Emeklinin Kıdem Tazminatını Alma Yolları / Arif Temir

  Günümüzde ekonomik ve diğer nedenlerden dolayı bir çok kişi emekli olduktan sonrada çalışıyor. Emekli çalışanların kıdem tazminatı hakkı olup olmadığı okuyucularım tarafından sıklıkla soruluyor. Bu konu bazı kesimler tarafından yanlış değerlendirilebiliyor. Bu yazımda emekli çalışan hangi durumlarda kıdem tazminatı alır?  Kıdem tazminatını alabilmenin ince noktaları var mı? Sorularının cevaplarını vermeye çalışacağım.

EMEKLİ NASIL ÇALIŞIR
Emekliler sosyal güvenlik destek primi ödeyerek yada emekli maaşlarının kesilmesini talep edip bütün sigorta kollarına  ait primleri ödeyerek çalışabilirler. 
 Kıdem tazminatına hak kazanma yönünden emekli çalışan ile diğer çalışanlar arasında bir fark bulunmamaktadır. Emeklilerde, kıdem tazminatına hak kazanma koşullarını sağladıkları takdirde kıdem tazminatı alabilirler. 
Emekli Çalışanın Kıdem Tazminatı Alma Yolları
Emekli çalışan çalıştığı işyerinde bir yıl ve üzerinde hizmeti varsa aşağıdaki durumlarda kıdem tazminatına hak kazanır. 
- Emekli çalışan işyerinde çalışamayacağına ilişkin sağlık raporu almışsa,
- İşyeri çalışanlarında bulaşıcı hastalık  varsa,
- İşyeri çalışan yönünden tehlike oluşturuyorsa,
- İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumun işverene bildirmesine rağmen işveren tarafından gerekli önlemler alınmazsa,
- İşveren, işçinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda bulunursa,
- İşveren, işçiye cinsel tacizde bulunursa.
- İşyerinde  işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilip ödenmezse, 
- Çalışma şartları  uygulanmazsa,
- İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler(yangın, deprem sel baskını vb) ortaya çıkarsa,
- İşveren,  işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse,
- İşveren, işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnad veya ithamlarda bulunursa,
- Emekli kadın işçi evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde işten ayrılırsa. Kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
(Geniş bilgi için bakınız. Arif Temir, İşçinin Tazminatlı ve Tazminatsız İşten Çıkarılması, Yaklaşım Yayınları Ankara 2011,  www.ariftemir.com)
Emekli  olan  kıdem tazminatını nasıl alır?
Emekli olanlar emekli maaşlarını kestirip normal bir çalışanmış gibi çalışmaya devam ederler. Bir yıldan sonra tekrar emekliliğe başvurup  kıdem tazminatına hak kazanırlar. Çünkü emeklilik  kıdem tazminatına hak kazanma yollarından biridir. Bu durumda olanlar emekliliğe başvuru yazılarını Sosyal Güvenlik Kurumu'na verdikten sonra bir örneğini de işverene vererek kıdem tazminatını alıp işyerinden ayrılabilirler.

Okur sorularına cevaplar

Askerlik borçlanması yapmanıza gerek yok
Soru:19.12.1965 doğumluyum. 16.05.1993 tarihinde SSK'lı olarak çalışmaya başladım. 2000 yılına kadar 5760 gün prim ödemem var. Askerliği borçlanmadım. Borçlanırsam ne zaman emekli olabilirim? Metin
Cevap: Sayın Metin Bey, emekli olabilmeniz için 25 yıllık sigortalılık  54 yaş ve 5675 gün prim ödeme koşullarına tabisiniz.  Prim ödeme gün sayınızı tamamladığınız için askerlik borçlanması yapmanıza gerek yok. Emekli olabilmek için yaştan dolayı yaklaşık 7 yıl beklemeniz gerekecek. Bu süre içerisinde borçlanma veya çalışarak prim öderseniz emekli maaşınızın artışına bir miktar faydası olur.

Mevsimlik çalışanın yıllık izni
Soru: Kış sezonunda açık olan bir kayak merkezinde bulunan otelde  dört sezondan beri çalışıyorum. Her yıl ortalama  5 ay  çalıştım. 2012 yılı mart ayında işten ayrıldım. Çalışırken yıllık izin kullanmadım. İzin ücretinin ödenmesini istedim. Sezonluk çalışanın  izni olmaz diye izin ücretimi vermediler? Ne yapmamı önerirsiniz? B. Özdemir
Cevap:Sayın Özdemir, çalışma şekliniz mevsimlik işçi statüsünde. İş Kanununa göre mevsimlik işçilerin yıllık izin hakkı bulunmamaktadır. İzin hakkı olmayana izin ücreti de ödenmez.

Emekli olabilmek için yaşı bekleyenler
Soru: 19.02.1985 tarihinde çalışmaya başladım. Toplam 6870 gün prim ödemem var. Yaştan dolayı emekliliği bekliyorum. Yaklaşık 4 yıldan beride çalışmıyorum. Yaştan bu kadar yıl beklemek beni üzüyor. Bu konuda bir düzenleme var mı? İrfan Mutlu
Cevap: Sayın Mutlu çalışanlarımızın erken emekli olmaları sosyal güvenlik kurumlarının gelir-gider dengesini geçmiş yıllarda olumsuz etkilemişti. Bu olumsuzluğu gidermek için  emekli olma yaşı artırıldı. Mevcut durumda emekli olabilmek için yaş koşulunun düşürülmesi yönünde bir düzenleme bulunmamaktadır.

(Kaynak: Güneş Gazetesi | 12.03.2012)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.