Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

Kasadan Para Çıkışı Nasıl Yapılır?

Değerli okurlar, şirketten ortaklara para çıkışının nasıl yapılacağı ve nasıl az vergi yüküne katlanılacağı bize gelen sorular arasında belki de en üst sıralarda yer almaktadır. Yine benzer şekilde, 7.000 TL’lik kasa sınırını bilmeyenimiz yoktur. Ancak, buna rağmen MuhasebeTR Mevzuat Komisyonu’na gelen sorulardan olsun, şirketler nezdinde yapılan denetimlerden olsun bu konunun halen tam olarak anlaşılmadığı görülmektedir.

HUZUR HAKKI VE AVANS KAR DAĞITIMI İLE PARA ÇIKIŞI YAPILABİLİR

Şirketler tarafından ortaklarına yıl içinde düzenli olarak para çıkışı yapılmak istendiğinde ve bunun da kayıtlı bir şekilde olması arzulandığında karşımıza iki yöntem çıkmaktadır. Birincisi huzur hakkı, ikincisi kâr payı avansıdır.

Şirket kurumlar vergisi ödeyen bir şirketse huzur hakkı tavsiye ediliyor. Çünkü, brüt tutar gider yazılabilmektedir. Ancak, burada kısa bir süre sonra yüzde 35 vergi dilimine ulaşıldığından sırf gider yazmak adına hemen her ay yüzde 35 gelir vergisi stopajı beyan etmek ne kadar mantıklıdır?

Şirket çok fazla kurumlar vergisi ödemiyorsa bu takdirde avans kar dağıtımını tavsiye ediyorum. Burada bir diğer avantaj ise vergi oranının yıl boyunca yüzde 15 olmasıdır. Her dağıtım yüzde 15 vergiye tabidir. Avans kar dağıtımını gider yazamadığımızdan dolayı şirketin çok fazla kurumlar vergisi ödemeyen bir şirket olması lazım.

ORTAKLAR CARİ HESABINA PARA ÇIKIŞI YAPILABİLİR

Yıl sonu adat yapmak koşuluyla ortağa banka hesaplarından resmi çıkış yapılabilir.

-----------------------------23.02.2018---------------------------

131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 7001

                                                 102 BANKALAR  7001

-----------------------------------------------------------------------

Burada yıl sonu adat maliyetini azaltmak için özellikle de KDV yükünü azaltmak için ortağa verilen paralar bir yönetim kurulu kararıyla dövizli takip edilebilir. Burada en önemli şey; her geçici vergi döneminde değerleme yapılmasıdır. Bu yapıldığı takdirde, ortaklar cari hesabının dövizli takip edildiğini ispatlayabiliriz. Ancak, yıl içinde kurlar çok yükselirse kambiyo karından vergi çıkabileceğini hatırlatmak isterim. Eğer şirket kurumlar vergisini veya gelir vergisini fazla ödemeyen bir şirketse kesinlikle bu yöntemi tavsiye ederim. Yıl sonu dövize uygulanan adat faizi ortalama yüzde 2 olduğundan 131 hesabın bakiyesi 1.000.000 TL bile olsa ortağa kesilecek fatura basit kaba bir hesapla;

1.000.000 x  0,02 = 20.000 TL olacaktır.

Ortağın bakiyesi TL olarak izlenirse bu takdirde ortağa düzenlenecek fatura;

1.000.000 x 0,10 = 100.000 TL olacaktır. Şirket kurumlar vergisini fazla ödemeyen bir şirketse dövizli adat yapması halinde 18.000 – 3.600 = 14.400,00 TL daha az KDV hesaplayacaktır.

KASADAN NASIL PARA ÇEKİLİR?

Kasadan para çekme konusunda kanuni bir kısıt vardır. Buda 459 sıra nolu VUK Genel Tebliğinde belirlenen 7.000 TL’lik tutardır. Bu sınır şirketlerin diledikleri gibi ortak ve şirket carilerine ödeme yapmalarını engellemektedir.

 

7.000 TL’LİK KASA SINIRI OLMAYAN HARCAMALAR

459 sıra no.lu VUK Genel Tebliğince 7000 TL’lik kasa sınırı aranmayan harcamalar aşağıdaki gibidir;

a) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununda yer alan merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bunlara ait döner sermaye işletmelerinin işlemlerine konu tahsilat ve ödemelerin,

b) 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununda tanımlanan sermaye piyasası aracı kurumlarında yapılan işlemlere konu tahsilat ve ödemelerin,

c) 11/8/1989 tarihli ve 20249 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 89/14391 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Kararda tanımlanan yetkili döviz müesseselerinin yapacakları döviz alım satım işlemlerine ilişkin tahsilat ve ödemelerin,

ç) Tapu sicil müdürlüklerinde gerçekleştirilen işlemler karşılığında yapılan tahsilat ve ödemelerin,

d) Noterlerde gerçekleştirilen işlemler karşılığında yapılan tahsilat ve ödemelerin,

e) 5018 sayılı Kanunda yer alan merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler ile bunların teşkil ettikleri birlikler, kanunla kurulan diğer kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan ve işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşlar veya bunlara ait veya tabi diğer müesseseler tarafından yapılan ihale işlemlerine ilişkin yatırılması gereken teminat tutarlarına ilişkin tahsilat ve ödemelerin,

aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması zorunluluğu bulunmamaktadır.

Örnek: ABC A.Ş. 500.000 TL değerinde bir bina almış olup bu binayı şirket aktifine kaydetmiştir.

-----------------------------23.02.2018---------------------------

100 KASA 500.000

                                           102 BANKALAR 500.000

Bankadan kasaya para girişi

-----------------------------23.02.2018---------------------------

252 BİNALAR 500.000

                                           100 KASA 500.000

Binanın aktife alınışı

-----------------------------------------------------------------------

Burada işin doğası gereği bankadan para çekilecek olup bu para mecburen 100 KASA hesabına alınacaktır. Buradan da, tapuda çıkış yapılacak olup binanın alımı gerçekleşecektir. Bu nedenle bu tür işlemlerde işin doğası gereği kasa sınırı aranmamaktadır.

SINIRI AŞMANIN CEZASI İŞLEME TABİ TUTARIN YÜZDE 5’İ DİR

7.000 TL’lik sınırın aşılması halinde işleme konu tutarın % 5'i nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilir. Örneğin kasadan 131 hesaba 100.000 TL virman yapmanın cezası;

100.000 x 0,05= 5.000 TL Özel Usulsüzlük cezasıdır.

ORTAĞA VERİLEN PARALARDA 7.000 TL SINIRI GÖZ ARDI EDİLMEMELİ

Birtakım şirketler ortaklarına yönelik kasadan çıktıkları paralarda 7.000 TL sınırına dikkat etmemektedirler. Unutulmamalıdır ki, kasadan ortağa yapılan çıkışlarda 7.000 TL sınırı varken bankadan yapılan çıkışlarda böyle bir sınır bulunmamaktadır.

YANLIŞ KAYIT:

-----------------------------23.02.2018---------------------------

131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 7001

                                           100 KASA 7001

-----------------------------------------------------------------------

DOĞRU KAYIT:

-----------------------------23.02.2018---------------------------

131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 7.001    

                                           102 BANKALAR 7.001

-----------------------------------------------------------------------

BANKADAN KASAYA, KASADAN BANKAYA YAPILAN İŞLEMLERDE 7.000 TL SINIRI YOKTUR

Kasadan bankaya ve bankadan kasaya yapılan çıkışlarda herhangi bir sınır bulunmamaktadır.

-----------------------------23.02.2018---------------------------

100 KASA 7.001    

                                           102 BANKALAR 7.001

-----------------------------23.02.2018---------------------------

102 BANKALAR 7.001

                                           100 KASA 7.001    

-----------------------------------------------------------------------

BİR FATURA PARÇA PARÇA KASADAN ÖDENEMEZ

Bir kısım şirketler kayıtlarına aldıkları faturaları parça parça 7.000 TL’nin altında bir bedelle kasadan tediye makbuzuyla ödemektedirler.

Bazı durumlarda, mizan üzerinde 320 Satıcılar hesabının alacak bakiyesi vermesi durumunda ve fakat gerçekte böyle bir borcun hasıl olmaması halinde hem cariyi kapatmak hem de kasayı azaltmak için başvurulan bir yöntemdir. Ancak bu doğru bir hareket değildir.

459 sıra nolu VUK Genel Tebliğinin 4.1.2. Kısım Kısım Yapılan Tahsilat ve Ödemeler başlıklı kısmı aşağıdaki gibidir;

 

Tahsilat ve ödemeye konu işlem tutarının tevsik zorunluluğu kapsamında bu Tebliğin (4.1.) bölümünde belirlenen haddi aşması halinde, bedelin farklı tarihlerde kısım kısım ödenmesinde işlemin toplam tutarı dikkate alınacak ve her bir tahsilat ve ödeme, tevsik zorunluluğu kapsamında aracı finansal kurumlar kanalıyla gerçekleştirilecektir.

 

Örnek: ABC A.Ş. 12.000 TL tutarında ticari mal almıştır. Ödemeyi farklı tarihlerde aşağıdaki gibi yapmıştır;

YANLIŞ KAYIT:

-----------------------------23.02.2018---------------------------

320 SATICILAR 3.000

                                           100 KASA 3.000   

-----------------------------23.03.2018---------------------------

320 SATICILAR 4.000

                                           100 KASA 4.000   

-----------------------------23.04.2018---------------------------

320 SATICILAR 5.000

                                           100 KASA 5.000   

-----------------------------------------------------------------------

Yukarıdaki kayıt ve ödeme şekli yanlıştır. Yapılan kaydın ve ödeme şeklinin aşağıdaki gibi olması gerekmektedir.

DOĞRU KAYIT:

-----------------------------23.02.2018---------------------------

320 SATICILAR 3.000

                                           102 BANKALAR 3.000   

-----------------------------23.03.2018---------------------------

320 SATICILAR 4.000

                                           102 BANKALAR 4.000   

-----------------------------23.04.2018---------------------------

320 SATICILAR 5.000

                                           102 BANKALAR 5.000   

-----------------------------------------------------------------------

YIL SONU KASA BAKİYESİNİ GİZLEMEK İÇİN YAPILAN İŞLEMLER CEZAİ RİSK İÇERİYOR

Birtakım şirketler, yıl içinde yüksek bakiyeye ulaşan kasa tutarını yıl sonu bilançosunda göstermemek için kasadaki tutarı ya 120 ALICILAR ya da 159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI hesabına virmanlamaktadırlar. Kasayı azaltmak için değil kasayı gizlemek için yapılan bu işlem 7.000 TL’lik sınırı aştığı müddetçe cezaya muhatap olacaktır.

Örnek: ABC A.Ş. yıl sonu kasa bakiyesi 1.000.000 TL borç bakiyesi vermektedir. 31.12 tarihinde aşağıdaki kaydı yapmıştır.

YANLIŞ KAYIT:

-----------------------------31.12.2018---------------------------

120 ALICILAR  500.000

159 VER.SİP.AVANS. 490.000

                                           100 KASA 990.000   

-----------------------------------------------------------------------

Unutulmamalıdır ki şirket incelemeye girdiği takdirde kasanın muavin dökümünden bu hareket anında tespit edilecektir. Bu işlemin şirkete cezai mahiyeti aşağıdaki gibidir;

990.000 x 0,05 = 49.500,00 TL Özel Usulsüzlük cezasıdır.

23.02.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.