Medeni Arifoğlu
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
medeniarifoglu@hotmail.com

Döviz Büfelerinin Konumu

Dalgalı kur politikasından en çok etkilenen Müesseselerin başında Döviz Büroları, mevzuattaki deyimiyle,Yetkili Müesseseler gelmektedir. Türkiye genelinde sayıları 1200’e ulaşmış olan döviz bürosu sayısının bugün itibari ile 700’lere gerilemesi bu sektörde yaşanan sıkıntıları bariz bir şekilde ortaya koymaktadır. 

Döviz Büfeleri, Türk Parası Kıymetini Koruma Kanunu Hakkında 32 Sayılı Karar’a ilişkin 2002-32/27 nolu Tebliğ ile belirlenmiş esaslara göre faaliyetlerini sürdürmektedir. Maliye Bakanlığı Hazine Müsteşarlığı izni ile  kurulan ve sermayeleri en az 250.000 YTL olan döviz bürolarının Ziraat Bankası hesaplarında 80.000 Euro nakit teminatları mevcuttur. 

Döviz Bürolarının ana faaliyeti, Merkez Bankası'nca alım satım konusu yapılan döviz  ve efektifleri  almak ve satmaktır.  

Döviz Büfelerine ilişkin verilere bir göz attığımız da düşen karlara veya zarara bağlı olarak ödenen Kurumlar Vergisinde de önemli düşüşler olurken toplam olarak ödenen vergi ve harçlarda görülen artış, döviz bürolarının kendi aralarında veya bankalarla yapmış oldukları işlemler nedeniyle ödedikleri BSMV ve her yıl için kazanca bakılmaksızın ödenen yılık harçtan  kaynaklanmaktadır. Çünkü; Bir döviz büfesi her yıl asgari 3.000.000,00-YTL (ÜÇMİLYON YTL) Dolar alışı yapmak zorundadır. Dolayısıyla alınan üçmilyon doların aynı zamanda satışı demektir. Satıştan % 01 Banka ve Sigorta Muamele vergisi alınmakta, bunun yanında,  2006 yılı için,  20.815,90 YTL harç alınmaktadır, Teminat olarak Hazine Müsteşarlığının talimatı ile Ziraat Bankası hesaplarında  yatmakta olan 80 000 EURO için ayrıca kur farkı vergisi alınmakta, bunlara ilaveten işyeri kirası, personel maaşı, kurumlar vergisi ve sair giderleri eklediğimizde, bir döviz büfesinin yıllık 50.000,00-YTL üzerinde giderinin olduğu ortaya çıkmaktadır. 

Döviz Büfelerinde Döviz Alım ve Döviz Satım Belgeleri kullanılmakta, yapılan işlemler Hazine Müsteşarlığı, Merkez Bankası ve Maliye Bakanlığı denetim elemanları yanında kambiyo müdürlükleri tarafından denetlenmektedir. Ekonomiye ve finans sektörüne ciddi manada katkıları olan döviz büfeleri, her geçen gün YTL’nin değer kazanması ile beraber döviz alım satımının durma noktasına gelmiş bulunması nedeniyle durumları iyi değildir. Çoğu zaman 1,35 YTL alınan 1 dolar, 1,25’ten satılmakta, sonu zararla kapanan gün sayıları çoğalmaktadır. Çözüm adına ÜÇMİLYON zorunlu dolar alımı kaldırılmalı, yıllık 20.000,00-YTL ’i geçen harçlar makul seviyelere çekilmeli, döviz büfelerinin önü açılarak, etkinlikleri artırılmalıdır.   

 Döviz Büfeleri finans sektöründe aldığı rol yanında vatandaş tarafından da benimsenen ve  tercih edilen kurumlar haline gelmiştir. Kolay ulaşılabilir olması, işlem yapma saatlerindeki esneklik ve rahatlık, banka sistemi içerinde döviz alım ve satımının zahmetli ve maliyetli olması nedeni ile her kesimden insan döviz büfelerini tercih etmektedir. Döviz büfelerinin ortadan kalkması durumunda ortaya çıkan boşluk kayıt dışı çalışanlar tarafından doldurulacaktır. 

Döviz büfelerinin, döviz ve efektif alış ve satışı oluşturan işlemler dışında başka faaliyetlerde bulunmaları mümkün değildir. Kur politikası ve ekonomik program dikkate alındığında, döviz bürolarının başka işlemler yapmadan uzun bir süre daha  faaliyette bulunmaları zor görünmektedir. Döviz bürolarının faaliyet  alanlarının genişletilmesi ve piyasada daha aktif olabilecekleri yeni imkanlara kavuşmaları sektörün ayakta kalması için zorunluluk arz etmektedir. Bunun için, döviz büfelerine yetişmiş insan gücü nedeniyle bir çok kurumun ödemeleri (vergi, elektrik, su ve telefon parası vb.) için tahsilat yapma yetkisi verilmesi mümkün olabilir. Çünkü döviz büfeleri, anonim şirketler olup, bankalar kategorisinde yer aldıklarından, bankaların yaptıkları tahsilatları yapma hakları da kanımızca bulunmalıdır.

30.03.2006

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.