Fatih Kılınç
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
fatihkilinc44@windowslive.com

Gelir Vergisi Diliminden Kaynaklanan Ücret Düşüşüne Dikkat!!

I GİRİŞ

Asgari Ücret; çalışanlara bir çalışma günü olarak ödenen, çalışanın günlük yaşamını sürdürebilmesi için günün fiyatları üzerinden en az düzeyde karşılamaya yetecek ücrettir. Asgari ücrete yapılan zamlarla birlikte 2017 yılı Ekim, Kasım, Aralık dönemlerinde Gelir Vergisi Dilimlerinden kaynaklanan artışa uygun olarak asgari ücretten kesilen gelir vergisi oranı %20 lik dilime çıkmış ve çalışanların aldığı ücrette düşüş yaşanmıştı. %20 lik dilimden vergilendirilen asgari ücretteki bu düşüş 2017 yılında yapılan geçici düzenleme ile aradaki fark Asgari Geçim İndirimi ile tamamlanıp çalışanların mağduriyeti giderilmiş,11.06.2018 tarih ve 30445 Nolu Resmi Gazete ile yayınlanan 303 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile sürekli hale getirilmiştir.

II YASAL MEVZUAT

11.06.2018 tarih ve 30445 Nolu Resmi Gazete ile yayınlanan 303 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği Madde 13 ile 14 de yapılan düzenleme aşağıdaki gibidir.

MADDE 13 – (1) 7103 sayılı Kanunla 193 sayılı Kanunun 32 nci maddesine dördüncü fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“Net ücretleri, bu Kanunun 103 üncü maddesinde yazılı tarife nedeniyle bu maddedeki esaslara göre sadece kendisi için asgarî geçim indirimi hesaplanan asgarî ücretlilere, içinde bulunulan yılın Ocak ayına ilişkin ödenen net ücretin (ilgili yılda geçerli asgarî ücretin dönemsel olarak farklı tutarlarda belirlenmiş olması halinde, yeni asgarî ücretin geçerli olduğu aylar için artışın uygulandığı ilk aydaki ücret üzerinden Kanunun 103 üncü maddesinde yer alan tarifenin ilk dilimindeki oran baz alınarak hesaplanan net ücretin) altında kalanlara, bu tutar ile bu tutarın altında kalındığı aylara ilişkin olarak aylık hesaplanan net ücreti arasındaki fark tutar, ücretlinin asgarî geçim indirimine ayrıca ilave edilir. Bu fıkrada geçen net ücret, yasal kesintiler sonrası ücret tutarına asgarî geçim indiriminin ilavesi sonucu oluşan ücreti ifade eder.”

(2) 4/12/2007 tarihli ve 26720 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 265 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde asgari geçim indirimi uygulamasına ilişkin usul ve esaslar açıklanmıştır.

Uygulama esasları

MADDE 14 – (1) Net ücretleri, 193 sayılı Kanunun 103 üncü maddesinde yazılı tarife nedeniyle aynı Kanunun 32 nci maddedeki esaslara göre sadece kendisi için asgarî geçim indirimi hesaplanan asgarî ücretlilere, içinde bulunulan yılın Ocak ayına ilişkin ödenen net ücretin altında kalanlara, bu tutar ile bu tutarın altında kalındığı aylara ilişkin olarak aylık hesaplanan net ücreti arasındaki fark tutar, ücretlinin asgari geçim indirimine ayrıca ilave edilecektir.

(2) Bu fark tutar, 265 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde belirtilen esaslara göre düzenlenen “Asgari Geçim İndirimi Bordrosu”nda hesaplanan asgari geçim indirimine ayrıca ilave edilecektir.

(3) Asgari geçim indirimi bordrosunda yer alan ilave tutar dahil toplam asgari geçim indirimi tutarı, ücret ödemesinin yapıldığı döneme ilişkin ücret bordrosunun "Asgari Geçim İndirimi" satırına aktarılacaktır.

(4) İkinci fıkrada belirtilen esaslara göre hesaplanan ilave tutar dahil toplam asgari geçim indirimi tutarı, hizmet erbabının ücreti üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilecektir. Mahsup işleminin yapılabilmesi için, söz konusu tutarın ücretlilere ödenmiş olması gerekmektedir.

(5) Asgari geçim indiriminin toplamı, ücretlinin o aydaki ücretinden kesilen gelir vergisinden fazla olamayacaktır.

(6) Bu Tebliğin uygulamasında net ücret, yasal kesintiler sonrası ücret tutarına asgari geçim indiriminin ilavesi sonucu oluşan ücreti ifade etmektedir.

(7) Hizmet erbabına yapılan ve ücret olarak kabul edilen tazminat ve prim gibi mutat olmayan ödemeler, esas itibarıyla yıllık bazda ücretlinin gelirini artırdığından, bu ödemeler nedeniyle üst dilime girilmesi nedeniyle aylık net ücretin düştüğünden söz edilemeyecek ve ilave asgari geçim indirimi uygulanmayacaktır.

(8) Hizmet erbabının, ücret aldığı dönemde işe başlaması veya işten ayrılması, ücretsiz izin ve benzeri nedenlerle net ücretinin Ocak ayında sadece kendisi için asgari geçim indirimi hesaplanan asgari ücretlilere ödenen net ücretin altına düşmesi durumunda ilave asgari geçim indirimi uygulanmayacaktır.

(9) Asgari geçim indiriminin hesaplanması ve uygulanmasına ilişkin olarak bu Tebliğde yer almayan hususlar hakkında, 265 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yer alan açıklamalar dikkate alınacaktır.

(10) İlgili yılda geçerli asgari ücretin dönemsel olarak farklı tutarlarda belirlenmiş olması halinde, baz alınan Ocak ayına ilişkin ödenen net ücret yerine, yeni asgari ücretin geçerli olduğu aylar için artışın uygulandığı ilk aydaki ücret üzerinden Kanunun 103 üncü maddesinde yer alan tarifenin ilk dilimindeki oran baz alınarak hesaplanan net ücret esas alınacak ve buna göre ilave asgari geçim indirimi uygulanacaktır.

 

III DEĞERLENDİRME

11.06.2018 tarih ve 30445 Nolu Resmi Gazete ile yayınlanan 303 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile Gelir Vergisi Diliminden kaynaklanan Asgari Ücretteki düşüş düzeltilmiş ve tekrar bir yasa değişikliğine gerek kalmadan sürekli hale getirilmiştir.

Ancak kanuna ve tebliğdeki örneklere bakıldığı zaman ücret düşüşünün önlenmesinin belirli şartları olduğu görülmektedir.

Ücretteki düşüş miktarının tamamlanması sadece bekar olan asgari ücretlinin aldığı maaş kadar olan kısm için tamamlanacağı belirtilmiş, evli ve eşi çalışmayan  1 çocuklu bir çalışanın aldığı A.G.İ dahil  ücret olan 1.656,40 TL Ekim,Kasım ve Aralık aylarında 1.570,15 TL ye düşmekte  bu rakam 32,97 TL Asgari Geçim İndirimine  ilave yapılarak 1.603,12 TL ye tamamlanmaktadır.303 Seri nolu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde ki örneğe göre ;

Bay (B) asgari ücretli olarak çalışmaktadır. Bay (B), evli ve 1 çocuklu olup eşi çalışmamaktadır.

Bay (B)’nin 2018 yılı Ocak ayında asgari geçim indirimi dâhil net ücreti 1.656,40 TL olup Ekim, Kasım ve Aralık ayları net ücreti 193 sayılı Kanunun 103 üncü maddesinde yer alan vergi tarifesi nedeniyle 1.570,15 TL ye düşmektedir.

Buna göre, hizmet erbabının söz konusu dönemlerde eline geçen ücretinin 1.603,12 TL nin altında kalan kısmı olan (1.603,12-1.570,15=) 32,97 TL asgari geçim indirimine ilave edilerek hizmet erbabına ödenecektir.

Bir diğer husus yıl içerisinde personele prim ödemesi yapılmışsa ve yıl içerisinde elde edilen kümülatif ücrete bakıldığında asgari ücretin altına düşme olmazsa son aylarda çalışanın aldığı ücret asgari ücretin altına düşse bile herhangi bir tamamlama yapılmayacaktır.

Örnek: Evli, eşi çalışmayan ve 1 çocuk sahibi Bay (R) asgari ücretli olarak çalışmaktadır. Bay (R)’nin 2018 yılı Ocak ayında asgari geçim indirimi dâhil net ücreti 1.603,12 TL’dir.

İşvereni tarafından Bay (R)’ye Mart ayında 5.000 TL prim ödemesi yapılması nedeniyle gelir vergisine esas tarifede üst dilime girilmiş ve Bay (R)’nin ücreti, Temmuz ayından itibaren 1.603,12 TL nin altına düşmüştür.

 Her ne kadar Bay (R)’nin Temmuz ayından itibaren net ücreti, 1.603,12 TL’nin altına düşmüş olsa bile, yıl içerisinde elde edilen kümülatif ücrete bakıldığında, prim ödemesi nedeniyle yıllık bazda asgari ücretin altına düşmediğinden ilave asgari geçim indirimi uygulanmayacaktır.

Bence buradaki en önemli husus 31 çeken aylarda personele verilen ücrettir. Eğer 31 çeken aylarda maaşlar 31 günlük ücret üzerinden hesaplanmışsa Ekim, Kasım, Aralık aylarındaki ücretlerin vergi diliminden dolayı yaşanan ücret düşüşü asgari ücrete tamamlanmayacaktır. İşverenlerin çalışanları ile aylık maktu asgari ücret üzerinden anlaşarak ödeme yapmaları durumunda ücrette herhangi bir düşüş yaşanmayacak fakat günlük ücret üzerinden anlaşma yapılıp 31 çeken aylarda 31 günlük ücretin verilmesi halinde ücret düşüşü olacaktır.

Bu hususla ilgili yeni bir düzenleme olacak mıdır bilinmez fakat işverenler ücret düşüşü olan personellerin maaşlarını Asgari ücrete tamamlamaz ise Ekim, Kasım ve Aralık ayı maaşları düşük yatacaktır.

05.10.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)