Enflasyon oranlarında kur etkisi / Osman Arıoğlu

Ağustos ayı enflasyon rakamları bayram tatili nedeniyle iki gün geç açıklandı.
Rakamlar piyasa beklentilerinin biraz üzerinde gerçekleşti. Ağustos ayında TÜFE 0.73, ÜFE 1.76 artış gösterdi. Buna göre yıllık rakamlar TÜFE %6.65, ÜFE %11 oranında artış şeklinde gerçekleşti.

Bu rakamlardan sonra, en önemli tartışma konusu kur artışının enflasyon üzerindeki etkisinin ne ölçüde olduğudur.

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı geçen ay içerisinde yaptığı açıklamada Merkez Bankası araştırmalarına göre kurun enflasyon üzerindeki etkisinin eski dönemlere göre biraz zayıfladığını, %15'ler seviyesine gerilediğini belirtmişti. Ağustos ayı enflasyon rakamlarına bakıldığında bu etkinin neredeyse biraz daha zayıf olduğu yönünde bir sonuç ortaya çıktı. Evet, Merkez Bankası'nın en son enflasyon değerlendirme raporunda da belirttiği gibi enflasyon üzerinde kur ektisi olmuştur.

Bize göre de enflasyon üzerinde kur etkisi mutlaka vardır. Bu etki kura ilişkin beklentinin netleşmesi sonrasında biraz daha belirgin hale gelecektir. Şu an piyasa beklentisi döviz kurunun biraz aşağı gelebileceği yönündedir. Bu nedenle her ne kadar ÜFE'deki artış özellikle imalat sanayi alanında biraz daha belirgin olmuşsa da, kur beklentisinin netleşmesi ile TÜFE üzerindeki ekti de biraz daha belirgin hale gelebilecektir.

Türkiye için şu anda tek sorun olarak görülen cari açıkta, kurda meydana gelen artışın ilk etkisi ağustos ayı verileri ortaya çıktığında görülecektir. Ama ağustos ayı ithalat rakamlarının da kur etkisi nedeniyle bir anda fazlaca aşağılara inmesini beklemek gerçekçi olmayacaktır. Daha önce de bu köşede belirttiğimiz üzere, Türkiye'nin ithalat yapısında tüketim mallarının payı %15'ler seviyesinde olduğundan, kur artışının ilk anda ithalat üzerinde oluşturacağı etki de sınırlı kalacaktır. Bunun bir diğer nedeni de ağustos ayında daha önceden verilen siparişler nedeniyle ithalatın bir anda değişmeyeceğidir.

Ağustos ayına ilişkin vergi gelirleri açıklandığında ithal KDV rakamlarına bakarak bu ilişkiyi biraz daha net görmek mümkün olacaktır. Ağustos ayı verileri ne olursa olsun kesin bir kanaat oluşturulması için yeterli değildir. Ayrıca, cari açığı önlemek için kur etkisi gibi kısa vadeli çözümlerden ziyade, yapısal değişime yönelik adımlar daha da önemlidir. Bu nedenle, ithal bağımlılığını azaltıcı ve ihracat rekabet gücünü artırıcı yönde açıklanacak teşvik politikasının orta ve uzun dönemde bu sorunun tedavisi yönünde atılmış en kalıcı adım olacağını bir kez daha belirtmek isterim.

Enflasyon oranları üzerinde kur etkisinin sınırlı kalmasını sağlayacak bir diğer etken de, ABD ve Avrupa ekonomilerinde başlayan yavaşlama etkisinin Türkiye ekonomisi üzerinde de etkili olmaya başlamasıdır. Bu etki ağustos ayı vergi gelirleri rakamları açıklandığında biraz daha net görülebilecek olmakla beraber, ilk izlenim ekonomideki yavaşlamanın uzun bayram tatiline rağmen fazla belirgin olmadığı yönündedir. Kredi hacmindeki yavaşlamanın, her ne kadar konut kredilerinde biraz daha belirgin olsa da, genel olarak çok bariz ortaya çıkmadığını söyleyebiliriz.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 07.09.2011)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.