Şaban ERDİKLER - Danıştay'dan Serbest Bölge Uygulamasına İlişkin Bir Karar

Hatırlanacağı üzere, önemli vergi teşviklerinin sağlandığı serbest bölgelerde, beklenen amaçların gerçekleşmemesi üzerine 2004 yılında 5084 sayılı kanunla Serbest Bölgeler Kanunu’nda bazı değişiklikler yapılmış, vergi, resim, harç istisnasının düzenlendiği 6. madde yeniden düzenlenmiş, kanuna geçici 3. madde eklenmişti.

 

Serbest Bölgeler Kanunu’nun yeniden düzenlenen 6. maddesi uyarınca, serbest bölgeler gümrük bölgesi dışında sayılmakta, bu bölgelerde gümrük ve kambiyo mükellefiyetine dair mevzuat hükümleri uygulanmamakta, serbest bölge kullanıcılarının tutmak zorunda oldukları defterlerle düzenleyecekleri belgelere ilişkin olarak Maliye Bakanlığı’nın düzenleme yapma yetkisi bulunmaktadır. Kanuna eklenen geçici 3. madde de ise 06.02.2004 tarihi itibariyle serbest bölgelerde faaliyette bulunmak üzere ruhsat almış mükelleflerin bu bölgelerde gerçekleştirdikleri faaliyetleri dolayısıyla elde ettikleri kazançların, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle faaliyet ruhsatlarında belirtilen süre ile sınırlı olmak üzere Gelir veya Kurumlar Vergisi'nden istisna olduğu hükme bağlanmıştır. Aynı maddede, söz konusu mükelleflerin bu bölgelerde istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretlerin 31.12.2008 tarihine kadar Gelir Vergisi'nden istisna olduğu ancak bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle ruhsatlarında belirtilen süre 31.12.2008 tarihinden daha önceki bir tarihte sona eriyorsa, istisna uygulamasında ruhsatta yer alan sürenin bitiş tarihinin dikkate alınacağı, 06.02.2004 tarihi itibariyle serbest bölgelerde faaliyet ruhsatı almış olan mükelleflerin, bu bölgelerde gerçekleştirdikleri faaliyetleri ile ilgili olarak yaptıkları işlemlerin 31.12.2008 tarihine kadar her türlü vergi, resim ve harçtan istisna edildiği ifade edilmiştir.

Öte yandan, serbest bölgelerde faaliyette bulunan Gelir veya Kurumlar Vergisi mükelleflerinin bu bölgelerde imal ettikleri ürünlerin satışından elde ettikleri kazançları Avrupa Birliği’ne tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren yıllık vergileme döneminin sonuna kadar Gelir veya Kurumlar Vergisi'nden müstesna edilmiştir.

Maliye Bakanlığı 5084 sayılı kanunla yapılan değişiklik ve düzenlemelerin uygulanmasına ilişkin olarak yayımladığı 85 seri numaralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nin “2.1.1. İstisna Kazançların Kapsamı” başlıklı bölümünde, kanunda belirlenen istisnanın sadece faaliyet ruhsatlarında belirtilen süre ile sınırlı olmak üzere serbest bölgelerde yürütülen faaliyetlerden elde edilen kazançlara ilişkin olduğunu belirtmiş, bu nedenle serbest bölgelerde şubesi bulunan mükelleflerle işyeri, kanuni ya da iş merkezi serbest bölgelerde olan mükelleflerin, serbest bölge dışında yürüttükleri faaliyetlerden elde ettikleri kazançların istisna kapsamında bulunmadığını açıklamıştı. Bakanlık aynı tebliğde istisnanın, serbest bölgelerde elde edilmiş olsa dahi faiz, repo ve benzeri faaliyet dışı gelirlere teşmil edilebilmesinin mümkün olamayacağını ancak serbest bölgelerde yürütülen faaliyetlerden doğan alacaklara ilişkin kur farkı ve vade farkı gelirlerinin istisna kapsamında değerlendirileceğini belirtmişti.

Ancak Danıştay 4. Dairesi, 13.7.2006 tarih ve E: 2005/1890 numaralı kararı ile 85 seri numaralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nin yukarıda değinilen bölümünde yer alan “istisnanın serbest bölgelerde elde edilmiş olsa dahi faiz, repo ve benzeri faaliyet dışı gelirlere teşmil edilebilmesinin mümkün olamayacağına” ilişkin hükmün yürürlüğünü durdurdu. Daire bu kararını, bankalardan elde edilen faiz, repo ve benzeri gelirlerin de ana faaliyet konusu işlerden elde edilen ticari kazançlar kapsamında değerlendirilmesi gerektiği görüşüne dayandırdı. Hemen belirtelim ki Maliye Bakanlığı’nın bu karara, kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 7 gün içerisinde Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu nezdinde itiraz etmesi mümkündür.

Danıştay’ın verdiği bu kararın ülkemizde oldukça zedelenmiş olan “verginin kanuniliği ilkesi”ne yeniden işlerlik kazandırılmasına katkı sunacağına inanıyoruz.

(Kaynak: Referans Gazetesi | 10.10.2006)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.