Ticaret sicili kayıtları ve merkezi tüzel kişilik bilgi sistemi / Veysi Seviğ

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan "Merkezi Tüzel Kişilik Bilgi Sistemi'nin Ticaret Sicimi Memurlarında Uygulanması Hakkında"ki tebliğ (iç ticaret 2010/1) uyarınca vakıflar ve dernekler ile ticaret sicilinde kaydı bulunan tüm tacirlere 16 haneli tekil numara verilecek ve bu kuruluşlar söz konusu numaraları ile tanımlanacaktır.
Tebliğin 4'üncü maddesinde de belirlendiği üzere kısaca MTK olarak tanımlanan "Merkezi Tüzel Kişilik Bilgi Sistemi" (MTK) vakıflar ve dernekler ile yerel olarak tutulan ticaret sicili kayıtlarının merkezi bir veri tabanında elektronik ortamda tutulduğu resmi sicili ifade etmektedir.
Tebliğ ile yapılan düzenleme uyarınca ticaret sicili işlemlerine ilişkin kayıtların Merkezi Tüzel Kişilik Bilgi Sistemi'nde (MTK) tutulmasına 2010 yılı içinde başlanacaktır. Bu bağlamda uygulamaya ilk olarak 19.04.2010 tarihinden itibaren Mersin Ticaret Sicil Memurluğu'nun başlaması uygun görülmüştür. Daha sonra diğer sicil memurlukları da kademeli olarak sisteme dahil olacaktır. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Ticaret Sicil Memurlukları'na yeni uygulamaya geçiş tarihlerini bildirerek gerekli hazırlıkların tamamlanabilmesi için bakanlıkla eşgüdüm içinde çalışılacaktır.
Ticaret Yasası hükümlerine göre ticari işletme ve/veya şirket kurmak isteyen kişiler Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan Merkezi Tüzel Kişilik Bilgi Sistemi'ne erişecek, her türlü kuruluş işlemlerine ilişkin başvurular sistem üzerinden alınacak kullanıcı adı ve şifrelerin veya "Elektronik İmza Yasası" kapsamındaki nitelikli elektronik sertifikanın kullanılması suretiyle gerçekleştirilecektir. Bu bağlamda da kuruluş dışındaki ticaret sicil işlemlerine ilişkin başvurular ise sadece nitelikli elektronik sertifikanın kullanılması suretiyle yapılabilecektir. Ancak sistem üzerinden yapılan başvuruyu müteakip süresi içinde gerekli belgelerle birlikte Ticaret Yasası'nın 30, Ticaret Sicil Tüzüğü'nün 31'inci maddeleri uyarınca ilgililerin ticaret sicil memurlarına başvurmaları gerekmektedir.
Ticaret Yasası'nın 30'uncu maddesi uyarınca tescil istemi ilgililer veya mümessilleri tarafından yetkili sicil memurluklarına yapılmak suretiyle gerçekleştirilmektedir. Ticaret Sicil Tüzüğü'nün 31'inci maddesi gereği olarak da tescil, ilgililer veya selahiyetlileri ile hukuki halefleri tarafından yapılabilmektedir.
İlgililer, tacirin hakiki şahıs olması halinde kendisi veya sözleşme ile (akitle) kendisine selahiyet verilmiş temsilcisi, tacirin hükmi şahıs (tüzel kişilik) olması halinde ise onun selahiyeti uzuvları veya selahiyetli temsilcileridir.
Tüzük gereği bir vakianın tescilini istemeye birkaç kimse mecbur veya selahiyetli olduğu takdirde yasada aksine hüküm bulunmadıkça bunlardan birisinin istekte bulunması yeterlidir. (Ticaret Yasası Md: 30)
Kolektif veya komandit şirketlerde şirket mukavelesinin tescili kurucuların hepsi tarafından, anonim ve kooperatif şirketlerde ise kuruculardan şirketi temsil selahiyetine haiz olanlardan birisi ve şayet kuruculardan hiçbirisi şirket temsil selahiyetine haiz değilse yönetim kurulu, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin tescili ise komandite ortakların birisi, limited şirketlerde müdür tarafından istenir.
Kolektif ve komandit şirketlerin esas mukavelelerinin (ana sözleşmelerinin) değişmiş şekillerinin sicil memuruna verilmesi ve tescili gerekli cihetleri (konuları) varsa bunların tescilinin istenmesi, şirketi temsil ile vazifeli olan ortaklara düşer. Kolektif ve komandit şirketlerde ortakların çıkması veya çıkarılması halinde geri kalan ortaklar tescil isteğinde bulunur.
Tasfiye memurlarının ana sözleşme ile tayini halinde bütün kurucular, ortakların kararı ile tayini halinde ortaklardan birisi, mahkeme kararı ile tayini halinde tasfiye memurlarından birisi, bütün ortakların yasa hükmünce tasfiye memurlarından birisi, bütün ortakların yasa hükmünce tasfiye memuru sayıldıkları halde ise bunların hepsi veya özel yasalarında gösterilmiş olan tasfiye memurları tescil isteminde bulunur.
Derneklerin veya kamu tüzel kişiliklerine ait olan ve hükmi şahsiyetleri (tüzel kişilikleri) bulunmayan işletmelerin ticaret sicili işlerine ait istekler, işletme sahibi tüzel kişiliğin temsilcisi veya temsilcilerinden birisi tarafından yapılır.
Tebliğde öngörüldüğü üzere Merkezi Tüzel Kişilik Bilgi Sistemi üzerinde tüm şirketlerin ana sözleşmesi hazırlanabilecek, unvan sorgulaması ve rezervasyonu yapılabilecektir. Müracaat başvurularına ilişkin bilgiler 15 gün içinde Merkezi Tüzel Kişilik Bilgi Sistemi'nde saklanacak, 15 gün içinde sistemden alınacak numara ile ana sözleşmenin noter onayı gerçekleştirilememesi halinde sistemdeki başvuru kaydı silinecektir. Bu bağlamda da ticari işletme veya şirket kuruluşlarının nasıl yapılacağına ilişkin açıklayıcı ve görsel materyaller (www.icticaret.gov.tr) adresinden temin edilebilir.
Tebliğin 9'uncu maddesinde ifade edildiği üzere "Bütün ticaret sicili memurluklarından; belli bilgi içeren ticaret sicili kayıtları alınarak merkezi bir veri tabanı (MTK) oluşturulmuş ve veri tabanında yer alan her bir firmaya MTK numarası verilmiştir. Dolayısıyla ticaret siciline kayıtlı tüm gerçek veya tüzel kişilerin, sistem üzerinden kendilerine ait olan kayıtları kontrol etmesi, varsa eksiklik veya yanlışlıkların giderilmesi amacıyla ticaret sicili memurluklarına başvurmaları gerekmektedir.

(Kaynak: Referans Gazetesi | 04.05.2010)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.