Yıllık beyannamede yapılabilecek indirimler / Bumin Doğrusöz

Gelir Vergisi'nin konusuna giren kazanç ve iratların safi tutarlarının nasıl saptanacağı, hangi giderlerin gayri safi irattan indirilebileceği, her bir gelir unsuruyla ilgili olarak ayrıntılı olarak belirlenmiştir.
Ancak kanunun 89. maddesinde bazı harcama veya indirim kalemleri belirlemiştir ki, bunlar sadece yıllık beyanname ile beyan edilen toplam gelirden indirilebilir. Eğer herhangi bir sebeple yıllık beyanname verilmiyorsa, bu kalemlerin düşülme olanağı da yoktur. Ayrıca maddede belirtilen bu harcama veya indirimlerin düşülmesi açısından da gelir unsurları itibariyle de bir sınırlama yoktur. Dolayısıyla bu harcama veya indirimleri, beyanname veren ve beyannamesinde vergiye tabi gelir çıkan tüm kazanç ve irat sahipleri düşebilirler. Maddede sayılan ve yıllık beyannamede indirim konusu yapılabilecek olan harcama veya indirimler çok özetle şunlardır.
1. Özel Sigorta Primi İndirimi: Beyan edilen gelirin yüzde 10'unu (bireysel emeklilik sistemi dışındaki şahıs sigorta primleri için, beyan edilen gelirin yüzde 5'ini) ve asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primleriyle bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları, yıllık Gelir Vergisi beyannamesiyle bildirilen gelirlerden indirilebilir.
Bu indirimin yapılabilmesi için sigortanın veya emeklilik sözleşmesinin Türkiye'de mevcut ve merkezi Türkiye'de bulunan bir sigorta veya emeklilik şirketiyle imzalanmış olması, prim ve katkı paylarının gelirin elde edilmiş olduğu yılda ödenmiş olması, ücret geliri elde edenlerin ücretlerinin safi tutarının hesaplanması sırasında, ayrıca indirilmemiş olması gerekmektedir.
Yukarıda belirttiğimiz şartların mevcudiyeti halinde, eşlerin veya çocukların ayrı beyanname vermeleri halinde, bunlara ait katkı payları ve primleri kendi gelirlerinden indirilir.
2. Bağış ve Yardımlar: Gelir Vergisi Kanunu'nun 89. maddesinde indirimi kabul edilen bağış ve yardımlar özetle şunlardır:
a. Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köylerle kamu yararına çalışan dernekler ve bakanlar kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara yıllık toplamı beyan edilecek gelirin yüzde 5'ini (kalkınmada öncelikli yöreler için yüzde 10'unu) aşmamak üzere, makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımlar.
b. Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanan okul, sağlık tesisi ve yüz yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlarla mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdi ve ayni bağış ve yardımların tamamı.
c. Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara bağışlanan gıda maddelerinin maliyet bedelinin tamamı.
d. Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler, kamu yararına çalışan dernekler, bakanlar kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve bilimsel araştırma faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan bazı kültürel faaliyetlere ya da Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca desteklenen veya desteklenmesi uygun görülen konulardaki faaliyetler için yapılan çeşitli bağışlar.
e. sportif amaçlı sponsorluk harcamalarının; amatör spor dalları için tamamı, profesyonel spor dalları için yüzde 50'si.
f. Mükelleflerin, işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının yüzde 40'ı.
3. Özürlü İndirimi: Mesleki faaliyet icra eden veya basit usulde vergilendirilen özürlülerin Gelir Vergisi matrahına GVK'nin 31. maddesinde yer alan esaslara göre hesaplanan yıllık özürlü indirimi uygulanır.
Bu indirim, bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan serbest meslek erbabı ve ücret geliri elde edenler için de uygulanmaktadır.
Bu uygulamada çalışma gücünün yüzde 80'ini kaybetmiş bulunanlar birinci derece, yüzde 60'ını kaybetmiş bulunanlar ikinci derece, yüzde 40'ını kaybetmiş bulunanlar ise üçüncü derece özürlü kabul edilmekte ve derecelere göre farklılaştırılmış tutarlarda indirim uygulanmaktadır. Ancak burada indirim, beyan edilecek serbest meslek kazancı ve basit usulde vergilendirilen kazanç tutarı ile sınırlıdır. Kazancın yetersiz kalması halinde bakiye tutar sonraki yıla devredilemez.
4. Eğitim Ve Sağlık Harcamaları: Mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim ve sağlık harcamaları yıllık beyannamede beyan edilen gelirlerden indirim konusu yapılabilir. Bu indirimin yapılabilmesi için, eğitim sağlık harcamalarının Türkiye'de yapılması ve harcamaların Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefi olanlardan alınacak belgelerle tevsik edilmesi gerekir. Ancak bu kapsamda yapılacak indirim tutarı, beyan edilen gelirin yüzde 10'u ile sınırlandırılmıştır. Öte yandan ücretlilerde vergi indirimi (vergi iadesi) kapsamında nazara alınan harcamaların, bu düzenleme kapsamında tekrar indirim konusu yapılması mümkün değildir.
Bu indirimlerden yararlanabilmek için yıl içinde bu harcamalara ilişkin olarak alınan belgelerin saklanması gerekmektedir.

(Kaynak: Referans Gazetesi | 13.09.2010)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.