YAZARLARIMIZ
Mehmet Emre Diken
SGK Müfettişi
emrediken85@hotmail.com



Yeni Torba Kanunundaki Çalışma Hayatına Dair Düzenlemeler

09.01.2019 tarihinde TBMM’ye sunulan Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinde (torba kanun teklifi) yer alan çalışma mevzuatına ilişkin düzenlemeler hakkında bilgi notu aşağıda yer almaktadır.

1) 2019 YILI ASGARİ ÜCRET DESTEĞİ UYGULAMASI

Kanun teklifinin 10 uncu maddesi 2019 yılında uygulanacak asgari ücret desteğini düzenlemektedir. 2019 yılı asgari ücret desteği uygulaması önceki yıllardaki asgari ücret desteği ile benzerlikler göstermekle birlikte bazı durumlarda farklılıklar göstermektedir. 

Şartları:

Aylık prim hizmet bildirgesinin yasal süre içerisinde verilmesi,

Aylık bildirgesinden doğan borçları süresinde ödemiş olması,

Kuruma prim idari para cezası ve bunlardan doğan gecikme cezası ve gecikme zammı borcu olmaması,

Kurum denetim elamanlarınca sahte sigortalı ya da sigortasız çalışan tespit edilmemiş olması,

Sigortalıların kazançlarını 2019 yılı Ocak ila Aralık ayları için eksik bildirdiğinin tespit edilmemesi,

Destekten yararlanılacak ayda işyerinin 2018 ocak ve 2018 kasım dönemlerindeki ortalama sigortalı sayısı üzerinde sigortalı çalıştırılması,

 gerekmektedir. Görüleceği üzere geçmişteki asgari ücret desteği uygulamalarından farklı olarak teşvikten yararlanma şartları bakımından ortalamanın üzerinde sigortalı çalıştırılması kuralı getirilmiştir.

Kapsamı:

2019 yılı asgari ücret desteği uygulamasında, öncelikle destek yararlanabilecek kişilerin gün sayısı tespit edilmekte, söz konusu gün sayıları günlük destek tutarı ile çarpılarak tahakkuk eden primlerden mahsup edilecek tutar bulunmaktadır. Destek kapsamına giren gün sayıları ise şu şekilde belirlenecektir.

  • İşyerinin 2018 yılının aynı ayında Kuruma yapılan bildirimlerdeki günlük kazancı 102 TL ve altında olanlara ait toplam gün sayısını geçmemek şartıyla, 2019 yılının ilgili ayında Kuruma bildirilen toplam gün sayısı üzerinden,
  • İşyeri 2019 yılında yeni tescil edilmişse ya da 2018 Ocak-Kasım dönemlerinde Kuruma prim bildirimi bulunmamaktaysa, 2019 yılının ilgili ayında Kurumu bildirilen toplam gün sayısı üzerinden,
  • Taş kömürü ve linyit çıkaran işyerleri için 2018 yılının aynı ayında Kuruma yapılan bildirimlerdeki günlük kazancı 271 TL ve altında olanların toplam gün sayılarının % 50’ sini geçmemek şartıyla 2019 yılının ilgili ayında Kuruma bildirilen gün sayısı üzerinden,

destek uygulanacaktır. Toplu iş sözleşmesi uygulanan işyerlerinde 102 TL sınırı 203 TL olarak uygulanacaktır. 2018 yılında asgari ücret desteği günlük  120 TL ve altında kazancı olan sigortalılara verildiği göz önünde bulundurulduğunda,  Kanun teklifinde yer alan 102 TL’nin yazım yanlışı olabileceği düşünülmektedir.

Destek Tutarı:

Destekten yararlanacak işyerinin 2018 yılı Ocak ve Kasım dönemlerinde ortalama sigortalı sayısı;

  1. 500 altında ise günlük 5 TL
  2. 500 ve üzerinde ise günlük 3,36 TL

yukarıda kapsama giren gün sayısı ile çarpılarak destek tutarı tespit edilecektir.

Süre:

2019 yılı asgari ücret desteği yukarıdaki şartları taşıyan işyerleri için 12 aylık süre boyunca uygulanacaktır.

Diğer Hükümleri:

İstihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi muvazaalı işlem tesis edilmesi ile sigortalıların prime esas kazançlarını 2019 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemi için eksik bildirdiği tespit edilen işyerlerinden asgari ücret desteği gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte geri alınır ve bu işyerleri hakkında destek uygulanmaz.

İşverenlerin çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili 2019 yılı Ocak ila Aralık aylarına ait aylık prim ve hizmet belgelerini veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerini yasal süresi içerisinde vermediği, sigorta primlerini yasal süresinde ödemediği, denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirilen sigortalının fiilen çalışmadığı durumlarının tespit edilmesi (%1 ve en fazla 5 sigortalıyı geçmeme kuralı uygulanmaksızın)  ya da Kuruma prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunması hâllerinde asgari ücret desteği uygulanmaz.

2) 27.03.2018 TARİHİNDEN ÖNCE İKALE, İŞ SONLANDIRMA, İŞ SONU, İŞ KAYBI VE BENZERİ ADLAR ALTINDA ÖDENEN TAZMİNATLARDAN TEVKİF EDİLEN GELİR VERGİSİNİN HİZMET ERBABINA GERİ İADESİ

Bilindiği üzere 27.03.2017 tarihinde yürürlüğe giren 7103 sayılı Kanunla, hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra, karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımların hizmet erbabının çalışma süresinin her yılı için (ay ve günler de orantılı olarak) kıdem tazminatı tavanıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarı aşan kısmının ücret sayılarak gelir vergisine tabi tutulacağı hüküm altına alınmıştı. 

27.03.2017 tarihi öncesinde yukarda belirtilen nitelikte kendisine ödeme yapılan ve yapılan ödemeden gelir vergisi tevkif edilen (aynı zamanda GİB’e ödenen) hizmet erbapları yasal boşluk olması nedeniyle kesilen vergilerin iadesi yönünde açtıkları davaların tamamını kazandıklarından, yargı yükü ve giderlerini azaltmak amacıyla Kanun teklifinin 4 üncü maddesi uyarınca kendilerine söz konusu gelir vergisi tevkifatlarını idari yoldan geri alma hakkı tanınmıştır. Söz konusu haktan yararlanmak için hizmet erbabının zamanaşımı süresi içerisinde yetkili vergi dairelerine başvurmaları ve dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri gerekmektedir. Karşılıklı sonlandırma sözleşmesi ve ikale sözleşmesi kapsamında yapılsa dahi ek tazminat niteliğinde olmayan ihbar tazminatı, normal ücret, yıllık izin ücreti, geçmiş veya mevcut dönemdeki çalışmalar karşılığı yapılan hizmet primi ve ikramiye ödemeleri ile ücret kapsamında olan benzeri ödemelerden kesilen gelir vergileri iade edilmeyecektir.

3) HİZMET ERBABINA İŞE BAŞLATMAMA, İŞSİZLİK TAZMİNATI ADI ALTINDA YAPILAN ÖDELERDE GELİR VERGİSİ TEVKİFATI UYGULAMASI

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun 25 maddesinde belirtilen tazminat ve yardım niteliğinde olan ödemeler gelir vergisinden istisna tutulmuştur.  Kanunun 25. maddesinde yer alan istisnalardan “ölüm, engellillik, hastalık ve işsizlik sebepleriyle (işe başlatmama tazminatı dahil) verilen tazminat ve yapılan yardımlar” ibaresi "ölüm, engellilik ve hastalık sebebiyle verilen tazminat ve yardımlar ile 25.08.1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu uyarınca ödenen işsizlik ödeneği ve 22.05.2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa göre ödenen işe başlatmama tazminatı;" olarak değiştirilmesi öngörülmektedir.

Mevcut uygulamada işe iade davası sonucu işe başlatmama tazminatları (arabuluculuk faaliyeti sonucunda tarafların, işçinin işe başlatılmaması konusunda anlaşmaları halinde en çok sekiz aylık ücret tutarında ödenecek işe başlatmama tazminatları dahil) istisna kapsamında tutulmaktaydı. İşverence ihtiyari olarak yapılan işe başlatmama ya da işsizlik ödemesi adı altında yapılan tazminat ve ödemeler Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından istisna olarak kabul edilmemekteydi. Ancak yürürlükte olan kanun metnindeki “işsizlik sebebiyle verilen tazminatlar” ibaresi işveren tarafından bu amaçla mahkeme ya da arabuluculuk kararı olmaksızın ihtiyari olarak verilen işsizlik adı altındaki tazminatların da istisna kapsamında tutulması gerektiği yönünde tereddütler oluşturmaktaydı.   Madde metninin kabul edilmesi durumunda istisna tutulan işsizlik sebebiyle verilen tazminatların sınırları çizilerek, sadece işe başlatmama tazminatı (mahkeme kararı yahut arabulucu tutanağı ile hükme bağlanmış olan) durumunda olanlara yapılan tazminatlar istisna kapsamında olacak, işverence ihtiyari olarak ödenen işsizlik tazminatları ise gelir vergisine tabi tutulacaktır.

16.01.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.


GÜNDEM