Güray Öğredik
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
MAZARS/DENGE
Vergi Departmanı, Kıdemli Müdür
gogredik@mazarsdenge.com.tr

Teşvik Kanunu Kapsamındaki İllerde Asgari Geçim İndirimi Uygulamalasına Dair 267 Seri No.lu GVK Genel Tebliğinin Eleştirisi

Konu hakk?daki yasal d?enleme, GVK?nun ge?ci 73??c?maddesinde; ?29.01.2004 tarihli ve 5084 say??Yat??lar? ve ?tihdam? Te?iki ile Baz? Kanunlarda De??klik Yap?mas?Hakk?da Kanunun 3 ?c?maddesi kapsam?da gelir vergisi stopaj?te?iki uygulanan ?retlerin vergilendirilmesinde, ?celikle Kanunun 32 nci maddesinde yer alan asgari ge?m indirimi dikkate al??.? ?klinde yap?m?t?.

267 seri no.l?GVK Genel Tebli?nde farkl?yorumlara yol a?n iki paragrafa yer verilmi?ir.

?Asgari ge?m indirimi tutar?/b>, yap?an d?enleme uyar?ca ?ret ?erinden hesaplanan gelir vergisinden ?celikle mahsup edilecektir. Asgari ge?m indirimi mahsubu yap?d?tan sonra kalan gelir vergisi tutar?/b> i?eren taraf?dan terkin edilecek tutar olacakt?.

Ancak, terkin edilecek tutar, 5084 say??Kanunun 3 ?c? maddesi uyar?ca asgari ?ret ?erinden hesaplanan gelir vergisi tutar?dan fazla olamayaca?ndan asgari ?ret ?erinden hesaplanan tutardan asgari ge?m indiriminin mahsup edilmesi sonucu kalan tutar terkine konu edilecektir.?

Genel tebli?n (5.2) no.l?b???de yer verilen iki ?nekte, ikinci paragraftaki a?klamaya uygundur. Tebli?e yer verilen ?neklerden (her ikisinde de ayn?hesaplama mant??vard?) birisi a??daki gibidir:

??nek : Nev?hir ili Organize Sanayi B?gesinde (OSB) 11 ki? istihdam eden Kurumlar Vergisi m?ellefi (A) Ltd. ?i. 'nin Ocak 2008 d?eminde ?l?anlar?dan tevkif etti? gelir vergisi tutar?953 YTL'dir. 11 i?i i?n Asgari Ge?m ?dirimi Bordrosunda hesaplanan asgari ge?m indirimi ise 663,93 YTL'dir.

Buna g?e, (A) Ltd. ?i.'nin 11 i?i i?n yararlanaca? terkin tutar??yle hesaplanacakt?:

?retler ?erinden hesaplanan gelir vergisi 953,00 YTL

Asgari ?ret ?erinden hesaplanan gelir vergisi (11 x 77,57=) 853,27 YTL

Hesaplanan asgari ge?m indirimi 663,93 YTL

5084 say??Kanun kapsam?da terkin edilebilecek tutar (853,27-663,93=) 189,34 YTL

Vergi dairesine ?enecek tutar [953-(663,93+189,34)=] 99,73 YTL?

Kanun lafz?ile genel tebli?n yukar?a yer verdi?miz iki paragraf?dan ilki mant? olarak paraleldir. Ancak, di?r paragraf ve uygulama ?nekleri ile konu asgari ?retin gelir vergisi ile s??land??m?t?.

Mali ?are?ye g?e te?ikli illerde uygulanacak asgari ge?m indirimi ve gelir vergisi terkin toplam?en fazla asgari ?retin gelir vergisi toplam?kadar olabilir.  Bu d?enleme ayn?zamanda 5084 s.k.?nun 3??c?maddesi ile paraleldir. 5084 s.k.?nun 3??c?maddesinde de terkin edilecek tutar? en fazla asgari ?retin gelir vergisi kadar olaca? a?klanm?t?.

Konu hakk?da daha ?ce yay?lanm? yaz??da yer verdi?miz g??lerimize g?e yukar?aki ?nek bizce a??daki gibi olmal?d?

?retler ?erinden hesaplanan gelir vergisi 953,00 YTL

Asgari ?ret ?erinden hesaplanan gelir vergisi (11 x 77,57=) 853,27 YTL

Hesaplanan asgari ge?m indirimi 663,93 YTL

5084 say??Kanun kapsam?da terkin edilebilecek tutar (953,00-663,93=) 289,07 YTL

Vergi dairesine ?enecek tutar [953-(663,93+289,07)=] -0- YTL

Dikkat edilecek olursa tebli?eki ?nekte yer verilen terkin tutar?ile ?enecek vergi tutar?toplam?da (189,34 + 99,73) 289,07 YTL olmaktad?.

Konu, asgari ge?m indirimi sonras?kalan gelir vergisi tutar?terkin edilebilecek tutardan az ise, iade istenip istenemeyece? a?s?dan da tart?mal??. Yine konu hakk?da daha ?ceki yaz??da da belirtti?miz ?ere, bizce burada bir iade m?ssesi tesis edilmelidir.

Bize g?e; 5084 say??Kanun ve 193 say??Kanun birbirinden ba?ms?d?lar. Asgari ge?m indiriminin temel dayana? olan 193 say??Kanunun 32?inci maddesinde ve konuyu a?klayan 265 seri no.l?GVK Genel Tebli?nde, asgari ge?m indirimi tutar?? ?ret ?erinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilece? gayet a?k ve net bir ?kilde ifade edilmi?ir. 5084 say?? Kanun ise bir te?ik kanunu?dur. 5084 s.k.?nun 3??c?maddesi ile sa?anan te?ik ise gelir vergisi stopaj te?ikidir ve bu te?ik ile; bu illere yat?? yapan ve istihdam yaratan i?erene bir anlamda s?? faizli nakit kaynak sa?anm? olmaktad?.

31.12.2008?de (e?r bir s?e uzat??olmazsa) 5084 say??Kanun?un gelir vergisi stopaj te?iki sa?ayan 3??c?maddesinin s?esi dolmaktad?. Bu uygulama e?r uzat?mazsa yukar?aki tebli?e yer verilen ?nek a??daki ?kilde hesaplanmal??

?retler ?erinden hesaplanan gelir vergisi 953,00 YTL

Hesaplanan asgari ge?m indirimi 663,93 YTL

Vergi dairesine ?enecek tutar (953-663,93=) 289,07 YTL

 

Bize g?e; 5084 say??Kanun y??l?teyken AG?tutar?? asgari ?ret ?erinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup ettirilmesi ile 5084 s.k.?nun s?esi dolduktan sonra AG?tutar?? ?ret ?erinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup ettirmenin mant?l? tutarl?bir yan?bulunmamaktad?.

 

 

 

 

Bize g?e; Mali ?are, Kanunun (GVK Ge?Md.73) lafz?da olmayan ve bizce her iki kanuni (193 s.k. Madde 32 ve 5084 s.k.) d?enlemenin de gerek?sine, amac?a ve metnine ayk??bir ?kilde, Kanun ile tan?an hakta k??lama yapmaktad?. Mali ?are burada vergi gelirlerinde kay? ya?nmamas?i?n terkin ve mahsup edilecek tutar toplam?? 5084 s.k.?nun 3??c?maddesinde yer alan h?? benzeri bir ?kilde, toplamda asgari ?retin gelir vergisi ile s??land?m? ve b?lece te?ik kapsam?daki illerde vergi kayb?olmamas?? sa?am?t?. Bu durumu yukar?a yer verdi?miz tebli?eki ?nekten de g?ebiliriz. AG?olmasayd?ayn?hesaplamada ?enecek vergi yine 99,73 YTL ?kacakt?

 

?retler ?erinden hesaplanan gelir vergisi 953,00 YTL

 

Asgari ?ret ?erinden hesaplanan gelir vergisi (11 x 77,57=) 853,27 YTL (5084 s.k. kapsam?da terkin tavan?

 

Vergi dairesine ?enecek tutar (953-853,27=) 99,73 YTL

 

 

Mali ?are mevcut durumda mahsup ve terkin edilecek tutarlar?asgari ?retin gelir vergisi ile s??lam?t?. 608,40 YTL br? asgari ?retin gelir vergisi 77,57 YTL?dir. 01.07.2008?den itibaren ge?rli br? 638,70 YTL asgari ?retin ise gelir vergisi 81,43 YTL?dir. Maksimum asgari ge?m indirimi tutar?ise (2008 y??i?n- evli, e? ?l?mayan ve 4 ?cuklu bir i?i i?n) 77,57 YTL?dir.

 

Mali ?are?nin ?neklerine g?e; evli, e? ?l?mayan ve 4 ?cuklu bir i?inin asgari ge?m indirimi 77,57 YTL olup, bu i?i i?n hi?ir ?kilde terkin yap?acak bir tutar geriye kalmamaktad?. E?r bu i?inin AG?tutar?45,63 YTL olsayd? bu durumda terkin edilebilecek tutar ise asgari ?retin gelir vergisi ile 45,63 YTL aras?daki fark kadar olacakt?.

 

OLMASI GEREKEN NED??

 

5084 say??Kanunun 3??c?maddesi ile getirilen gelir vergisi stopaj te?iki, e?r s?e uzat??olmazsa 31.12.2008?de bitmektedir. (Keza ayn? ?kilde, e?r s?e uzat??olmazsa 5084 say??Kanunun 4??c?maddesi ile getirilen sigorta prim te?iki de 31.12.2008?de bitmektedir.)

 

5084 say??Kanunun 1?inci maddesinde Kanunun amac?? ?kilde a?klanm?t?: ?Bu Kanunun amac? baz?illerde vergi ve sigorta primi te?ikleri uygulamak, enerji deste? sa?amak ve yat??lara bedelsiz arsa ve arazi temin etmek suretiyle yat??lar?ve istihdam imk?lar??art?makt?.?

 

Asgari ge?m indirimi uygulamas?ile de ?l?anlara destek sa?anmas? ama?anmaktad?. Y?lard? vergi iadesi, ?el gider indirimi gibi adlar alt?da uygulanan bu destek ?mdi asgari ge?m indirimi ad?ile vergi mevzuat??da yer almaktad?.

 

Son yap?an d?enlemeler ile; ?l?anlara destek sa?amak amac?la, te?ikli illerde yat?? yapan ve istihdam yaratan i?erenler bir anlamda cezaland??m? olmaktad?. Sonu?itibariyle bug?e kadar ki uygulamada gelir vergisi stopaj te?iki ve sigorta prim te?iki sonucunda terkin edilen vergi ve prim tutarlar?devlete ?enmiyor ve i?erenin uhdesinde nakit olarak kal?or ve bu ?kilde i?erene bir anlamda finansal destek sa?anm?, s?? faizli kaynak sa?anm? oluyordu.

 

Olmas?gereken; hem 5084 say??Kanundan do?n te?ikler uygulanmal?ve hem de 193 say??Kanundan do?n asgari ge?m indirimi uygulanmal??. Muhtasar beyanname ?erinden terkin edilen gelir vergisi stopaj?ve mahsup edilen AG? tutarlar?toplam?hesaplanan gelir vergisi stopaj?dan fazla ise aradaki fark m?ellefe iade edilmelidir. Ancak ?celik yine AGİ’ye verilmelidir. Yani ?celikle ?l?anlar? AG?tutarlar??enmi?olmal? iade istenebilecek tutarlar 5084 say??kanun kapsam?da terkin edilecek tutarlardan olu?al??. Bununla birlikte Maliye ?aresi?de iadeye ili?in gerekli yasal prosed?leri a?klayan bir genel tebli?yay?lamal??.

 

Mevcut durumda muhtasar beyannamenin format?da bu g??e uygundur. 01.07.2008?de g?cellenece? a?klanan e-beyannamenin de bu y?de g?cellenmesi ve 267 seri no.l?GVK Genel Tebli?nin bu a?dan yeniden kaleme al?mas?yerinde olacakt?.

 

Ayr?a, Tebli?eki hesaplama ?nekleri de yenilenmeli ve olmas?gereken hesaplama ?kline g?e geriye d?? olarak iade hakk?do?n m?elleflere bu iadeleri yap?mal??.

 

02.07.2008

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.