BASINDAN YAZILAR
Bir yıldan az çalışanın izin hakkı var mıdır? / Şerif Akçan - MuhasebeTR

Bir yıldan az çalışanın izin hakkı var mıdır? / Şerif Akçan

15 Ağustos 2008’de sigortalı olarak çalışmaya başladım. Şirket müdürü yıllık izin kullanma talebimi, hizmet süremin bir seneyi geçmemesini gerekçe göstererek kabul etmedi. Yaptığı bu işlem doğru mudur? Doğruysa ben ne zaman ve ne kadar süre ile izin kullanabilirim?

CEVAP: Yaz geldi ve sıcaklar bastırdı. Herkes yıl içindeki çalışma sonucu oluşan yorgunluğu üzerinden atarak tatil yapma isteği ile izin haklarını kullanmaya başlamıştır.
Bilindiği gibi yıllık izin hakkı Anayasal bir haktır. Anayasanın 53’üncü maddesi gereğince 4857 sayılı İş Kanunu’nda izinlere ilişkin ayrıntılı bir düzenleme yapılmıştır.

EN AZ 1 YIL ÇALIŞMAK ŞART
İş Kanununa göre, işyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az 1 yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilmektedir. Buna göre ücretli izne hak kazanabilmek için işyerinde en az 1 sene çalışmak gerekmektedir.
İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi şu şekilde belirlenmektedir.
Hizmet süresi;
- 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) olanlara 14 günden,
- 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 günden,
- 15 yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden, az izin verilemez.
Yine 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz.
İş Kanununda belirlenen yıllık izin süreleri asgari süreler olup işçi ve işveren iş sözleşmesi ile bu süreleri artırabildiği gibi dilerse işveren daha fazla yıllık ücretli izin de verebilir.
Gerek işçilerimizin gerekse işverenlerimizin az bildiği birkaç konuya özellikle değinmek istiyorum.
- Öncelikle belirtmeliyim ki; İşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez.

YOL İÇİN İLAVE İZİN HAKKI
- Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz.
- İzinleri işyerinin bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri şartı ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren toplam 4 güne kadar ücretsiz izin vermek zorundadır.
- İşveren, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye, yıllık izin dönemine ilişkin ücretini ilgili işçinin izine başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans olarak vermek zorundadır.
Öte yandan, iznini kullanmakta olan işçinin izin süresi içinde ücret karşılığı başka bir işte çalıştığı anlaşılırsa, bu izin süresi içinde kendisine ödenen ücret işveren tarafından geri alınabilir.

HAFTA SONU DA EKLENİR
Örneğin: 1 Mayıs 2008 tarihinde işe başlayan işçinin yıllık ücretli izne hak kazandığı süre 1 Mayıs 2009 tarihidir. Bu işçimize işvereni ez az 14 gün izin vermek zorundadır. Bu süreye arada çalışılmadığı halde çalışılmış gibi sayılan 2 tane tatil (Pazar) günü eklenmeli ve işçiye en az 16 gün izin verilmelidir.
Şayet işçi iznini il dışında geçirecekse bunu belgelediği takdirde (uçak bileti, otel rezervasyonu v.b.) işçiye 4 gün ücretsiz yol izni eklenmelidir.
İş Kanunumuza göre izne çıkan bu işçimize ücretinin mutlaka peşin olarak ödenmesi gerekmektedir. İşçi istese bile izin hakkından vazgeçemez! İşçisine izin kullandırmayan ya da eksik kullandıran işverenlerimize Kanun hükmü gereği para cezası uygulandığını hatırlatmak isterim.


E-bildirge herkese zorunlu oluyor
Bilindiği gibi en az 2 sigortalı çalıştıran işverenler, cari aylara ait aylık prim ve hizmet belgelerini, Kuruma e-bildirge yolu ile internet üzerinden vermekle yükümlü tutulmuştur. Söz konusu yükümlülüğü yerine getirmeyenlere idari para cezası uygulanmaktadır. SGK almış olduğu bir kararla 1 Kasım 2009’dan itibaren 1 sigortalı çalıştıran işverenleri de e-bildirge kapsamına almış, 1 işçi çalıştıran işverenleri de internet üzerinden bildirge vermekle yükümlü tutmuştur. Bu nedenle verilme süresi 1 Kasım-23 Kasım 2009 arasında olan 2009/Ekim dönemine ait aylık prim hizmet belgesi ile 1 Ekim 2009’dan itibaren işe başlayan sigortalılara ait işe giriş bildirgeleri artık internet üzerinden SGK’ya e-bildirge yoluyla verilecektir. 1 işçi çalıştırdığı için zorunlu tutulmayan işverenlerimizin ve özellikle bir kapıcı çalıştıran apartman yöneticilerimizin cezalı duruma düşmemeleri için 1 Ekim’i beklemeden SGK Müdürlüklerine e-bildirge başvurusu yapmalarını tavsiye ederim.

(Kaynak: Türkiye Gazetesi | 19.07.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.


GÜNDEM