Mevlüt Köküş
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Antalya S.M.M.M ve Bağımsız Denetim A.Ş.
mevlut.kokus@antsmmm.com.tr

Akılsız Yazar Kasalar, Akıllandı!...

Yıllar içinde yazarkasalar da evrim geçirdi. Önceden akılsız olan yazarkasalar artık akıllandı. İleride  “dâhi” yazarkasalar görürmüyüz bilinmeZ . Şimdilik  günümüzdeki duruma göre Yeni Nesil “AKILLI” yazar kasalar dan bahsedelim..

Ülkemizde 1984 yılında 3100 Sayılı Kanun ile hayatımıza giren yazarkasaların kullanılmasına başlanılmasının en büyük etkeni, yine aynı yılda hayatımıza giren KDV’nin olduğunu söyleyebiliriz.  Kanun gerekçelerinde,  Vergi sisteminde yapılan yeni düzenleme ile getirilen tüm mal ve hizmetlerin tesliminde uygulanacak olan Katma Değer Vergisi mükellefler tarafından daha kolay hesaplanıp tahsil edilebilmesinden ve mal ve hizmet alımlarında Katma Değer Vergisinin tahsilinde meydana gelebilecek aksamaların ve vergi kaybının önlenmesi sağlanmaktan bahsedilmektedir.  

Genel olarak; 3100 Sayılı Kanun gereği ;  satışı yapılan malları aynen veya işlendikten sonra satışını yapanlar dışındaki kimselere satan veya aynı kimselere hizmet veren birinci ve ikinci sınıf tüccarlara (perakende teslimde bulunan veya hizmet veren) mükellefler Vergi Usul Kanununa göre fatura vermek zorunda olmadıkları mal satışları veya hizmet ifalarının belgelendirilmesinde yeni nesil ödeme kaydedici cihazları kullanmak mecburiyetindedir.   

Kimler Yeni Nesil Yazarkasa Kullanmak Zorunda?

    

3100 Sayılı Kanun’a göre eski nesil Yazarkasa kullanan veya kullanması gereken mükellefler aynı zamanda Yeni  Nesil Yazarkasa kullanma mecburiyeti kapsamındadır. 3100 Sayılı Kanun mevzuatına göre; birinci ve ikinci sınıf tüccarların fatura verilme zorunluluğu bulunmayan perakende mal ve hizmet satı?larında ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyeti bulunmaktadır. .

Yer yer  karıştırılan TOPTAN ile PERAKENDE  satışa değinmekte fayda var. Perakende satış için Kanunun kastettiği; satışı yapılan malları aynen veya işlendikten sonra satışını yapanlar dışındaki kimselere yapılan satış olarak değerlendirilmiştir. Yani satışa söz konusu malı veya hizmeti  satana yapılan satış TOPTAN, bunun dışındaki  nihai tüketiciye yapılan mal yada hizmet satışı PERAKENDE sayılmakta. Örnek olarak; Esas iştigal konusu Toptan et ve et ürünleri satışı yapan bir işletmenin bir kasaba,otele,restauranta yaptığı satış toptan, hafta sonunda pikniğe giden bir şahısa yaptığı veya kendi mutfağında yemek yapan şirkete yaptığı satış perakendedir. Buradaki dikkat edilmesi gereken husus her ne kadar firmanın iştigal konusu TOPTAN et satışı olsa da nihai tüketiciye satışı perakende olması.    

Kimler Yeni Nesil Yazarkasa Kullanmak Zorunda Değildir?

Maliye Bakanlığınca Genel Tebliğler ile faaliyetlerinde Yazarkasa  kullanım zorunluluğu bulunmadığı bildirilen mükelleflerin, Yeni Nesil Yazarkasa kullanma mecburiyeti  bulunmamaktadır.   Kimler bunlar; 3100 Sayılı Kanun kapsamına girmeyen; birinci ve ikinci sınıf tüccarlar dışındaki mükellefler (Basit Usulde Vergilendirilen Ticari Kazanç Sahipleri, Serbest Meslek Erbabları, Zirai Kazanç Sahipleri, Menkul ve Gayrimenkul Sermaye İradi Sahipleri, Diğer Kazanç ve İrat Sahipleri, Ücret geliri elde edenler), perakende mal ve hizmet satışı bulunmayan birinci ve ikinci sınıf tüccarlar (Örneğin: toptancılar) ile Bakanlıkça mecburiyet dışı bırakılanların Yeni Nesil Yazarkasa  kullanma mecburiyetleri bulunmamaktadır. Basit Usul kapsamında olan mükellefler ve  zorunlu olmamakla birlikte, istemeleri halinde Yeni Nesil Yazarkasa  kullanabilirler. Yazarkasa kullanma mecburiyeti olmamakla birlikte, faaliyetinde seyyar EFT-POS kullanmak suretiyle müşterlerin ayağına giderek  yapılan tahsilâtlarda kullanılan,  EFT-POS cihazı  (mobil banka POS’u)  kullananlarda, yeni nesil yazarkasa kullanma mecburiyetinde değildir.

Yeni Nesil Kasayı, Eski Yazarkasadan Farklı Kılan Ne?

Bünyesinde banka POS’u barındıran “EFT-POS Özellikli, bünyesinde banka POS’u barındırmayan, haricen  POS  cihazı bağlanabilen “Basit / Bilgisayar Bağlantılı Yeni Yazarkasa’lar” olmak üzere iki tür YENİ NESİL YAZARKASA bulunmaktadır. EFT-POS özellikli Yeni Nesil Yazarkasa’lar; bünyesinde banka POS’u da barındıran bütünleşik  yazarkasalardır. Basit/bilgisayar bağlantılı Yeni Nesil Yazarkasalar ’lar ise; bünyesinde banka POS’u bulunmamakta olup mükelleflerin istemesi halinde haricen banka POS’u kablolu olarak bağlanabilmektedir.  Bütün Yeni Nesil Yazarkasaların ortak noktaları ise bilgisayar tabanlı olması  ve internet yoluyla GİB (Maliye) Bilgi Sistemleri ile ileti?im kurabilme özelliklerinin bulunmasıdır.   

Yeni Nesil Yazarkasaların eski yazarkasalardan farkı satış işleminin cihazda başlatılıp cihazda sonlandırılması, günlük kapanış raporları bilgilerinin otomatik olarak Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi Sistemi (GİB BS)’ne iletilmiş olmasıdır. Peki günlük kapanış bilgilerinin aktarılması ne demek? O günün hasılatı, kredili satışları,nakit satışları..   Bir nevi “Elektronik Z RAPORU” da  diyebiliriz.

Yeni Nesil Yazarkasa ile gelen önemli bir değişiklikte, yazarkasanın alımı , vergi dairesine kaydı, devri, hurdaya ayrılması vb. işlemler için vergi dairesine gitme zorunluluğuluğunun 465 sayılı Vergi Usul Kanunun tebliği ile 25.12.2015 tarihinden itibaren kaldırılmış olmasıdır. Yeni Nesil Yazarkasa    satın almak isteyen mükellefler satış bayilerinden cihazlarını satın aldıktan sonra yetkili ÖKC servisleri aracılığı ile cihazlarını kullanıma hazır hale getirebileceklerdir. Yani mükellefler eskisi gibi bağlı bulunduğu Vergi Dairelerinden Yazarkasa Kullanma müsaadesi almadan bütün işlemlerini yapabilecekler. Yazarkasa alımı,satımı ile ilgili   bildirim yapmayacaklar. Yazarkasaya ait levha uygulaması da bu tebliğ ile sona ermiştir. 

Yeni Nesil Yazarkasa Ne Zaman Kullanılmaya Başlanılacaktır?

01.01.2016’dan itibaren işe başlayan mükelleflerde işe başlama tarihinden itibaren 30 gün içinde, kalkınmada öncelikli yörelerde 60 gün içinde başlayacaktır.(Kalkınmada öncelikli yöreler listesine http://www.resmigazete.gov.tr   adresinden ulaşılabilir.) Önceden beri yazarkasa kullananlar ise 2014 yılı cirolarının durumuna göre;

1 milyon TL’den 500 Bin TL’ye kadar  olanlar  01 Temmuz 2016 ,  500 Bin TL ile 150 Bin Tl  olanlanlar 01 Ekim  2016   

150 Bin TL’den az olanlar   01 Ocak 2017 ,    Bilgisayar Bağlantılı Yazarkasa kullanmakta olan mükellefler  01 Ocak 2017                                           

 tarihinden itibaren Yeni Nesil yazarkasa kullanmak mecburiyetindedir. Ayrıca kullanılmakta olan eski yazarkasa mali hafızalarının , yeni nesil yazarkasa kullanma mecburiyeti tarihinden önce dolması halinde, mali hafızaları değişmeyecek olup yeni nesil yazarkasa  kullanmaları zaruridir.  Kapsama giren vergi mükelleflerinin, bu tarihten önce de yeni nesil yazarkasa kullanımına başlaması da  mümkündür. Diğer taraftan yazarkasa kullanma mecburiyeti olmamasına rağmen, mükelleflerin istemesi halinde yazarkasa kullanmalarına yasal engel yok. Basit usul yada Gerçek usulde vergilendirilenler dahil.

Yeni Nesil Yazarkasa Kullanılmasa Ne olur?

Belirlenen tarihlerde Yeni Nesil Yazarkasa kullanma mecburiyetine uymayanlar için VUK mük.355.maddesine gore(2016 yılı için ) mükelleflerin sınıfına göre; Birinci sınıf defter tutanlar ve Serbest meslek erbabına 1.370,00 TL’sı, İkinci sınıf tüccar ve Defter tutan çiftçilere  690,00 TL.’sı, bunların dışında kalanlara 340,00 TL.’sı Özel Usulsüzlük Cezası uygulanacaktır.

Sonuç olarak, Gelir İdaresi Başkanlığı son yüz yılın en önemli icadı sayabileceğimiz, İNTERNET’in maarifetlerini kullanmak suretiyle e-haciz, e-yoklama, e tebligat, e-fatura, e-defter, Yeni Nesil Yazarkasa uygulamalarını getirdi.  Elektronik devrin yenilikleri ile başkaca yenilikler de gelmesi kaçınılmaz olacaktır. Tüm bu uygulamalar tabii ve haklı gayesi,  vergi kayıp, kaçağını önlemek ve tahsilatı kolaylaştırmaktır. Uygulamaları yerinde bulmakla birlikte, değişecek olan Gelir Vergisi Kanunu ile vergide adaletin,eşitliğin sağlanması, Dolaylı vergiler yerine,  beyana dayalı vergileme sisteminin ağırlıklı benimsenmesi   ayrıca  gelir vergisi oranları ile kurumlar vergisi oranları eşitlenmesi gerektiği kanaatindeyim. Böylece Anayasamızın 73.maddesinde olduğu gibi, herkesin mali gücüne göre vergilendirilmesine, olanak tanınabilir… 

20.04.2016

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.