Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

Fiyat Farkı Faturalarında Sıklıkla Yapılan Muhasebe İşlemi

Değerli okurlar, özellikle yeni başlayan genç meslektaşlarımızın sıklıkla yaptıkları bir muhasebe hatasına bu hafta değinmek istiyorum. Bilindiği üzere, KDV Kanununun 35. maddesi aşağıdaki gibidir; “Malların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahta değişiklik vuku bulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükellef bunlar için borçlandığı vergiyi; bu işlemlere muhatap olan mükellef ise indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vuku bulduğu dönem içinde düzeltir.

Şu kadar ki, iade olunan malların fiilen işletmeye girmiş olması ve bu girişin defter kayıtları ile beyannamede gösterilmesi şarttır.

Fiyat farkı farkın ortaya çıktığı dönem itibariyle alıcı veya satıcı tarafından fatura edilir ve KDV’ye tabi tutulur.

Fiyat farkları, ilgili mal veya hizmetin tabi olduğu oran üzerinden KDV hesabına konu edilir. Şayet farkın ilgili bulunduğu işlem KDV’den müstesna ise, fark da KDV’den müstesna edilir.

Gerek vergilendirme dönemi gerekse oran itibariyle tenkide uğramamak için, fiyat farkı faturasında, asıl mal veya hizmet faturasına atıf yapılmalı ve fiyat farkının nedeni açıklanmalıdır.

Fiyat farkları konusunda en çok yapılan hataların başında ise alınan mallara ilişkin fiyat farklarından kaynaklanmaktadır.

Aşağıda fiyat farkları konusunda en çok yapılan hatalara uygulamalı bir örnekle yer verilmiştir.

Uygulama: ABC A.Ş. XYZ Ltd.Şti’den 1.000 TL artı KDV bedelli ticari mal satın almıştır. Daha sonra ABC A.Ş. malın birim fiyatında hata yaptığını fark etmiş ve malın bedelinin aslında 750 TL artı KDV li satın alması gerektiğini tespit etmiştir.

En çok yapılan hata

--------------------------------------------------------/-----------------------------------------------------

153 TICARI MALLAR   1.000

191 İND. KDV           180

                                                                              320 SATICILAR  1.180

ABC A.Ş. tarafından Ticari mal satın alınması

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------/--------------------------------------------------------

320 SATICILAR    295

                                                                              602 DIĞER GELIRLER           250

                                                                              391 HESAPLANAN KDV          45

ABC A.Ş. tarafından Fiyat farkı faturası düzenlenmesi

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Doğru Uygulama;

-------------------------------------------------------/-------------------------------------------------------

153 TICARI MALLAR   1.000

191 İND. KDV            180

                                                                              320 SATICILAR  1.180

ABC A.Ş. tarafından Ticari mal satın alınması

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------/----------------------------------------------------

320 SATICILAR    295

                                                                              153 TICARI MALLAR         250

                                                                              391 HESAPLANAN KDV       45

ABC A.Ş. tarafından Fiyat farkı faturası düzenlenmesi

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda görüldüğü üzere alıma ilişkin fiyat farkları doğrudan stoklarla ilişkilendirilmiştir. Oysa bir takım firmaların hem alım hem satıma ilişkin fiyat farklarının tamamını 602 nolu hesapla ilişkilendirdiğini görmekteyiz. Özellikle alıma ilişkin fiyat farklarının stoklarla ilişkilendirilmemesi halinde envanterdeki stokların gerçeği yansıtmayacağı çok açıktır.

Bu nedenle fiyat farklarında farka neden olan unsurun ticari mal alımından mı yoksa ticari mal satımından mı kaynaklandığı mutlaka belirlenmelidir.

07.07.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.