Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

Kurumlar, Gelir ve KDV Matrah Artırımlarında Bilinmesi Gerekenler

Değerli okurlar, bu hafta sizler için hem 7326 sayılı Kanundan hem de onun tebliğinden kurumlar, gelir ve KDV matrah artırımları yönünden önemli gördüğüm yerleri basitçe anlatmaya çalışacağım.

a- Matrah ve Vergi artırımında artırılan tutarların tamamı 30/09/2021 tarihine kadar tamamen ödenebilecektir.

b-Taksit seçeneği seçildiğinde Eylül/2021 ayından başlamak üzere ikişer ay arayla 6 taksit halinde ödenebilecektir.

c- Matrah ve vergi artırımında 6 taksit seçeneği seçildiği takdirde hesaplanan vergi 1.09 katsayısı ile çarpılacak ve yeni oluşan tutar ikişer ay arayla 6 eşit taksitte ödenecektir.

d-  Matrah ve vergi artırımının 31/8/2021 tarihine kadar (bu tarih dâhil) bu maddede öngörülen şekilde yapılması, hesaplanan veya artırılan gelir, kurumlar ve katma değer vergilerinin, peşin veya ilk taksiti bu Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen sürede başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde azami altı eşit taksitte bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şarttır. Bu vergilerin bu Kanunda belirtilen şekilde ödenmemesi hâlinde, ödenmeyen vergi tutarları ilk taksit ödeme süresinin son günü vade kabul edilerek 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre gecikme zammıyla birlikte takip ve tahsil edilir, ancak bu madde hükmünden yararlanılamaz.

e- Matrah veya vergi artırımı sonucunda tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi hâlinde, bu vergilerden %10 indirim yapılır ve katsayı uygulanmaz.

f- Matrah veya vergi artırımı dolayısıyla mükelleflerce verilen yıllık, muhtasar ve katma değer vergisi beyannameleri ve diğer beyannameler için damga vergisi alınmaz.

g- Şirketlerin vergi incelemesinde olmaları 7326 sayılı Kanunun Matrah ve Vergi Artırımı Hükümlerinden yararlanmalarına engel değildir.

h- 7326 sayılı Kanunun yayımından önce vergi incelemesine başlanılan mükellefler incelenen yıllara ilişkin matrah veya vergi artırımında bulunmaları durumunda vergi incelemesinin en geç 02/08/2021 tarihine kadar sonuçlandırılması şarttır.

I- KDV beyannamelerinde hesaplanan KDV olmayan veya hesaplanan KDV beyanları sadece tecil-terkin uygulaması kapsamında olan mükelleflerin; KDV artırımı yapmaları için Gelir/Kurumlar Vergisi Matrah Artırımı yapmaları şarttır. Buna göre ilgili yıl içinde EN AZ 3 DÖNEMDE KDV BEYANNAMESİ veren ve hiçbir dönemde hesaplanan vergisi çıkmayan veya sadece tecil terkin uygulaması kapsamındaki teslimleri nedeniyle hesaplanan vergi beyanı bulunan mükelleflerin KDV matrah artırımı yapmaları halinde ödeyecekleri vergi gelir veya kurumlar vergisi bakımından artırılan matrahlara yüzde 18 oranı uygulanmak suretiyle hesaplanacaktır.

Örnek: KLM A.Ş.,’nin 2020 yılına ilişkin KDV beyanları aşağıdaki gibidir. Şirket 2020 yılına ilişkin KDV matrah artırımından yararlanmak istemektedir.

Şirket 2020 yılında kurumlar vergisi matrahını 150.000 TL artırmıştır.

DÖNEM	HESAPLANAN KDV
Ocak	20.000 TL (Tecil Edilebilir KDV)
Şubat	Hesaplanan KDV Yok
Mart	Hesaplanan KDV Yok
Nisan	Hesaplanan KDV Yok
Mayıs	Hesaplanan KDV Yok
Haziran	Hesaplanan KDV Yok
Temmuz	Hesaplanan KDV Yok
Ağustos	Hesaplanan KDV Yok
Eylül	Hesaplanan KDV Yok
Ekim	Hesaplanan KDV Yok
Kasım	5.000 TL (Tecil Edilebilir KDV)
Aralık	10.000 TL (Tecil Edilebilir KDV)
TOPLAM	35.000 TL

Bu durumda mükellefin KDV artırımı aşağıdaki gibi olacaktır.

150.000 x 0,18 = 27.000 TL

Peşin Öderse; (27.000 x 0,10=) 2.700 TL

27.000 – 2.700 = 24.300 TL

6 taksiti seçerse;

(27.000 x 1,09=) 29.430 TL

i- KDV Beyanlarının Bazılarında Hesaplanan KDV Bulunanlar; Yıl içinde beyannamelerinin tamamını vermek suretiyle vermiş oldukları beyannamelerin bir kısmında hesaplanan KDV çıkmayan mükelleflerin KDV Matrah artırımında bulunmaları durumunda gelir veya kurumlar vergisi artırımında bulunmaları şartıyla artırılan tutarın %18’inden aşağı olamaz.

Önemle hatırlatmak isteriz ki, yıl içindeki KDV beyannamelerinin sadece 1 tanesinde bile olsa Hesaplanan KDV yoksa (391 hesabın ilgili ay muavin toplamı sıfır ise) şirketin KDV matrah artırımı yapabilmesi için gelir veya kurumlar matrah artırımı yapması zorunludur.

Ayrıca, mükelleflerin KDV artırımından yararlanmak istedikleri yıl içindeki bazı dönemlerine ait beyannamelerinde, tecil-terkin uygulaması kapsamındaki işlemler dışındaki işlemleri dolayısıyla “Hesaplanan Katma Değer Vergisi” yer alması durumunda, vergi artırımı nedeniyle ödemeleri gereken verginin tespiti için gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulundukları tutarın %18’i ile karşılaştırma yapılması gerekmektedir.

Örnek: KLM A.Ş.,’nin 2018 yılına ilişkin KDV beyanları aşağıdaki gibidir. Şirket 2018 yılına ilişkin KDV matrah artırımından yararlanmak istemektedir.

Şirket 2018 yılında kurumlar vergisi matrahını 30.000 TL artırmıştır.

DÖNEM	HESAPLANAN KDV
Ocak	20.000 TL
Şubat	Hesaplanan KDV Yok
Mart	Hesaplanan KDV Yok
Nisan	50.000 TL
Mayıs	Hesaplanan KDV Yok
Haziran	Hesaplanan KDV Yok
Temmuz	30.000 TL
Ağustos	Hesaplanan KDV Yok
Eylül	Hesaplanan KDV Yok
Ekim	Hesaplanan KDV Yok
Kasım	30.000 TL
Aralık	50.000 TL
TOPLAM	180.000 TL

Bu durumda gelir/kurumlar vergisi matrah artırımı ile karşılaştırma yapıp hangisi yüksek o ise o baz alınacaktır.

Bu durumda mükellefin KDV artırımı aşağıdaki gibi olacaktır.

30.000 x 0,18 = 5.400 TL

180.000 x %2,5 = 4.500

Mükellefin kurumlar vergisi artırımına uygulanan KDV tutarı, KDV beyannamelerindeki toplama uygulanan ilgili yıl için belirlenen %2,5’e göre yüksek olduğundan mükellefin beyan edeceği tutar 4.500 TL değil, 5.400 TL olacaktır.

Peşin Öderse; (5.400 x 0,10=) 540 TL

5400 – 540 = 4.860 TL

6 taksiti seçerse;

(5.400 x 1,09=) 5.886 TL

j- KDV Beyannamesinin bazı dönemlerde HİÇ VERİLMEMİŞ olması hali;

Mükellefler tarafından KDV beyannamelerinin bazı dönemlerde hiç verilmemesi halinde ise verilen dönemlerde hesaplanan KDV tutarı 1 yıla iblağ edilir ve çıkan tutara ilgili yılın KDV artırım oranı uygulanır. Bu tutar şirketin gelir kurumlar matrah artırımına %18 oranı uygulanmak suretiyle hesaplanan tutar ile karşılaştırılır. Hangisi yüksek ise o beyan edilir.

Örnek: KLM A.Ş.,’nin 2018 yılına ilişkin KDV beyanları aşağıdaki gibidir. Şirket 2018 yılına ilişkin KDV matrah artırımından yararlanmak istemektedir.

Şirket 2018 yılında kurumlar matrahını 40.000 TL artırmıştır.

DÖNEM	HESAPLANAN KDV
Ocak	20.000 TL
Şubat	Hesaplanan KDV Yok
Mart	Beyanname Yok
Nisan	50.000 TL
Mayıs	Hesaplanan KDV Yok
Haziran	Beyanname Yok
Temmuz	30.000 TL
Ağustos	50.000 TL
Eylül	Beyanname Yok
Ekim	Beyanname Yok
Kasım	20.000 TL
Aralık	50.000 TL
TOPLAM	220.000 TL

Görüldüğü üzere mükellef sadece 8 dönem KDV beyannamesi vermiş olup 8 dönemde toplam 220.000 TL KDV beyan etmiştir. Bunu yıla aşağıdaki gibi iblağ ederiz.

220.000 / 8= 27.500 TL

27.500 x 12 = 330.000 TL

330.000 x %2,5 = 8.250 TL (2018 yılı için belirlenen rakam %2,5’dir)

Bu rakamı kurumlar vergisi için artırılan 40.000 TL’nin %18’i ile karşılaştırırız.

40.000 x 0,18 = 7.200 TL

KDV artırımı için bu tutarlardan büyük olan 8.250 TL baz alınacaktır. Beyan edilecek rakam 8.250 TL olacaktır.

j- KDV matrah artırımı nedeniyle hesaplanıp beyan edilen vergi kayıtlara 689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARAR olarak KKEG yapılmak suretiyle alınmalıdır.

k- Matrah ve vergi artırımı sonucu hesaplanan vergiler en fazla 6 eşit taksitte ödenebilecektir. 6 taksit seçeneğinin seçilmesi halinde hesaplanan tutara 1,09 katsayısı uygulanacaktır.

l-Taksit süreleri zamanında ödenmediğinde Kanundan yararlanma imkanı ortadan kalkmaktadır. Örneğin 2020 yılı için Kurumlar Vergisi matrah artırımı yapan firma ilk taksitini (Eylül/2021) zamanında ödemiş ancak ikinci taksitini ödemeyi unutmuştur. Bu takdirde Kanundan yararlanma hakkı ortadan kalkmaktadır.

16.06.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.