Dr. Veysi SEVİĞ - Örtülü sermaye

Kurumlar Vergisi Yasası'nın 12'nci maddesinde yer alan tanımlamadan anlaşılacağı üzere "Kurumlar, ortaklarından veya ortaklarla ilişkili olan kişilerden doğrudan veya dolaylı olarak temin ederek işletmede kullandıkları borçların, hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte kurumun öz sermayesinin üç katını aşan kısmı ilgili hesap dönemi için örtülü sermaye sayılır."

Bu bağlamda işletmede kullanılan borçların örtülü sermaye sayılabilmesi için;

. Doğrudan veya dolaylı olarak ortak veya ortakla ilişkili kişiden temin edilmesi,

. İşletmede kullanılması,

. Bu şekilde kullanılan borcun hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte kurumun öz sermayesinin üç katını aşması,

gerekmektedir.

Yasal düzenleme gereği ortaklardan kullanılan kredilerde diğer koşulların varlığı halinde örtülü sermaye sayılmaktadır.

Ortaklık ilişkisi, bir kurumun her ortağı olduğu kurumlarla hem de söz konusu kuruma ortak olan gerçek kişi ve kurumlar ile olan ilişkisini kapsamaktadır. Bu ilişkide herhangi bir ortaklık pay sınırı bulunmamakla beraber İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda işlem gören hisselerin elde bulundurulması halinde, bu hisselerin ait olduğu kurumlardan yapılan borçlanmalarda örtülü sermayenin oluşabilmesi için bu şekilde elde bulundurulan hisselerin sağladığı ortaklık payının en az yüzde 10 olması gerekmektedir.

Örtülü sermaye uygulamasında ortakla ilişkili kişi;

. Ortağın doğrudan veya dolaylı olarak en az yüzde 10 oranında ortağı olduğu veya en az yüzde 10 oranında oy veya kâr payı hakkına sahip olduğu bir kurumu ya da,

. Doğrudan veya dolaylı olarak ortağın veya ortakla ilişkili bu kurumun sermayesinin, oy veya kâr payı hakkına sahip hisselerinin en az yüzde 10'unu elinde bulunduran bir gerçek kişi veya kurumu,

ifade etmektedir.

Yapılan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere ortakla ilişkili sayılan kişi ve kurumların en az yüzde 10 oranında sermaye payı veya oy ya da kâr payı hakkı aranmaktadır. Gerçek kişi veya kurumların borç kullanan kurumlara yüzde 10 oranından daha az sermaye, oy veya kâr payı hakkı bulunması halinde ortakla ilişkili kişi sayılmaları söz konusu olmayacaktır.

Diğer yandan borcu kullanan kurumun, borcu ortaklık ilişkisi olan bir kurumdan veya ortakları ile ilişkili bir başka kurumdan doğrudan temin etmemesi örtülü sermayenin mevcut olmayacağı anlamına gelmemektedir. Dolayısıyla borcun, ortak veya ortakla ilişkili kişiden ancak üçüncü kişi üzerinden dolaylı olarak temin edilmesi durumunda da örtülü sermaye söz konusu olabilecektir. Bu şekilde dolaylı olarak temin edilen borçlanmalarda araya birden fazla kurumun girmesi borcun örtülü sermaye olarak kabul edilmesi özelliğini değiştirmeyecektir.

Örtülü sermayenin varlığından bahis edilebilmesi için borcu alan kurumun bu borcu işletme veya yatırım harcamalarında kullanılması gerekmektedir. Bu borcun aynı koşullarla diğer bir başka kuruma aktarılması halinde, işletmede kullanılan bir borcun varlığından bahis edilemiyeceği için diğer koşulların varlığı halinde bu borçlanma örtülü sermaye sayılmayacaktır.

Örtülü sermayenin varlığında aranan en önemli koşullardan birisi yapılan borçlanmanın hesap dönemi başındaki öz sermayenin üç katını aşmış olmasıdır. Bu bağlamda da ortak veya ortakla ilişkili kişilerden yapılan borçlanmalarda, bu kişilerden alınan borçların toplamının hesap dönemi başındaki öz sermayenin üç katı ile karşılaştırılması ve oranı aşan borç tutarının oranı aştıkları sürece ilgili hesap dönemi için örtülü sermaye olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Örtülü sermaye uygulamasında temin edilen borcun tamamı değil, sadece öz sermayenin üç katını aşan kısmının örtülü sermaye sayılması ve bu kısma ilişkin faiz, kur farkı ve benzeri giderlerin Kurumlar Vergisi Yasası uygulamasında gider olarak kabul edilmesi hüküm altına alınmış bulunmaktadır. Mevcut yasal düzenleme çerçevesinde borcun hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte kurumun öz sermayesinin üç katını aşan kısmı örtülü sermaye olarak kabul edildiğinden, bu limiti aşan kısma isabet eden faiz, kur farkı ve benzeri giderlerin geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere vergi matrahından indirilmesi mümkün olmayacaktır.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 19.01.2007)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.