Fatih Akkuş
Sosyal Güvenlik Denetmeni
fthaks35@gmail.com

Sağlık Meslek Mensupları İçin Fiili Hizmet Süresi Zammı Uygulaması

1)GİRİŞ

“Fiili hizmet süresi zammı (FHSZ)” uygulaması, ağır ve yıpratıcı işlerde çalışan sigortalılara yönelik bir düzenlemedir. Ağır ve yıpratıcı işlerde çalışan 5510 sayılı Kanunun 4/1(a) ve 4/1(c) kapsamındaki sigortalılar için bu işlerde çalışmanın zorluğu nispetinde fiili hizmet süresi zammı uygulaması ek prim ödeme gün sayısı, ek sigortalılık süresi ile emeklilik yaş haddinden indirim sağlanmaktadır. Bu yıpratıcı ve riskli iş kollarından bir tanesi de sağlık sektörüdür.

3/8/2018 tarih ve 30498 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 7146 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 40.maddesine ekleme yapılarak sağlık meslek mensuplarının beklediği fiili hizmet süresi zammı yasalaşmış oldu.

2)FİİLİ HİZMET SÜRESİ ZAMMINDAN HANGİ SAĞLIK ÇALIŞANLARI FAYDALANACAK ?

Bu düzenlemeden insan sağlığına ilişkin işlerde;

-1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San´Atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun,

-6238 sayılı Hemşirelik Kanunu,

-6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun,

kapsamında sağlık meslek mensubu sayılan ve insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde çalışanlar faydalanabilecektir. Sağlık kuruluşlarında çalışan temizlik görevlisi, güvenlik görevlisi, sekreter, idari işler sorumlusu vb. gibi sağlık işleriyle doğrudan ilgisi olmayan işlerde çalışan sigortalılar bu düzenlemeden faydalanamayacaktır.

3)FİİLİ HİZMET SÜRESİ ZAMMI OLARAK EKLENECEK GÜN SAYISI VE HESAPLANMASI

Sağlık meslek mensuplarının FHSZ kapsamında geçen sürelerin her 360 günü için 60 gün FHSZ toplam prim ödeme gün sayısına eklenecek. Ancak eklenecek bu süreler toplamda 5 yılı geçemeyecektir. Bu sürenin emeklilik yaş haddinden indirilerek erken emekli olma yolunu açabilmesi için ise söz konusu işlerde en az 3600 gün çalışılması gerekmektedir. Bu şartın sağlanması halinde toplam prim ödeme gün sayısına eklenen FHSZ’ nin yarısı emeklilik yaş haddinden indirilerek erken emekliliğe hak kazanılacaktır.

FHSZ kapsamında olan sigortalıların işin riskine maruz kaldıkları süreler ile işin riskine maruz kalmadıkları süreler için farklı Aylık Prim ve Hizmet Belgesi (APHB) düzenlenmesi gerekmektedir. Her iki belgenin düzenlenmesi sırasında eksik gün nedeni olarak “13-Diğer Nedenler” seçeneği işaretlenecektir.

FHSZ hesaplanırken SGK e-bildirge programında bu kapsamdaki süreler için azami 26 gün hizmet bildirimi kontrolü yapılır. Bu nedenle ay içinde tam süreli çalışmalarda FHSZ kapsamında verilecek Aylık Prim ve Hizmet Belgesi için 26 gün hizmet bildirimi yapılacak olup, ay içinde işe giriş-çıkış yapılması ile kısmi süreli çalışma bulunması halinde oranlama yapılarak hizmet bildirimi yoluna gidilecektir.

Örnek 1: Özel bir hastanede “Doktor” olarak çalışan sigortalının 2018/Eylül ayında hafta tatili hariç tam  çalıştığı  varsayıldığında 2018/Eylül dönemine ait  APHB ile “29” numaralı belge türünden en fazla 26 gün, “01” numaralı belge türünden ise en az 4 gün hizmet bildirimi yapılması gerecektir.

Örnek 2: Özel bir hastanede 16/09/2018 tarihinde işe başlayan “Hemşire” ünvanlı sigortalının ayın sonuna kadar çalıştığı varsayıldığında 29” numaralı belge türünden en fazla (15/30) x 26 = 13 gün “ve “01” numaralı belge türünden ise en az 15 – 13 = 2 gün hizmet  bildirimi yapılması gerecektir.

Örnek 3: Özel bir hastanede “Diş Hekimi” olarak görev yapan sigortalının kısmi süreli iş sözleşmesine istinaden ayda fiili olarak 70 saat çalıştığı varsayıldığında 4857 sayılı İş Kanunun 63.maddesine göre hesaplanacak fiili çalışma gün sayısı üzerinden yani (70/7,5 )= 9,33 gün, ancak 5510 s.K/80(h) gereği gün kesirleri 1 gün kabul edileceğinden 10 gün hizmet süresi esas alınarak “29” numaralı belge türü ile hizmet bildirimi yapılması gerekecektir.

4)FİİLİ HİZMET SÜRESİ ZAMMINDAN YARARLANILAMAYACAK DURUMLAR

5510 sayılı Kanunun 40.maddesi gereği FHSZ’ den yararlanabilmek için kapsamdaki işyerleri ile birlikte belirtilen işlerde “fiilen çalışma” ve söz konusu işlerin “risklerine maruz kalma” şartları bulunduğundan, doğrudan işin kontrolü ve denetim görevini üstlenen ve/veya idareci konumunda olan sağlık meslek mensupları, insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde fiilen çalışmadıkları sürece FHSZ’ den yararlanamayacaktır. Örneğin bir hekimin idari görev olan Başhekimlik yapması halinde bu süre boyunca insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde fiilen çalışmamış olacağı için FHSZ’ den yararlanması mümkün olmayacaktır. Ancak Başhekimlik görevini yürüten hekimin insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde fiilen çalışması halinde bu sürelerin FHSZ kapsamında bildiriminin yapılması gerekecektir.

FHSZ kapsamındaki işyerlerinde çalışan sigortalılar, çalışılan ayın bazı günlerinde FHSZ  kapsamı dışı geçen süreler ile kapsamda olan işlerde fiilen çalışmayarak işin riskine maruz kalmadıkları 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun içeriğinde belirtilen tatil günleri ile yıllık izin, ücretsiz izin, ücretli izin sıhhi izin ve eğitim kurs sürelerinde FHSZ’ den yararlanamayacaktır.

Ayrıca kısa vadeli sigorta kollarına tabi çalışanlar ile yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar FHSZ’ den yararlanamayacaktır. Bu bağlamda sağlık kuruluşlarında staj yapan lise ve üniversite öğrencilerinin, emekli olduğu halde kapsamdaki iş ve işyerlerinde çalışan sağlık meslek mensuplarının FHSZ’ den yararlanmaları mümkün görünmemektedir.

KAYNAKLAR

1. 7146 Askerlik Kanunu ile Diğer Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
2. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
3. 4857 sayılı İş Kanunu
4. 03/09/2018 tarihli ve 11154977 sayılı SGK Genel Yazısı

10.04.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.