Asgari geçim indiriminde mahsup zamanı / Prof. Dr. Metin Taş, Sezgin Özcan

Ülkemizde 1 Ocak 2008 tarihinden itibaren uygulanan asgari geçim indirimi (AGİ), ödeme gücüne göre vergileme yapılmasında kullanılan araçlardan birisi. Asgari geçim indiriminden, ücretleri gerçek usulde vergilendirilen (net ücret sözleşmesiyle çalışanlar ile ücret gelirlerini yıllık beyannameyle bildirenlerde dahil olmak üzere) gerçek kişiler yararlanabiliyor.
Ayrıca, emekli olup sosyal güvenlik destek primi ödemek suretiyle çalışanlar ile kurumların yönetiminde görevli olanlar da asgari geçim indiriminden yararlanabiliyorlar.

MAHSUP İÇİN ÖDEME ŞARTI
Ücretliye yansıtılacak asgari geçim indirimi tutarı, ücret ödemesinin yapıldığı dönemde ücret bordrosunda açılan 'Asgari Geçim İndirimi' satırında gösterilip, işveren tarafından ilgili aya ilişkin verilecek muhtasar beyannamede tevkif suretiyle kesilen vergiler toplamından mahsup edilerek, kalan tevkifat tutarı ödeniyor.
Asgari geçim indiriminin uygulamasına ilişkin açıklamaların yer aldığı 265 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği'nde; 'işverenlerin asgari geçim indirimi tutarını muhtasar beyanname üzerinde mahsup edebilmeleri için, söz konusu tutarın mutlak suretle ücretlilere ödenmiş olması gerektiği' belirtiliyor.
Tebliğe göre, ücretlilere ödenmeyen asgari geçim indiriminin mahsup edilmesi halinde bu tutar, işverence muhtasar beyanname üzerinden eksik beyan edilmiş ve ödenmemiş gelir vergisi tevkifatı olarak kabul ediliyor.
Ücretliye nakden ödenmediği için o ayda eksik beyan edilmiş vergi tevkifatı olarak kabul edilen asgari geçim indirimi tutarı için de işverenler hakkında cezalı tarhiyat yapılması söz konusu oluyor.

SONRADAN ÖDENENLER
İşverenlerin çeşitli nedenlerle ücretleri ve asgari geçim indirimini süresinde ödeyememeleri, uygulamada sıkça karşılaşılan bir durum. Bu durumla ilgili olarak en çok tereddüt yaşanan konu; 'asgari geçim indiriminin ücretliye ödendiği dönemde mahsubunun yapılıp yapılamayacağı' ile ilgili. Konu hakkında tebliğde bir açıklama yer almıyor. Tebliğde, ücretlilere ödenmeyen asgari geçim indiriminin mahsup edilmesi halinde bu tutarın, işverence muhtasar beyanname üzerinden eksik beyan edilmiş ve ödenmemiş gelir vergisi tevkifatı olarak kabul edileceği ve işveren hakkında cezalı tarhiyat yapılacağı belirtilmekle birlikte, ödenmeyen veya sonradan ödenen asgari geçim indirimiyle ilgili olarak ne yapılacağına ilişkin bir açıklama bulunmuyor.

ÖDENDİĞİ DÖNEMDE MAHSUP
Tebliğde yer alan, 'asgari geçim indiriminin ödenmediği sürece muhtasar beyanname üzerinde mahsup edilemeyeceğine' ilişkin ifadenin, mefhum-u muhalifinden (tersinden yorumundan) hareketle, asgari geçim indiriminin sonradan ödendiği dönemde mahsup yapılabileceğini ifade ettiğini söylemek mümkün.
Diğer yandan, tebliğde yer alan 'Ücretliye yansıtılacak tutarın işveren tarafından ilgili aya ilişkin verilecek muhtasar beyannamede tevkif suretiyle kesilen vergiler toplamından mahsup edilerek kalan tevkifat tutarı ödenecektir' ifadesinden hareketle, işverenlerin ücretlilere sonradan ödemiş oldukları asgari geçim indirimi tutarları toplamını, ödemenin yapıldığı ayla ilgili olarak verecekleri muhtasar beyannamede, diğer tevkifatlar da dahil olmak üzere beyannamede yer alan tevkif yoluyla kesilen vergiler toplamından mahsup edebileceklerini de söylemek mümkün. Ancak uygulama birliğinin sağlanması, hem işverenlerin cezalı duruma düşmemeleri hem de ücretlilerin mağduriyetinin önlenmesi açısından Maliye Bakanlığı'nın konuyu bir tebliğ ile açıklığa kavuşturmasında yarar var.

AKLINIZDA BULUNSUN
Arsa payı karşılığı inşaatta tapuda yapılan devir
Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi uyarınca yüklenicinin sözleşmede kararlaştırılan tapu kaydı ya da bağımsız bölümlere hak kazanabilmesi için inşaatı sözleşme ve eklerine, tasdikli ruhsat projesine, imar ve fen tekniğine uygun olarak tamamlayıp teslim etmesi gerekir.
Uygulamada, yüklenicinin hak kazanmamasına rağmen sözleşmenin başlangıcında veya değişik aşamalarda tapu devri yapılmaktadır. Bu şekilde yapılan devirler avans niteliğinde olup yüklenici edimini tamamen yerine getirmediği sürece ayni hakkı kazanmaz.

Kardeşimin gelir tespitinde benim durumuma da bakılacak mı?
Erkek kardeşim işsiz, babam işçi emeklisi. Ailemin durumu iyi olmadığı için benim evimde kalıyorlar. Kardeşim GSS için gelir tespiti başvurusunda bulundu ve ona söylenen 'ailedeki tüm fertlerin gelirine bakılacak'. Merak ettiğim, bu gelir tespitinde benim durumuma da bakılacak mı? Bakılacaksa, 'artık ben aileme bakmıyorum, devlet olarak sen bak diyebilir ve gelen memurları kovabilir miyim?' Ayrıca 18 yaşını geçmiş bekar kız kardeşim var. O babamın sigortasından faydalanmaya devam edecek mi, yoksa o da mı GSS kapsamına alınacak? Ensar
Gelir tespitinde aile olarak, aynı hane içinde yaşayan MERNİS kayıtlarında yer alan eş, yaşlarına bakılmaksızın evli olmayan çocuk ve genel sağlık sigortalısı olarak tescil edilecek kişinin ana ve babası esas alınıyor. Aynı hanede yaşayan aile bireylerinden genel sağlık sigortalısı ya da bakmakla yükümlü olunan kişiler de gelir tespiti işleminde dikkate alınacak, ancak bu kişiler hakkında gelir testi sonuçlandığı tarihe göre herhangi bir işlem yapılmayacak. Gelir tespiti işlemlerinde hane olarak Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi'nde (ADNKS) yer alan adres dikkate alınacak. ADNKS'de yer alan adreste birden fazla aile olması halinde her bir aile için ayrı ayrı gelir tespiti işlemi yapılacak.
Aynı hane içinde iki ayrı aile olduğunuz için kardeşinize ilişkin yapılacak gelir tespitine sizin dahil edilmemeniz, gelir tespitinin, anne ve babanız ile erkek ve kız kardeşiniz esas alınarak yapılması gerekiyor. Gelir tespitine göre de sadece kardeşinizin genel sağlık sigortalılığı tescil edilir. Babanız genel sağlık sigortalısı, anneniz ve kız kardeşiniz babanızın bakmakla yükümlü olduğu kişiler olduğundan onlar için herhangi bir işlem yapılmaz.

GÜNÜN SÖZÜ
'Kısa boyluların çoğu kapıdan geçerken başlarını eğerler.' 
Jean Bruyere

 

(Kaynak: Akşam Gazetesi | 26.01.2012)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.