YAZARLARIMIZ
Hüsamettin Nursoy
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
hnursoy@gmail.com



2007 Yılı Son Geçici Vergi Döneminde De Enflasyon Düzeltmesi Uygulaması Yapılmayacak

Bilindiği üzere 30.12.2003 tarih ve 25322 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 01.01.2004 tarihi itibariyle uygulanmak üzere yürürlüğe giren 5024 Sayılı Kanun ile vergi mevzuatımıza dahil edilen Enflasyon Düzeltmesi, Vergi Usul Kanunu (VUK)’nun mükerrer 298.nci maddesinde düzenlenmiştir. 

 Sözkonusu maddenin 1. bendi hükmüne göre; 

“Kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri fiyat endeksindeki artışın, içinde bulunulan dönem dahil son üç hesap döneminde % 100'den ve içinde bulunulan hesap döneminde % 10'dan fazla olması halinde malî tablolarını enflasyon düzeltmesine tâbi tutarlar. Enflasyon düzeltmesi uygulaması, her iki şartın birlikte gerçekleşmemesi halinde sona erer.

Kapsama giren mükellefler, geçici vergi dönemlerinin sonu itibarıyla malî tabloları düzenlemek ve enflasyon düzeltmesi yapmak zorundadırlar. Geçici vergi dönemlerinde yukarıda belirtilen oranların tespitinde, son üç hesap dönemi yerine üçer aylık dönemlerin son ayı dahil önceki otuzaltı ay ve içinde bulunulan hesap dönemi yerine son oniki ay dikkate alınır. Bir hesap dönemi içindeki geçici vergi dönemlerinin herhangi birinde düzeltme yapılması halinde takip eden geçici vergi dönemlerinde ve içinde bulunulan hesap dönemi sonunda da düzeltme yapılır.

Bakanlar Kurulu; bu maddede yer alan % 100 oranını % 35'e kadar indirmeye veya tekrar kanunî seviyesine kadar yükseltmeye, % 10 oranını ise % 25'e kadar çıkarmaya veya tekrar kanunî seviyesine kadar indirmeye yetkilidir. “

Madde hükmünde de belirtildiği üzere; fiyat endeksindeki (ÜFE)* artışın, içinde bulunulan dönem dahil son üç hesap döneminde % 100’den ve içinde bulunulan hesap döneminde % 10’dan fazla olması halinde, mali tablolar enflasyon düzeltmesine tâbi tutulacaktır. Her iki şartın birlikte gerçekleşmemesi halinde ise enflasyon düzeltmesi uygulaması sona erecektir.  

Mali tabloların enflasyon düzeltmesine tabi tutulması için, fiyat endeksindeki artışın her iki oranının (içinde bulunulan dönem dahil son üç hesap döneminde % 100 ve içinde bulunulan hesap döneminde % 10) birlikte ve bu oranların üzerinde gerçekleşmesi gerekmektedir. Bu oranlardan herhangi birisinin daha düşük bir oranda gerçekleşmesi durumunda enflasyon düzeltmesi yapılmamaktadır. Bu durumda her iki şart birlikte gerçekleşmemiş olmaktadır. Dolayısıyla her iki şartın birlikte gerçekleşmediği ve bu değerlerdeki ÜFE artışının da birlikte aşılması şartı oluşmadığı durumlarda, enflasyon düzeltmesi uygulaması da yapılmamaktadır.  

2007 yılı son geçici vergi döneminde Mali tabloların enflasyon düzeltmesine tabi tutulup tutulmayacağı bir başka ifadeyle vergisel açıdan enflasyon muhasebesi uygulanıp uygulanmayacağı Aralık 2007 sonu itibariyle ÜFE endeksinin ulaştığı değerlerle ortaya çıkmaktadır. 

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Aralıkl 2007 ayı enflasyon rakamlarına göre bir önceki yılın aynı ayına göre değişim (ÜFE) % 5,94  son 36 aylık değişim (ÜFE) ise % 21,35 olarak gerçekleşmiştir.

 

Aralık / 2007 ÜFE

:

    144,57

Aralık / 2004 ÜFE

:

    119,13

36 Aylık Fark            ( 144,57 / 119,13)

:

 %  21,35

36 Aylık Enflasyon Artışı        (ÜFE)

:

 %  21,35

Son 12 Aylık Enflasyon Artışı  (ÜFE)

:

 %    5,94

 Tabloda görüldüğü üzere, açıklanan bu değerlere göre; 213 sayılı VUK Mükerrer 298. maddede belirtilen şartlar (%100 ve %10 birlikte) oluşmadığından, 2007 yılı son geçici vergi döneminde de enflasyon düzeltmesi (enflasyon muhasebesi) yapılmayacaktır.   

Ancak münhasıran sürekli olarak işlenmiş altın, gümüş alım-satımı ve imali ile iştigal eden ve kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin, enflasyon düzeltme şartlarının oluşup oluşmadığına bakılmaksızın, her geçici vergi dönemi ve hesap dönemi sonu itibariyle enflasyon düzeltmesi yapmaları zorunludur.  

Vergi Usul Kanunu Sirküleri 19’un 3’ncü bölümünde; “Esas faaliyetleri olan kuyumculuk işi yanında bu faaliyetlerinin bir cüzü niteliğinde olan platin, kıymetli taş alım-satımı veya imali gibi faaliyetleri bulunan mükelleflerce de enflasyon düzeltmesi yapılması gerektiği belirtilmiş, ancak, kuyumculuk faaliyetinin yanı sıra bu nitelikte olmayan market işletmesi, gıda ticareti, beyaz eşya alım-satımı, kafe işletmesi gibi başka faaliyetlerinin bulunması durumunda “münhasıran sürekli olarak işlenmiş altın, gümüş alım-satımı ve imali” faaliyetinden söz edilemeyeceğinden enflasyon düzeltmesi yapılmayacaktır.” açıklamasına yer verilmiştir.
 

Buna göre, esas faaliyetleri olan kuyumculuk işi yanı sıra, başka bir iş veya faaliyet konusu ile de iştigal eden mükelleflerin, münhasıran sürekli olarak işlenmiş altın, gümüş alım-satımı ve imali faaliyetinden söz edilemeyeceğinden enflasyon düzeltmesi yapma zorunluluğu bulunmamaktadır.
 

DİPNOT:
(*) 
Enflasyon Düzeltmesinde kullanılacak olan endeks, 5479 sayılı Kanunun 11.maddesi ile 213 sayılı VUK’nun mükerrer 298. maddesinde yapılan değişiklikle, Vergi kanunlarında yer alan toptan eşya fiyatları genel endeksi" ibaresi "üretici fiyatları genel endeksi" ve "TEFE" ibaresi "ÜFE" olarak değiştirilmiştir.

05.01.2008

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.


GÜNDEM