Anne ve babaya ölen çocuğundan aylık bağlanması / Prof. Dr. Metin Taş, Sezgin Özcan

Sigortalının çalışırken veya sürekli iş göremezlik geliri ile malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı almaktayken ölümü halinde, öncelikle eş ve çocuklarına dul ve yetim aylığı bağlanıyor.
Eş ve çocukların yanı sıra, kanunda aranan şartları sağlaması halinde ana ve babaya da ölen çocuğundan gelir veya aylık bağlanabiliyor.

ARANAN ŞARTLAR
Ana ve babaya aylık bağlanabilmesi için;
l Ölen sigortalının evli ve çocuklarının bulunması halinde, hak sahibi eş ve çocuklardan artan hissenin bulunması,
l Ana ve babanın her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin, asgari ücretin net tutarından (1.7.2011'den itibaren 599,21 TL'den) daha az olması,
l Diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması, şartları aranıyor.

65 YAŞ SINIRI
Ana ve babanın 65 yaşın üstünde olması halinde, eş ve çocuklardan artan hisse şartı aranmıyor. Hak sahibi eş ve çocuklardan artan hisse bulunmasa da diğer şartları yerine getirmek koşuluyla ana ve babaya ölüm aylığı bağlanıyor.
65 yaşından küçük ana ve babaya aylık bağlanabilmesi için eş ve çocuklardan artan hisse bulunması gerekiyor. Ancak sigortalının ölüm tarihinde artan hisse bulunmaması nedeniyle aylık bağlanamayan 65 yaşından küçük ana ve babaya, daha sonra durum değişikliği nedeniyle artan hissenin ortaya çıkması durumunda aylık bağlanıyor. Yine durum değişikliği nedeniyle artan hissenin ortadan kalkması halinde ana ve babanın aylıkları kesiliyor.

GELİR/AYLIK DURUMU
Ana ve babanın diğer çocuklarından aldıkları gelir/aylıklar hariç olmak üzere, gelir/aylık alıp almadıklarına ayrı ayrı bakılıyor. Miktarına bakılmaksınız gelir/aylık alan ana veya babaya çocuğundan aylık bağlanmıyor. 2022 sayılı Kanuna göre muhtaçlık ve yaşlılık aylığı alan ana veya babanın tercih hakkı bulunuyor. 2022 sayılı Kanuna göre aldığı aylığı kesilmek suretiyle ölen çocuğundan aylık alınabiliyor.
Ana veya babadan birinin kendi çalışmalarından dolayı aylık alıyor olması halinde, aylık alana çocuğundan aylık bağlanmıyor. Aylık almayan ana veya babanın ise gelir durumuna bakılıyor. Geliri asgari ücretin net tutarının altında ise kendisine aylık bağlanıyor.

GELİR TESPİTİ
Ana ve babanın her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirlerinin, asgari ücretin net tutarından daha az olduğunun, daimi olarak oturdukları yerin bağlı bulunduğu il veya ilçe idare kurullarınca alınacak olan muhtaçlık kararı ile belgelenmesi ve bu belgenin, aylık başvurusu için Kuruma verilecek tahsis talep ve beyan taahhüt belgesine eklenmesi gerekiyor. Belgenin temin edilememesi halinde gelir tespiti Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurları aracılığıyla yapılıyor.
Ana ve baba arasında evlilik bağı bulunması halinde gelir tespiti, her ikisinin elde ettiği kazanç ve iratlar toplamının ikiye bölünmesi suretiyle yapılıyor. Ana ve babaya düşen pay asgari ücretin net tutarının üzerinde ise aylık bağlanmıyor.

AYLIĞIN ORANI
Sigortalının ölüm tarihinde veya sonradan eşine ve çocuklarına bağlanması gereken aylıkların toplamı hesaplanan ölüm aylığından az olursa, artan bölümü, ölüm aylığına hak kazanan ana ve babasına eşit paylar halinde ödeniyor. Ancak ana ve babanın her birinin hissesi ölüm aylığının yüzde 25'ini geçemiyor.
Ana ve babanın toplam hissesi yüzde 25 olduğundan, ana ve babanın her ikisinin de aylığa hak kazanması halinde hisseleri yüzde 12,5, sadece birinin aylığa hak kazanması halinde ise hissesi yüzde 25 oluyor. Diğerinin daha sonra tekrar gelire girmesi halinde hisse yüzde 12,5 e düşüyor.

Maliye'de ne oluyor?
Vergi denetim birimlerinin birleştirilmesinin ardından Maliye Bakanlığı bünyesinde görev yapan diğer kariyer meslek mensupları, internet üzerinden yoğun kampanya çalışması başlattı. Yakın tarihteki gelişmeler kısaca şunlar;

l Maliye Bakanlığı'nın gider ve taşınmaz denetim birimleri olan milli emlak ve muhasebe kontrolörü ve milli emlak ve muhasebe denetmenleri, denetim görevi olmayan uzmanlarla birleştirilerek uzman yapıldı. Yani, gider ve taşınmazların denetimi ellerinden alındı.
l Gelir uzmanlarının sorunu ise tamamen farklı. Halen bakanlık bünyesinde iki tür gelir uzmanı var. Bunların bir kısmı, mesleğe ciddi bir sınavla girip yeterlilik sınavına tabi tutularak bu unvanı elde etmiş. İkinci grup ise yapılan 'özel sınavlarla' kurum personeli arasından üniversite mezunu olmak dışında bir şart aranmadan doğrudan atananları kapsıyor. Her iki grup da aynı konumda çalışıyor.
l Bunların üstüne, şimdiye dek örneğine rastlanmayan bir olay yaşandı: binlerce vergi dairesi müdürü ekonomik taleplerle eylem yaptı.
Bütün bu gelişmeler, yapılanların tekrar değerlendirilmesi ve KHK yerine yasa ile düzenlenmesinin daha doğru olduğunu gösteriyor. İlgililerin ilgisine...

SSK'ya geçerse daha erken emekli olur
01.11.1955 doğumlu bayan, 15.10.1997 tarihinde sigortalı oldu. 1998 Ocak ayında isteğe bağlı sigorta primi ödemeye başladı ve 3600 gün primi tamamladı. 2010 Şubat ayında Bağ-Kur'lu oldu, halen Bağ-Kur primi ödemekte. Bu durum yeni düzenlemeye göre kendisini nasıl etkiler? Yeni düzenlemeye göre SSK'dan prim ödenebiliyormuş, ödersek SSK'dan ne zaman ve nasıl emekli olur? Aziz Muslu (01.122011)
1 Mart 2011 tarihinden itibaren Bağ-Kur sigortalıları 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olabiliyorlar. Bu durumda Bağ-Kur'a prim ödemek zorunda değiller. Sorunuzdaki bayan 4/a (SSK) kapsamında çalışmaya başlayıp, 58 yaşını doldurduğu tarihte 4/a statüsünden yaştan emekli olabilir. Bağ-Kur'a prim ödemeye devam etmesi halinde daha fazla prim ödeyerek daha geç emekli olur.

GÜNÜN SÖZÜ
'Hareket etmek ve ilerlemek farklıdır; çifte atan bir at hareket etmesine rağmen hiçbir ilerleme sağlamaz.'  Alfred A. Montapert

(Kaynak: Akşam Gazetesi | 06.12.2011)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.