Yeni yılda maktu vergi ve cezalarda ciddi artış yok / Ahmet Yavuz

Maliye Bakanlığı geçtiğimiz haftalarda 2009'un yeniden değerleme oranını ilan etti. Buna göre bu yılın yeniden değerleme oranı 2,2 olarak açıklandı. Bu rakam şimdiye kadar ilan edilen en düşük yeniden değerleme oranı olma özelliğini taşıyor.
1983 yılından sonra ilan edilmeye başlanan yeniden değerleme oranı bazı yıllarda yüzde 107 oranına kadar çıkmış. Yeniden değerleme oranı, yeniden değerleme yapılacak yılın ekim ayında (ekim ayı dahil) bir önceki yılın aynı dönemine göre Devlet İstatistik Enstitüsü'nün üretici fiyatları endeksinde (ÜFE) meydana gelen ortalama fiyat artış oranıdır. Son yıllarda yakalanan ekonomik istikrar, enflasyondan arındırma maksadıyla getirilen ve daha sonra farklı ameliyeler için kullanılmaya başlanan yeniden değerleme oranını da aşağılara çekti. Üstelik son bir yılı aşkın zamandır yaşanan kriz üretici fiyatlarının alt limitlerde kalmasına, dolayısıyla üretici fiyatları endeksinin düşük çıkmasına sebep oldu. Üreticiler yetersiz seviyedeki tüketimi canlandırmak için fiyat endeksli bir pazarlama tekniği izledi. Bu da endeksin düşük çıkmasını sağladı.

Yeniden değerleme oranı; vergi, harç ve cezalar ile bazı maktu had ve tutarların her yıl güncellenmesinde çarpan olarak kullanılıyor. Bu tutarların yeniden değerleme oranında artırılmış tutarları Maliye tarafından genel tebliğlerle kamuoyuna duyuruluyor. Önümüzdeki günlerde bu tebliğler yayınlanacak ve yeni tutarlar ayrıca bildirilecek.

Gelecek yıl yeniden değerleme oranı uygulanarak hesaplanacak vergi ve cezalardan bazılarını hatırlatalım. Bu vergi ve cezaların 2009'daki tutarları 2,2 olarak tespit edilen yeniden değerleme oranı ile çarpılarak yeni tutarlar bulunabilir. Yalnız unutulmaması gereken bir şey var ki Bakanlar Kurulu bu şekilde tespit edilen maktu had ve tutarların birçoğunu artırmaya veya azaltmaya yetkili kılınmış durumda. Ayrıca bu şekilde hesaplanan miktarların yüzde 5'ini aşmayan kesirler dikkate alınmıyor. Bu yüzden yeni yılda uygulanacak tutarlar tam olarak yeniden değerleme oranıyla çarpım sonucu bulunan rakamlar olmayabiliyor.

Buna göre; 2008 yılı Motorlu Taşıt Vergisi, Maktu Damga Vergisi ve harçlar, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları, trafik para cezaları, idari ve adli para cezaları yüzde 2,2 oranında artacak. Ayrıca, Gelir Vergisi dilimleri, Veraset ve İntikal Vergisi matrah ve dilimleriyle istisna tutarları, çalışanların yemek kuponu bedeli, Hazine bonosu ve devlet tahvili geliri istisna tutarı, fatura düzenleme haddi, defter tutma haddi, amortisman ayırma sınırı, basit usule tâbi olma şartları, sakatlık indirimi tutarları, konut kira geliri istisnası, değer artış ve arızi kazançlarda istisna tutarı, cep telefonu aboneliğinin ilk tesisinde alınan özel işlem vergisi ile Çevre ve Temizlik Vergisi de yeniden değerleme oranında artırılacak.

Emlak Vergisi matrahı, vergi değerlerinin her yıl yeniden değerleme oranının yarısı kadar artırılarak uygulanmasıyla tespit ediliyor. Ama bu düzenleme önümüzdeki yıl uygulanmayacak. Çünkü 2010 yılı Emlak Vergisi matrahları yeniden belirlenecek. Gelecek sene Emlak Vergisi yeniden belirlenen matrahlar üzerinden hesaplanacak ve dolayısıyla vergi tutarları yeniden değerleme oranından bağımsız olarak tespit edilecek.

Yeniden değerleme oranı vergi kanunları dışında Rekabetin Korunması, İş ve Sendikalar kanunlarına göre verilecek idari para cezalarının güncellenmesinde de kullanılıyor. Ayrıca mükelleflerin beyannamelerini serbest muhasebeci veya serbest muhasebeci ve mali müşavirlere imzalatma mecburiyeti getirilen had, yeminli mali müşavirlerce hazırlanacak iade raporlarında geçerli olan had ve tutarlar da yeniden değerleme oranında artırılıyor.


--------------------------------------------------------------------------------

Hangi vergi ne kadar olacak?
Yılbaşında yeniden değerlemeye paralel yüzde 12 artan vergi, harç ve cezalar, Bakanlar Kurulu yetkisini kullanmazsa yeni yılda yüzde 2,2 oranında artacak.

1-3 yaş grubunda, 1.300 cm3'e kadarki otomobillerin MTV'si 393 liradan 402 liraya, 1301-1600 cm3 arasındakilerin MTV'si 628 liradan 642 liraya çıkacak.

1 yıllık pasaport harcı 1 Ocak'ta 167 lira, B sınıfı sürücü belgesi harcı 217,7 lira, silah taşıma ruhsat harcı da 403,6 lira olacak.

Fatura-fiş vermeyenler yılbaşından itibaren 160 lira yerine 163,5 lira, sigara içenler de 69 lira yerine 70,5 lira ceza ödeyecek.

Trafikte en düşük para cezası 62,3 liraya, en yüksek ceza da 14 bin 522 liraya yükselecek.

Damga Vergisi'ndeki maktu tutarların yeniden değerleme oranı kadar artırılması halinde de yıllık Gelir Vergisi beyannamelerindeki Damga Vergisi 25,95 lira olacak. Bu miktar, makbuz senetlerinde 5,5 lira, bilançolarda da 20 lira şeklinde uygulanacak.

Vergi cezaları ile trafik para cezaları da yeniden değerleme oranı çerçevesinde yılbaşında artacak. Trafik para cezalarının da aynı oranda artmasıyla birlikte en düşük trafik para cezası 62,3 liraya, en yüksek ceza da 14 bin 522,6 liraya yükselecek.

Kırmızı ışıkta geçenlerle hız limitini yüzde 30'a kadar aşanlar yeni yılda 128 lira yerine 130,8 lira, hız limitini yüzde 30'un üzerinde aşanlar ise 265 lira yerine 270,8 lira trafik cezası ödeyecek. Kapalı alanlarda sigara içmenin cezası 69 liradan 70,5 liraya çıkacak.

--------------------------------------------------------------------------------

Vergi ödeme süreleri uzatıldı
Maliye, bazı vergilerin ödeme sürelerini uzattı. Yapılan açıklamada Kurban Bayramı tatilinin 26 Kasım'da başlayacağı dikkate alınarak vergi ödemeleri ile taksit ödemelerinde olumsuzluklar yaşanmasının önlenmesi amacıyla ödeme sürelerinin uzatıldığı ifade edildi. Buna göre ödeme süreleri 26 Kasım'da sona eren; gelir Stopaj Vergisi, kurum Stopaj Vergisi, Katma Değer Vergisi, istihkaktan kesinti suretiyle tahsil edilen Damga Vergisi ve sürekli mükellefiyeti bulunanlar için makbuz karşılığı ödenmesi gereken Damga Vergisi, bu vergilerin beyannamesinden doğan Damga Vergileri ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamına giren ve vade tarihi 26 Kasım 2009 olan diğer alacakların ödeme süreleri, vadelerinin bitim tarihinden itibaren 1 Aralık Salı günü mesai saati bitimine kadar uzatıldı.

(Kaynak: Zaman Gazetesi | 30.11.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.