dikkate alınmaz.) (Binde 30)” paragrafı eklenmiştir.

Böylece taksi, dolmuş, minibüs ve umum servis araçlarına ait ticari plakaların devrine ilişkin kâğıtlarla ilgili işlemlerden alınacak noter harcının hesabında alım satım bedeli üzerinden binde 30 oranında harç hesaplanacaktır. Fakat mevcut fıkrada 2018 yılı için 38.470,00 TL olarak belirlenen üst sınır, harç tutarı hesaplanırken dikkate alınmayacak ve alım satım bedelinin binde otuzuna tekabül eden tutar noter harcı olarak ilgililerden tahsil edilecektir.

III) SONUÇ

Kanımızca yukarıda detayı açıklanan mükellef gruplarının bu şekilde vergi dışı bırakılması değer artış kazancına muhatap olan diğer mükellefler açısından eşitsizliğe yol açacaktır. Türkiye genelinde plaka sahipliğinin daha çok birkaç kişi veya kişiler üzerinde toplandığı ve plaka fiyatlarının fahiş değerlerle ticarete konu edildiği varsayılırsa küçük bir mükellef grubunun bundan faydalanacağı ve bu düzenlemenin toplumsal faydasından daha çok siyasi bir takım beklentilerin karşılanmasına yönelik bir düzenleme olduğu söylenebilecektir.

K A Y N A K Ç A

1)  7104 sayılı Kanun, Gerekçesi, Meclis Genel Kurul Tutanakları

2)  İlgili Kanunlar.

06.04.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.