Kira beyanında dikkat edilmesi gereken hususlar / İsmail Kökbulut

1 Mart itibarıyla gerçek kişilerin beyan dönemi başladı.1-25 Mart tarihleri arasında gerçek kişilerin elde etmiş olduğu gelirler vergi kanunlarında istisna veya beyan edilecek gelirler kapsamında değilse vergi dairelerine verilecek beyannameler ile bildirilecek. Her yılın mart ayında Gelir İdaresi özellikle kira geliri elde eden mükelleflere yönelik rehberler hazırlamakta. Kira geliri elde olanların önemli bir kısmı sadece kira gelirlerini beyan ediyor. Kira gelirlerinin yanında ücret, emekli maaşı, mevduat faizi geliri elde edilmiş olması da sonucu değiştirmiyor. Bu nedenle yılda bir kez verilmesi nedeniyle gerek www.gib.gov.tr internet adresinde açıklayıcı bilgiler gerekse vergi dairelerinde rehberler kira gelirini beyan edecek kişilere sunuluyor. Yılda bir kez olması dolayısıyla kira geliri olanlara biz de köşemizde dikkat edilmesi gereken hususları anlatacağız.

2.600 TL'lik istisnadan faydalanma şartları

2009 yılı kira gelirlerinin yasal beyan süresinde beyan edilmesi konut kira geliri elde edenlerin istisnadan faydalanabilmeleri için şart. Binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen hâsılatın 2.600 TL'si gelir vergisinden müstesna. İstisna haddi üzerinde hasılat elde edilip beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde, bu istisnadan yararlanılamaz.

Ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek mecburiyetinde olanlar ile gelirleri bunlar tarafından bildirilecek olanlar bu istisnadan faydalanamazlar. hcr

Ancak idarece herhangi bir tespit yapılmadan önce süresinde beyan etmedikleri veya süresinde verdikleri beyannamede yer almayan mesken kira gelirlerini kendiliklerinden süresinden sonra verecekleri pişmanlık beyannamesi ile beyan edenler istisnadan faydalanır.

Kira geliriniz kontrol edin

Kira gelirlerinizi yapmış olduğunuz kira kontratına ve banka hesaplarınıza gelen tutarları dikkate alarak hesaplayın. Bilindiği gibi 500 TL ve üzeri konut kira ödemeleri banka ile yapılması gerekir. İşyerleri için bu tutar söz konusu değil. İşyeri kira tutarı ne olursa olsun ödemelerin mutlaka bankadan yapılması gerekir. Konut kira geliri elde eden kişilerin 2009 yıl banka hesaplarından ne kadar kira tahsil ettiklerini kontrol etmelerinde fayda var. Gelir İdaresi tarafından yapılacak denetimlerde banka hesaplarının da dikkate alınacağı unutulmamalı.

Kira giderlerinizi kontrol edin

Her ne kadar kira geliri elde edenlerin genelde giderleri olmasa da siz yine de bu hususu tekrar gözden geçirin. Eğer kiraya vermiş olduğunuz gayrimenkule ilişkin faiz, tamir ve bakım gibi giderlerin kira gelirinizin %25'ini geçmesi halinde götürü gider yerine gerçek gideri seçmeniz avantajlı olabilir.

Evini bedelsiz kullandıranlar

Bedelsiz olarak gayrimenkulün kullandırılması halinde kira geliri elde edilmemiş olsa bile emsal kira bedeli üzerinden kira hesaplanıp beyannamenin verilmesi gerekir.

Bina ve arazide emsal kira bedeli, yetkili özel mercilerce veya mahkemelerce takdir veya tespit edilmiş kirası, bu suretle takdir veya tespit edilmiş kira mevcut değilse Emlak Vergisi değerinin %5'idir.

Gelir Vergisi Kanunu'na göre aşağıda yazılı hallerde emsal kira bedeli esası uygulanmaz:

- Boş kalan gayrimenkullerin muhafazaları maksadıyla bedelsiz olarak başkalarının ikametine bırakılması;

- Binaların mal sahiplerinin usul, füru veya kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi (Usul, füru ve kardeşlerden her birinin ikametine birden fazla konut tahsis edilmiş ise bu konutların yalnız birisi hakkında emsal kira bedeli hesaplanmaz. Kardeşler evli ise eşlerden sadece biri için emsal kira bedeli hesaplanmaz.)

- Mal sahibi ile birlikte akrabaların da aynı evde veya dairede ikamet etmesi.

- Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri ve belediyeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan kiralamalarda.

Teminat veya kredi için devralınan konutlar

Son zamanlarda özellikle konut kredisi veya teminat kullanmak amacıyla gerçekte satış olmamasına rağmen konutlar tapuda devredilmekte. Devir sonrasında konutun fiiliyatta gerçek sahibi tarafından kullanılmaya devam edilmekte. Bu tür durumlarda Gelir İdaresi emsal kira üzerinden beyan isteyebilir. Çünkü tapuya kayıtlı değerlerin sahipliği ancak tapu kayıtlarına göre tespit edilmekte. Aksi durumun ispatı bu gayrimenkule gerçekte sahip olmadığını iddia eden kişiye düşer.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 08.03.2010)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.