Ahmet Ağar
Sosyal Güvenlik Müşaviri
agarahmet@turmob.org.tr

Sosyal Güvenlik Kurumuna Olan Borçların Yeniden Yapılandırılması İmkânı Getirdi

I-Giriş:                                                                                             

Bilindiği üzere, kamu alacaklarının yapılandırılması amacıyla çıkarılan, Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda  Değişiklik Yapılması Hakkında 7256 sayılı  Kanun,  17.11.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Kamuoyunda “Af Kanunu” olarak nitelendirilen 7256 sayılı Kanunla,  başta vergi ve sigorta prim alacakları olmak üzere birçok kamu alacağının tahsilin amacıyla,  31.08.2020 tarihine kadar olan borçlarının, gecikme zamlarının yerine Yİ-ÜFE dikkate alınarak peşin ya da 2 ayda bir ödenmek üzere 18 eşit taksitle ödeme imkânı getirilmiştir.

Bu kanunla, birçok kamu alacaklarının yeniden yapılandırılması ile ilgili bir düzenleme yapılmış olmakla birlikte, bu makale ile sadece,  SGK’nın bazı alacaklarının yeniden yapılandırılarak peşin veya taksitler halinde ödenmesi ile ilgili olarak yapılan düzenleme ve bu konuda  SGK’ya borçlu olanların yapacakları işlemler ve süreçler hakkında Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yayınlanmış olan 2020/45 sayılı genelge ile  yapılan açıklamalar doğrultusunda bilgiler verilecektir.

 II- Yapılandırma Kapsamına Giren SGK’ya Olan Borçlar:

Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip edilen, 2020/Ağustos ve önceki aylara ait olup 17.11.2020 tarihi veya Kanunun ilgili hükümlerinde belirtilen sürelerin sonuna kadar tahakkuk ettiği halde ödenmemiş olan borçlar yapılandırılacaktır.

Buna göre;

1) 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin (a),  (b) ve (c) bentleri kapsamındaki (SSK’lı, Bağ-Kur’lu ve Emekli Sandığı) sigortalılık statülerinden kaynaklanan, 2020/ Ağustos ayı ve önceki aylara ilişkin sigorta prim, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı borçları,

2) 2020 yılı Ağustos ayı ve önceki aylara ilişkin isteğe bağlı sigorta primleri ve topluluk sigortası primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı borçları,

3) 31.08.2020 tarihine kadar (bu tarih dâhil) bitirilmiş olan özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin yapılan ön değerlendirme, araştırma veya tespit sonucunda bulunan eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı borçları,

4) 31.08.2020 tarihine kadar (bu tarih dâhil) yapılan tespitlere ilişkin olup ilgili kanunları uyarınca uygulanan idari para cezaları ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı borçları,

5)  İlgili kanunları gereğince takip edilen 2020 yılı Ağustos ayı ve önceki aylara ilişkin damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı ile bunlara bağlı gecikme zammı borçları,

6) Bu kanuna göre başvuru tarihi itibarıyla (31.12.2020)  tarihi itibarıyla ödenebilme kabiliyeti devam etmekte olan, yani,  isteğe bağlı sigorta priminin ait olduğu ay dahil 12 ayı geçmemiş olan  (ek 5, ek 6 ve ek 9 uncu maddeleri kapsamındaki sigortalılara ait primler dahil) isteğe bağlı sigorta primi ve 506 sayılı Kanunun 86. maddesi kapsamında (noterler, avukatlar ve  Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerin yurt dışındaki iş yerlerinde çalıştırılmak üzere götürdükleri işçilere ait olan) topluluk sigortası primi, damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı borçları, 

7) Fazla ve Yersiz olarak ödendiği tespit edilen ve tahsil edilmesi gereken gelir ve aylıklar ile bunlara bağlı gecikme cezası ve zammı alacakları,

Yapılandırma kapsamına alınmış olup, bu borçlar peşin veya 18 aya varan taksitlerle ödenebilecektir. Buna göre;

a- Hesaplanan tutarların tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi halinde kat sayısı uygulanmaz ve fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarların % 90’ı, ilk iki taksit ödeme süresi içinde ödenmesi halinde ise % 50’sinin tahsilinden vazgeçilecektir.   

 b- Kuruma olan borç asılları ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden 17.11.2020 tarihine kadar geçen süre için Yİ - ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecektir. 

c- 31.08.2020 tarihinden önce yapılan tespitlere ilişkin olup, 17.11.2020 tarihinden önce kesinleştiği halde ödenmemiş olan ve Kurumca takip edilen idari para cezası aslılarının %50’si ile bu tutara ödeme süresinin bittiği tarihten 17.11.2020 tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde,  idari para cezası asıllarının  kalan %50’si ile uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.

III- Özel Bina İnşaatları ile İhale Konusu İşlerin Eksik İşçilik Prim Borçları:

31.08.2020 tarihine kadar (bu tarih dâhil) bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin olup bu Kanunun yayımı tarihinden önce SGK tarafından resen tahakkuk ettirilerek işverene tebliğ edildiği halde 17.11.2020 tarihine kadar ödenmemiş olan; özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin yapılan ön değerlendirme, araştırma ve tespitler sonucunda bulunan eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi asılları ile bu alacaklara gecikme cezası ve gecikme zammı hesaplanan sürenin başlangıç tarihinden 17.11.2020 tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.        

IV- SGK’ya Olan İdari Para Cezası Borçları:

31.08.2020 tarihinden önce (bu tarih dâhil) yapılan tespitlere ilişkin olarak 17.11.2020 tarihinden önce kesinleştiği halde bu tarih itibariyle ödenmemiş olan ve Kurumca takip edilen idari para cezalarının % 50’si ile bu tutara ödeme süresinin bittiği tarihten 17.11.2020 tarihine kadar geçen süre içinde Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde, idari para cezası asıllarının kalan % 50’si ile uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.                                                                                                                                              

V- Genel Sağlık Sigortası Prim Borçları:

2020 yılı Ağustos ayı ve önceki aylara ilişkin olup 17.11.2020 tarihinden önce 5510 sayılı Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi (Genel Sağlık Sigortası) kapsamında tahakkuk ettiği hâlde ödenmemiş olan prim borçlarının 30.04.2021 tarihine kadar ödenmesi halinde gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçecektir. Bu Kanunun yayımı tarihinden önce 5510 sayılı Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamındaki sigortalılık statüsünden kaynaklanan prim borcu bulunanlar anılan Kanunun 67. maddesinde belirtilen şartları  taşımaları halinde, 17.11.2020 tarihinden önceki döneme ait prim borçları dikkate alınmaksızın 30.04.2021 tarihine kadar sağlık hizmetlerinden ve diğer haklardan  yararlanacaktır.

VI- SGK’ya olan Borçların Yapılandırılması İçin Başvuru  Süresi ve Ödeme Şekli:

1- Sosyal Güvenlik Kurumuna prim borcu bulunanların, 7256 sayılı Kanunun hükümlerinden yararlanabilmeleri için en geç, 31.12.2020 tarihine kadar SGK’nın ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne/Merkezine, 7256 sayılı Kanunun ekinde bulunan yapılandırma başvuru formunun doldurularak; e-Sigorta kanalıyla veya elden ya da İadeli Taahhütlü posta yoluyla mutlaka başvuruda bulunmaları gerekmektedir. Yapılandırma başvuru formunda, borcun peşin veya kaç taksit halinde ödeneceği belirtilmelidir. Borç taksitler halinde ödenecek ise azami 18 eşit taksitle ödenmek üzere 6, 9, 12 veya 18 eşit taksitle ödeme seçeneklerinden birinin tercih edilerek işaretlenmesi gerekmektedir.          

2- SGK’ya olan borçların taksitle ödenmesi halinde, ödenecek tutarın ilk taksitin 28.02.2021 tarihine kadar,  diğer taksitlerin ise bu tarihi takip eden ikişer aylık dönemler halinde azami 18 eşit taksitle ödenmesi gerekmektedir. Hesaplanan tutarların taksitli ödemelerinde ilgili maddelere göre belirlenen tutar;

 1) Altı eşit taksit için (1,045),
 2) Dokuz eşit taksit için (1,083),
 3) On iki eşit taksit için (1,105),
 4) On sekiz eşit taksit için (1,15),

Katsayısı ile çarpılacak ve bulunan tutar, taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler hâlinde ödenecek taksit tutarı hesaplanacak. Kanun hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunan borçlulara tercih ettikleri taksit süresine uygun ödeme planı SGK tarafından verilecektir. Ancak, tercih edilen süreden daha kısa sürede ödeme yapılması hâlinde ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilecektir.

VII- Kendi Adına Ve Hesabına Bağımsız (Bağ-Kurlu) Çalışanların Borçları Nedeniyle Durdurulmuş Olan Sigortalılık Sürelerinin  İhyası:

5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin (b)  bendi kapsamında (Bağ-Kur) tescilleri yapıldığı  halde  prim  borçları  nedeniyle sigortalılık süreleri durdurulmuş olanlardan 17.11.2020 tarihi itibarıyla ihya edilmemiş olanların,  (ihya  talebinde  bulunduğu halde bildirilen ihya borcunu tam olarak ödeyerek ihya uygulamasından yararlanmayanlar dâhil) 01.12.2020 ila 31.01.2021 tarihleri arasında müracaat etmeleri ve durdurulmuş süreler için sigortalılık süreleri durdurulmamış gibi değerlendirilerek bu Kanuna göre hesaplanan tutarları en geç ilk taksit ödeme  süresi  olan  28.02.2021 tarihine kadar ödemeleri halinde, bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir.

Durdurulan sürelere ilişkin ödenmesi gereken borç tutarı tamamının en geç ilk taksitin ödeme süresi olan 28.02.2021 tarihine kadar ödenmemesi halinde ise ihya  işlemi  geçerli  sayılmayacak, yapılmış olan ödemeler varsa bu süreler dışındaki prim borçlarına mahsup edilecek, yoksa ayrıca bir faiz hesaplanmaksızın ilgililere iade edilecektir.

Bu Kanunla yapılan bu yeni düzenlemelerden ve öngörülen indirimlerden yararlanabilmek için, Kurum aleyhine dava açmamak ve varsa açılmış olan davalardan vazgeçmek şarttır.  

VIII- Taksitlerin Bozulması ve Yapılandırma Hakkının Kaybedilmesi Durumları:

  1- Borcunu peşin  olarak ödemeyi  tercih  etmiş olanlar, bu borçlarını en geç  28.02.2021

tarihine kadar ödememeleri veya aynı tarihe kadar peşin ödeme taleplerini taksitle ödeme talebine dönüştürüp ilk taksit ödemesini de yine en geç 28.02.2021 tarihine kadar yapmamaları,

              2- Borcunu  taksitle ödemeyi tercih etmiş olmasına rağmen ilk iki taksitin süresinde (28.02.2021 ve 30.04.2021 tarihlerinde) ve tam olarak ödenmemesi,

              3- Bu Kanuna göre ödenmesi gereken taksitlerin ilk ikisinin süresinde ve tam ödenmesi  koşuluyla, kalan taksitlerden; bir takvim yılında iki veya daha az taksitin, süresinde ödenmemesi  veya eksik ödenmesi hâlinde, ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarının son taksiti izleyen ayın sonuna kadar, gecikilen her ay  için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı  oranında  hesaplanacak  geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla bu Kanun hükümlerinden yararlanırlar.

Bu şartları yerine getirmeyenler, yapılandırma hükümlerinden yararlanma hakkını kaybedecektir.

IX- Sonuç Ve Öneriler:

SGK’ya borçlu olanlar için yapılmış olan bu düzenlemeler, zor durumda olduğu için zamanında prim borcunu ödeyemeyen işverenler ve sigortalılar için oldukça yararlı olmuştur. SGKya borçları bulunan işverenlerin ve GSS ve Bağ-Kur sigortalıların, bu düzenlemelerden yararlanabilmeleri için;

1. En geç 30.12.2020 tarihine kadar (bu tarih dahil) ilgili SGK İl  Müdürlüğüne / Merkezine, başvuru formunun doldurulmak suretiyle; e-Sigorta kanalıyla veya elden ya da iadeli taahhütlü posta yoluyla başvuruda bulunmaları,
2. Ödenecek olan ilk taksit tutarını en geç 28.02.2021 tarihine kadar mutlaka ödemeleri,
3. İkişer aylık dönemler halinde ödenecek olan ilk iki taksitini süresinde ve tam olarak  ödemeleri, gerekir ve şarttır.

Aksi taktirde ödeme planı yürürlüğe girmemiş ve yapılandırma bozulmuş olacaktır.

SGK’ya borçlu olan tüm işverenlerin ve sigortalıların borçlarını yapılandırarak bu imkândan yararlanmalarını öneriyor ve diliyorum.

23.11.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.