Engellilerin Emekliliğini Enine Boyuna Masaya Yatırıyoruz - II / Şerif Akçan

En düşük raporda bile YAŞ şartı yok
Sevgili okuyucularım, engelli vatandaşlarımızın iş bulması zordur. Ayrıca bulduğu işte sürekli çalışma imkanı da sınırlıdır. Bu nedenle İş ve Sosyal Güvenlik Hukukumuzda engelliler hakkında özel düzenleme yapılması gerekir. Pozitif ayrımcılık olarak da nitelenen bu düzenlemeler aynı zamanda Anayasamızın 61. maddesinin emri gereğidir.
Anayasamızın 61. maddesine göre engelliler, sosyal güvenlik hakkı bakımından özel olarak korunurlar. Bu emredici hüküm karşısında Reform Yasası olan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu engellilere yaş şartı aranmaksızın daha az prim ödeyerek emekli olma hakkı getirmiştir.

MALUL OLMAYANLARIN EMEKLİLİĞİ
Geçen hafta malullük konusunu işlediğimiz için bu hafta ilk defa sigortalı olduğu tarihte malul (en az yüzde 60 oranında özürlü) durumda olmamakla birlikte çalışma gücü kayıp oranı yüzde 40’tan fazla olan engellilerin durumunu inceleyeceğiz.
Özel şartlarda daha erken emekli olma hakkı düzenlemesi 5510 sayılı Kanunda, çalışma gücü kayıp oranı yüzde 40-49 arası ile yüzde 50-59 arasında olanlar olmak üzere iki gruba ayrılmıştır.
Belirtmeliyiz ki; çalışma gücü kayıp oranı yüzde 40’ın altında olan özürlü vatandaşlarımıza özel şartlarla yaşlılık aylığı bağlanması mümkün değildir.

Yeni yasaya göre vergi indirim belgesi almamış olan sigortalıların çalışma gücü kayıp oranları Kurumca Yetkilendirilen Sağlık Hizmet Sunucularının düzenlediği raporların, Kurum Sağlık Kurulunca onaylanması ile tespit edilir.

KİM NE KADAR İNDİRİM ALIYOR?
* Çalışma gücü kayıp oranı yüzde 40 ile yüzde 49 arasında olan sigortalılar, en az 18 yıl sigortalı olmak ve 4680 gün prim ödemek,
* Çalışma gücü kayıp oranı yüzde 50 ile yüzde 59 arasında olanlar, en az 16 yıl sigortalı olmak ve 4320 gün prim ödemek kaydıyla yaş şartı aranmaksızın aylığa hak kazanır.
Yeni kanun prim ödeme gün sayısı ile ilgili olarak ayrıca bir geçiş öngörmüştür. Buna göre özür durumu yüzde 40 ile yüzde 49 arasında olan vatandaşlarımızın prim ödeme gün sayısı ilk defa sigortalı oldukları tarih;
* 01.10.2008 ile 31.12.2008 tarihleri arasında sigortalı olanlar için 4100 gün,
* 2009 yılı içinde olanlar için 4200 gün,
* 2010 yılı içinde olanlar için 4300 gün,
* 2011 yılı içinde olanlar için 4400 gün,
* 2012 yılı içinde olanlar için 4500 gün,
* 2013 yılı içinde olanlar için 4600 gün,
* 2014 ve 2015 yılları içinde olanlar için 4680 gün olarak uygulanır.
Özür durumu yüzde 50 ile yüzde 59 arasında olan vatandaşlarımızın prim ödeme gün sayısı ilk defa sigortalı oldukları tarih;
* 01.10.2008 ile 31.12.2008 tarihleri arasında sigortalı olanlar için 3700 gün,
* 2009 yılı içinde olanlar için 3800 gün,
* 2010 yılı içinde olanlar için 3900 gün,
* 2011 yılı içinde olanlar için 4000 gün,
* 2012 yılı içinde olanlar için 4100 gün,
* 2013 yılı içinde olanlar için 4200 gün,
* 2014 yılı içinde olanlar için 4200 gün
* 01.01.2015 tarihinden sonra sigortalı olanlar için 4320 gün olarak uygulanır.

YENİ YASA BAĞ-KUR’A DA HAK TANIDI
Bu şartları taşıyan sigortalıların engellilikleri sebebiyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmasının önemi bulunmamaktadır.
Yine belirtmeliyiz ki; Reform yasasıyla engellilikten dolayı erken emekli olma hakkından sadece 4/1-a (SSK) sigortalıları değil, bağımsız çalışan 4/1-b’liler (Bağ-Kur) ile İsteğe Bağlı prim ödemesi bulunanlar da yararlanabilmektedir.
Reform Yasası ile daha önce SSK sigortalılarına verilen engellilik nedeniyle erken emekli olma hakkı Bağ-Kur sigortalılarına da verilmiş, bir anlamda SSK’lılar ile Bağ-Kur’lular arasında eşitlik ve adalet sağlanmıştır.


GÜNÜN NOTU

6 ay maaşını çekmeyenin aylığı kesilir!
* SGK ile bankalar arasında imzalanan protokole göre, SGK’dan aylık alan sigortalı veya hak sahiplerinin banka hesaplarının 6 ay süre ile hareket görmemiş olması halinde, bu hesaplardaki maaşlar banka tarafından Kuruma iade edilmekte, ayrıca emeklilik geçici süre ile durdurulmaktadır. Bu durumdaki sigortalı aynı zamanda sağlık yardımlarından da mahrum olmaktadır. Maaşın otomatik ödeme talimatı ile bir başka hesaba aktarılması ya da maaş hesabından fatura ödeme talimatı verilmesi halinde bile eğer banka gişesinden veya bankamatiklerden 6 ay içinde işlem yapılmazsa maaş yine kesilmektedir.

(Kaynak: Türkiye Gazetesi | 12.07.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.