İlker Boz
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
ilkerboz75@hotmail.com

Nevi Değişikliği Sonrası Vergi İstisnası

Günümüzde artık birçok şirket içinde bulunduğu gereksinimler sonucu nevi değiştirerek limited şirkete veya anonim şirkete dönüşmektedir. Kurumlar Vergisi ve Katma Değer Vergisi Kanunlarında nevi değişikliğine dair bazı istisnalar düzenlenmiştir. Bu makalemizde bir Limited Şirketin nevi değiştirerek Anonim Şirket haline dönüşmesi durumunda bilançosunda yer alan taşınmazların ve iştirak hisselerinin satış kazançlarının KVK ve KDVK çerçevesinde sonuçlarını açıklamaya çalışacağız.

7061 sayılı Bazı Vergi Kanunları ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 89. madde ile 05.12.2017 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 5520 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin (e) bendinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

 “Kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların %75’lik kısmı ile aynı süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazların satışından doğan kazançların %50’lik kısmı.” olarak değiştirilmiştir.

 

KURUMLAR VERGİSİ YÖNÜNDEN:

 Yukarıda bahse konu Kurumlar Vergisi Kanunu’ndaki değişiklik sonrası, kurumların aktiflerinde yer alan taşınmazların satışlarındaki istisna oranı %75’den % 50 oranına indirilmiştir

Söz konusu istisnadan dar mükellef kurumlar da dâhil olmak üzere tüm kurumlar vergisi mükellefleri yararlanabilirler.

Taşınmaz ticareti ve kiralaması ile uğraşan kurumların, bu amaçla elde ettikleri kazanç istisnadan faydalanamazlar.

Taşınmazlar denilince gayrimenkuller, iştirak hisse denilince ise anonim şirketlerin çıkarmış olduğu hisse senetleri ilk akla gelmekle beraber, iştirak hisse senetlerinin yalnızca bununla ibaret olmadığı, bununla birlikte sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komanditer ortaklarına ait payları, limited şirketlere ait iştirak payları, iş ortaklıkları ile adi ortaklara ait ortaklık payları ve kooperatif ortaklık paylarının da iştirak hissesi olarak kabul edildiği unutulmamalıdır.

Taşınmaz satışı sonucu doğacak kazancın istisna uygulamasına konu olabilmesi için taşınmazın tapuya tescil edilmiş olması gerekmektedir. Tapuya tescili yapılmayan taşınmazın satışından doğan kazanca istisna uygulanmayacaktır.

KVK Genel Tebliğinin 5.6.2.3.1 nolu bölümünde ‘’İstisna uygulamasına konu olacak taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının en az iki tam yıl (730 gün) süreyle kurumun aktifinde yer alması, diğer bir ifadeyle kurumun bu değerlere iki tam yıl süreyle bilfiil sahip olması gerekmektedir.’’

Örneğin, 01.10.2014 tarihinde satın alınan bir taşınmazın 01.10.2016 tarihinden sonraki (01.10.2016 tarih dâhil olmak üzere) bir tarihte satılması durumunda, bu taşınmazın satış kazancı istisnaya konu edilebilecektir.

Bu istisna, satışın yapıldığı dönemde uygulanır ve satış kazancının istisnadan yararlanan kısmı satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar pasifte özel bir fon hesabında tutulur. Ancak satış bedelinin, satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar tahsil edilmesi şarttır. Bu süre içinde tahsil edilmeyen satış bedeline isabet eden istisna nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler zıyaa uğramış sayılır.

İstisna edilen kazançtan beş yıl içinde sermayeye ilave dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilen veya işletmeden çekilen ya da dar mükellef kurumlarca ana merkeze aktarılan kısım için uygulanan istisna dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler zıyaa uğramış sayılır. Aynı süre içinde işletmenin tasfiyesi (bu Kanuna göre yapılan devir ve bölünmeler hariç) halinde de bu hüküm uygulanır.

6728 sayılı kanunun 56. maddesiyle değişen paragrafı ile birlikte; Devir veya bölünme suretiyle devralınan taşınmazlar, iştirak hisseleri, kurucu senetleri ve intifa senetleri ile rüçhan haklarının satışında aktifte bulundurma sürelerinin hesabında, devir olunan veya bölünen kurumda geçen süreler de dikkate alınır hükmü getirilmiştir.

1 Seri Nolu Kurumlar Vergisi Tebliği’nin 5.6.2.3.1.2 nolu bölümünde ise; Kurumlar Vergisi Kanununun 19 ve 20. maddeleri kapsamında gerçekleştirilen devir, tam ve kısmi bölünme hallerinde, devir veya bölünme suretiyle devralınan taşınmazlar, iştirak hisseleri, kurucu senetleri ve intifa senetleri ile rüçhan haklarının iktisap tarihi olarak, devir alınan veya bölünen kurumdaki iktisap tarihi esas alınacaktır.

            KVK’nun belirtilen açıklamalar çerçevesinde, devir ve farlılık arz etmeyen nevi değişiklik işlemlerinde de, taşınmaz varlığın iktisap süresinin hesabında, nevi değişikliği işlemi öncesindeki sürenin de iki yıllık süreye dâhil edilmesi gerekmektedir.

Örneğin, (A) LTD.ŞTİ 05.05.2013 tarihinde nevi değişikliği sonucu (B) A.Ş. dönüşmüştür. (A) LTD.ŞTİ.’nin nevi değişikliği sonrası bilançosunda yer alan aktif ve pasif değerler aynen korunmuştur. Nevi değişikliği sonrası (B) A.Ş aktifinde kayıtlı (amortisman gözardı edilmiştir.)1.400.000-TL kayıtlı binasını, 4.000.000-TL karşılığında 06.07.2013 tarihinde satmış, satış bedeli nakit olarak tahsil etmiştir. Söz konusu bina limited şirketin nevi değişikliği öncesi olan 01.01.2010 tarihinde şirket aktifinde yer almaktadır.

            Satışa konu olan bina limited şirketin aktifine 01.01.2010 tarihinde girdiğinden, satışının ise 06.07.2013 tarihinde yapılması dolayısıyla elde edilen kazancın % 50’i kurumlar vergisinden istisna tutulacaktır.

KAZANÇ : (4.000.000-TL - 1.400.000-TL) = 2.600.000-TL

İSTİSNA : (2.600.000-TL * 0,50) = 1.300.000-TL

Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilmiş olan bir muktezada makalemizi destekler niteliktedir. (B.07.1.GİB.4.06.16.01/2008-KVK-8) Kooperatifin nevi değişikliği sonrası Anonim şirkete dönüşmesi halinde taşınmazların ilk iktisap edildiği tarih ile anonim şirket tarafından satış yapıldığı tarihler arasında en az iki tam yıllık bir sürenin geçmiş olması ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-e maddesinde yer alan diğer şartların da sağlanması halinde söz konusu taşınmazların satışından elde edilecek kazanca anılan istisna hükmü uygulanması mümkündür.

 

Diğer bir husus ise alış-satış sonucu ortaya çıkan kar miktarı 5 Sıra No.lu SM, SMMM ve YMM Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen tutarı aşması halinde (2017 yılı için 254.072-TL’yi) söz konusu durumun bir Yeminli Mali Müşavir raporuna bağlanması zorunludur. Bu raporun kurum vergisi beyannamesi verilme zamanı olan Nisan 2017 vergi dairesine ibrazı unutulmamalıdır.

KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN:

Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-r maddesi kapsamında ‘’ Kurumların aktifinde en az iki tam yıl süreyle bulunan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler ile bankalara borçlu olanların ve kefillerinin borçlarına karşılık taşınmaz ve iştirak hisselerinin (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) bankalara devir ve teslimleri” KDV istisnası kapsamındadır..

Ayrıca 1 Seri Nolu Katma Değer Vergisi Uygulama Tebliğinde konu ile bir örneğe yer verilmiştir.

Örnek 9: (Z) Kolektif şirketinin aktifinde kayıtlı ve bir akaryakıt şirketince akaryakıt istasyonu olarak kullanılan binaların, şirketin nev’i değiştirerek limited şirkete dönüşmesi sonrasında satışı yapılacaktır. Söz konusu satış işleminde iki tam yıllık sürenin hesabında, bu binaların limited şirkete dönüşen kolektif şirketin bilançosunun aktifine kaydedildiği tarihin başlangıç tarihi olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Bu açıklamalar doğrultusunda yukarıda örnekte verilen (B) A.Ş’nin satmış olduğu bina için (KDVK’nun 17/4-r bendi hükmü gereği) KDV hesaplamayacak, söz konusu bina KDV’den istisna tutulacaktır.

Sonuç: Sermaye şirketlerinin taşınmaz satışları için KVK’nun 5/1-e ve KDVK’nun 17/4-r maddesi kapsamında istisnadan faydalanabilmesi için aranan şartlardan birisi de, satışa konu taşınmazın aktif hesabında bulunma süresi en az iki yıl (730 gün) olmasıdır. Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19. Maddesinde belirtilen hususlar çerçevesinde gerçekleşen tür değişimleri de devir niteliğinde olup, devir halinde, devir suretiyle devralınan taşınmazların edinim tarihi olarak, devir alınan kurumdaki edinim tarihi esas alınacaktır.

Kaynaklar:

5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu

3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu

3568 Sayılı Meslek Yasası

12.01.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.