Melih Akcan
Vergi Müfettişi
Yüksek Lisans
melih.akcan.vdk@outlook.com

İndirimli KDV Oranına Tabi Teslimlere İlişkin İade Tutarının Hesaplanmasında Tüm İşlemlerin Gösterilmesi Hususunda Özellikli Bir Durum

1. Giriş

Bilindiği üzere; Katma Değer Vergisi Kanununun 28. maddesine göre KDV oranı, vergiye tabi her bir işlem için genel oran % 10 olup; Bakanlar Kurulu (09.07.2018 tarihinden itibaren Cumhurbaşkanı) bu oranı dört katına kadar artırmaya, % 1’e kadar indirmeye, bu oranlar dâhilinde muhtelif mal ve hizmetler ile bazı malların perakende safhası ve inşaatın yapıldığı arsanın veya konutun vergi değeri ve bulunduğu yeri esas alarak konut teslimleri için farklı vergi oranları tespit etmeye yetkilidir.

Bakanlar Kuruluna verilen yetkiye dayanılarak mal ve hizmetlere uygulanan KDV oranlarını belirleyen 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 1. maddesiyle mal teslimleri ile hizmet ifalarına uygulanacak KDV oranları söz konusu Kararnameye ekli listelerde yer alanlar hariç olmak üzere vergiye tabi işlemler için genel oran olarak % 18, ekli (I) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 1, ekli (II) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için ise % 8 olarak tespit edilmiştir.

3065 sayılı KDV Kanununun 29 uncu maddesinde ise, mükelleflerin, indirimli orana tabi teslim ve hizmetler nedeniyle yüklendiği ve indirim yoluyla telafi edemediği vergilerden tutarı ilgili yıl için Cumhurbaşkanınca tespit edilecek sınırı aşan kısmının yılı içerisinde veya izleyen yıl içerisinde talep edilmesi kaydıyla imkân tanınmıştır.

Buna göre indirimli orana tabi teslim ve hizmetler nedeniyle yüklenilen KDV’lerin iadesi söz konusu olabilmektedir. Bu kapsamdaki iade edilmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamak amacının tam olarak gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Söz konusu amaçla kaleme alınmış bu çalışmada, indirimli orana tabi işlemlerden dolayı uygulanan iade işlemlerinde dikkat edilmesi gereken özellikli bir durumdan bahsedeceğiz.

2. İade Talebinin İlgili Vergilendirme Dönemleri İtibarıyla İndirimli Orana Tabi Tüm İşlemleri Kapsaması Hususu

 KDV Genel Uygulama Tebliğinin “ Yılı İçinde Talep Edilen Mahsuben İade Tutarlarının Hesaplanması ” başlıklı (III/B-3.1.1.) bölümünde, “ İndirimli orana tabi işlemleri bulunan mükellefler, bu işlemleri nedeniyle yüklendikleri ve indirim yoluyla telafi edemedikleri için yılı içinde mahsuben iadesini talep edecekleri KDV tutarını aylar itibarıyla ve kümülatif olarak hesaplarlar. İade talebinin, ilgili vergilendirme dönemleri itibarıyla indirimli orana tabi tüm işlemleri kapsaması gerekmekte olup, işlemlerin ayrıştırılıp sadece bir kısmına yönelik hesaplama yapılması ve bu şekilde iade talep edilmesi mümkün değildir. ” açıklaması yer almaktadır.

Yukarıda da açıklandığı üzere, indirimli orana tabi işlemleri bulunan mükelleflerin iade talebinin, ilgili vergilendirme dönemleri itibariyle indirimli orana tabi tüm işlemleri kapsaması gerekmekte olup, hem % 1 hem de % 8 KDV oranına tabi işlemleri bulunan bir mükellefin işlemleri ayrıştırıp sadece bir kısmına yönelik hesaplama yapması ve bu şekilde iade talep etmesi mümkün değildir.

3. Konu Hakkında Verilen Özelgeler

Konu ile ilgili verilen bazı özelgeler şöyledir;

• T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı (Mükellef Hizmetleri Katma Değer Vergisi Grup Müdürlüğü)

Sayı:  39044742-KDV.29-1905               21/07/2014

Konu: İndirimli orana tabi malların ihraç kayıtlı teslimi

Özetle;

“ …..

Öte yandan, indirimli orana tabi teslimler dolayısıyla yüklenilen vergilerden indirim yoluyla giderilemeyenlerin iadesine ilişkin usul ve esasların belirlendiği mülga 119 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (2.1) bölümünde, iade talebinin, ilgili vergilendirme dönemleri itibariyle indirimli orana tabi tüm işlemleri kapsaması gerekmekte olup, işlemlerin ayrıştırılıp sadece bir kısmına yönelik hesaplama yapılması ve bu şekilde iade talep edilmesinin mümkün olmadığı; (2.2) bölümünde, izleyen yıl içerisinde nakden veya mahsuben iadesi talep edilecek tutarın, bir önceki takvim yılının bütün vergilendirme dönemleri için Tebliğin (2.1) bölümündeki açıklamalara göre hesaplanacağı,

Bu açıklamalar çerçevesinde, indirimli orana tabi teslimler nedeniyle yüklenilen KDV ye ilişkin iade talebinin ilgili vergilendirme dönemleri itibariyle indirimli orana tabi tüm işlemleri kapsaması ve indirimli orana tabi malların ihraç kayıtlı tesliminde yüklenilen KDV farkı iadesinin indirimli orana tabi işlemlerden kaynaklanan iade esaslarına göre talep edilmesi gerektiğinden, söz konusu KDV farkı iadesinin, gerek yılı içinde mahsuben, gerekse izleyen yıl içinde mahsuben/nakden talep edilmesi halinde, diğer indirimli orana tabi teslimler de iade hesabına dâhil edilecektir.

….”

• T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı (Mükellef Hizmetleri Katma Değer Vergisi Grup Müdürlüğü)

Sayı:  39044742-KDV.29-178409               24.10.2016

Konu: İndirimli orana tabi teslimlere ilişkin iade talebinin tüm işlemleri kapsaması.

Özetle;

“ …..

İhraç kayıtlı satışlar ile diğer satışların aylık beyannameler ile aylık ve yıllık hesaplama tablolarına birlikte mi, ayrıştırılarak mı alınacağı, ayrıştırılmayacaksa iadesi istenen verginin hesaplanmasına ilişkin aylık ve yıllık yüklenim tablolarında, ihraç kayıtlı satışlar üzerinden hesaplanan vergiye denk yüklenim tutarı ile hesaplanan ve yüklenen vergi arasındaki yüklenim farkının hangi dönem (ay) veya dönemlerin (ayların) tablolarına geçirileceği,

Konu ile ilgili olarak gerek mülga 119 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ve gerekse 26.04.2014 tarih ve 28983 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 01.05.2014 tarihinde yürürlüğe giren KDV Genel Uygulama Tebliğinde ayrıntılı açıklamalara yer verilmiş olup, söz konusu KDV Genel Uygulama Tebliğinde;

- (III/B.3.1.1) bölümünde; "İndirimli orana tabi işlemleri bulunan mükellefler, bu işlemleri nedeniyle yüklendikleri ve indirim yoluyla telafi edemedikleri için yılı içinde mahsuben iadesini talep edecekleri KDV tutarını aylar itibarıyla ve kümülatif olarak hesaplarlar. İade talebinin, ilgili vergilendirme dönemleri itibarıyla indirimli orana tabi tüm işlemleri kapsaması gerekmekte olup, işlemlerin ayrıştırılıp sadece bir kısmına yönelik hesaplama yapılması ve bu şekilde iade talep edilmesi mümkün değildir.

            açıklamalarına yer verilmiştir.

Söz konusu hüküm ve açıklamalara göre;

            1. İndirimli oran kapsamındaki işlemlerden tam istisna kapsamına girenler (tecil-terkin uygulanan ihraç kaydıyla teslimler bu düzenleme dışındadır.) dolayısıyla yüklenilen vergilerden indirim yoluyla telafi edilemeyenler ilgili işleme ilişkin usul ve esaslar çerçevesinde iade edilecektir. Dolayısıyla, indirimli orana tabi işlemler nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV iade talebinin, ilgili vergilendirme dönemleri itibarıyla indirimli orana tabi tüm işlemleri kapsaması gerekmekte olup, işlemlerin ayrıştırılarak sadece bir kısmına yönelik hesaplama yapılması ve bu şekilde iade talep edilmesi mümkün değildir

.….”

4. 31/10/2018 tarihli ve 287 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı

Konuya ilişkin KDV Genel Uygulama Tebliğindeki açıklamalar yukarıdaki gibi olmakla birlikte diğer taraftan, 31/10/2018 tarihli ve 287 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı eki Kararın 3 üncü maddesinde, “  31/12/2018 tarihine kadar ( bu tarih dâhil ) uygulanmak üzere, ekli (I) sayılı cetvelde yer alan malların teslimlerinde katma değer vergisi oranı % 8 olarak belirlenmiştir.

Mükelleflerin, indirimli orana tabi işlemlerine ait iade hesabına, bu madde kapsamında teslim ettikleri mallar nedeniyle yüklendikleri vergiler dâhil edilmez. ”  ifadesi yer almaktadır.

Öte yandan, 31/10/2018 tarih ve 287 sayılı CBK eki Kararın 3 üncü maddesinde yer alan “31/12/2018” ibaresi, 30/12/2018 tarihli ve 535 sayılı CBK eki Kararın 3 üncü maddesi ile “31/03/2019” şeklinde, 30/12/2018 tarihli ve 535 sayılı CBK eki Kararın 3 üncü maddesinde yer alan “31/03/2019” ibaresi, 20/03/2019 tarihli ve 843 sayılı CBK eki Kararın 3 üncü maddesi ile “30/06/2019” şeklinde değiştirilmiştir.

5. Sonuç

Yukarıda yapılan açıklamalardan görüleceği üzere; esas olan mükelleflerin iade taleplerinin tespitinde indirimli orana tabi tüm işlemleri kapsayacak şekilde hesaplamalarıdır. Ancak, önem arz nokta şu ki; indirimli orana tabi işlemleri bulunan mükelleflerin iade taleplerinin, ilgili vergilendirme dönemleri itibariyle 287 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı eki 3 üncü maddesi kapsamında yapılan teslimler dışında kalan indirimli orana tabi tüm işlemleri kapsaması gerekmekte olup, iade hesabında sadece bu işlemlere ilişkin yüklenilen KDV’ nin dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

Bu itibarla, mükelleflerin yapmış olduğu indirimli orana tabi teslimlerine ait KDV iadesine ilişkin hesaplama tablosuna, 31/10/2018 tarih ve 287 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı eki Kararın 3 üncü maddesi kapsamında yapmış oldukları teslimlere yönelik hesaplanan KDV tutarları ile yüklenilen KDV tutarlarının dâhil edilmesi mümkün değildir.

Kaynakça

• Katma Değer Vergisi Kanunu
• Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği
• T.C. Gelir İdaresi Başkanlığı İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Katma Değer Vergisi Grup Müdürlüğünün 21/07/2014 tarihli, 39044742-KDV.29-1905 sayılı ve “ İndirimli orana tabi malların ihraç kayıtlı teslimi ” konulu özelgesi. Erişim adresi: https://gib.gov.tr/node/97610 , E.T. 20.01.2022
• T.C. Gelir İdaresi Başkanlığı İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Katma Değer Vergisi Grup Müdürlüğünün 24.10.2016 tarihli, 39044742-KDV.29-178409 sayılı ve “ İndirimli orana tabi teslimlere ilişkin iade talebinin tüm işlemleri kapsaması ” konulu özelgesi. Erişim adresi: https://gib.gov.tr/indirimli-orana-tabi-teslimlere-iliskin-iade-talebinin-tum-islemleri-kapsamasi , E.T. 20.01.2022
• 31/10/2018 tarihli ve 287 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı

31.01.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.