İşsizlik SGK'yı da vuruyor! / Sadettin Orhan

İşsizliğin en ağır bedelini hiç şüphesiz, öncelikle işsizler ve onların aileleri ödüyor. Fakat %16'ları aşmış bir işsizlik ortamında sadece işsizler değil, toplumun diğer kesimleri ve kurumları da bu ağır faturadan payına düşeni alıyor. İşte bu yaygın işsizlik ortamından en fazla etkilenen kurumların başında da SGK geliyor. Zira küresel mali krizin reel sektörü etkilemeye başladığı süreç içerisinde, kurumun aktif sigortalı sayısında çok keskin ve hızlı bir düşüş söz konusu.

Aşağıdaki tabloda, 2008 yılı Mayıs-Aralık döneminde SGK'nın aktif (çalışan/prim ödeyen) sigortalı sayısındaki değişim yer alıyor. Görüldüğü üzere Mayıs ayından Aralık ayına gelindiğinde, sigortalı (işçi, esnaf, memur) sayısında 1 milyon 293 bin 693 kişilik bir düşüş söz konusu. Sigortalı sayısındaki bu düşüş, SGK için en kaba matematiksel hesapla 1,5 milyar TL prim kaybı anlamına geliyor. Bu rakama işsizlik fonundan yapılan ödemeleri ve ücretsiz-primsiz verilen sağlık hizmetlerini de eklediğimizde, topyekün sosyal güvenlik sistemi için 3 milyar TL'yi aşan bir maliyet söz konusu.

2008/Mayıs 2008/Ağustos 2008/Aralık

Aktif Sigortalı Sayısı 16.552.301 kişi 15.599.579 kişi 15.258.608 kişi

Ne yapmalı?

İşsizliğin azaltılması yönünde hazırlıkları devam eden 7. pakette tam olarak hangi önlemler var bilemiyoruz. Fakat şurası muhakkak ki açıklanacak yeni paketin, işsizliğin sosyal güvenlik sistemimize verdiği zararın iyi hesaplanması ve fayda-maliyet analizini içermesi gerekiyor. Mevcut tablo iyi okunursa, yeni pakete kayıtlı istihdamın artırılması hedefi damgasını vurmalı.

Okur sorularına cevaplar...

Yurtdışı borçlanma için ne kadar ödeyeceğim?

Soru: Sadettin Bey, sizden bir konuda bilgi almak istiyorum. Ben yurtdışı borçlanması için 03.03.2008 tarihinde SGK başkanlığına bir dilekçe ile başvurdum. 14.03.2008 tarihinde talebim kabul edildi. Kurum müdürü ödeme konusunda yaptığım görüşmede bana "Bu senin borcun hangi tarihte ödersen öde. Herhangi bir kısıtlama yok" dedi. Sizden şunu öğrenmek istiyorum; yurtdışı borçlanma miktarını belli tarihlerde ödeme zorunluluğu var mı? Yoksa emekliliğime yakın bir zamanda ödersem olur mu? Bu hakkımı kaybeder miyim? Ben günlüğü 3.5 dolardan borçlandım. Başka bir borçlanma hesabı çıkartılır mı? Ümit Aydın

Cevap: Ümit Bey, siz yurtdışı borçlanmanızı eski mevzuata göre yaptığınız için, borçlanma bedelini ödemek için herhangi bir süre sınırınız yok. İstediğiniz zaman ödeyip emekli olabilirsiniz.

Staj başlangıcı emekliliğe sayılır mı?

Soru: Sadettin Bey ben 01.01.1971 doğumluyum ve sigorta başlangıcım 1987 (staj). SSK kayıtlarında 1987'den 60 gün prim görünüyor (stajda çalıştığım). Emeklilikte bu tarih esas alınacak mıdır. Mustafa İ.

Cevap: Değerli okurum, staj için yapılan sigorta girişleri emeklilikte dikkate alınmaz. Ne zaman normal statüden prim ödenmeye başlandıysa, başlangıcınız o tarih sayılır.

Ne zaman emekli olurum?

Soru: 2003 yılında Bağ-Kur primimi yatırmaya başladım, hala yatırıyorum. Son kanun çıktıktan sonra bayağı bir yatırmam gerekiyor. Hem yaş hem sene olarak. Kaç yılında emekli olabilirim? Ne kadar müddet daha prim yatırmam gerekiyor? SSK'ya geçmem daha avantajlı mı acaba? Özkan Yılmaz

Cevap: Özkan Bey, emeklilik için 60 yaş ve 9000 gün (25 yıl) prim şartlarına tabisiniz. Son çıkan kanun (5510 sayılı Kanun) sizin emeklilik şartlarınızı etkilemedi. Bu kanundan önce de siz yine 60 yaş/9000 gün şartlarına tabiydiniz. Bundan sonra SSK'ya (4/a) geçmeniz emeklilik yaşınızı değiştirmez. Sadece 9000 gün yerine 7000 gün prim ödersiniz. Dolayısıyla SSK'ya geçmeniz emeklilik tarihinizi etkilemez. Her halukarda 60 yaşınızda emekli olacaksınız.

İşyeri hekimini sigortalı yapalım mı?

Soru: Sadettin Bey merhabalar. Firmamızda çalıştırmak üzere işyeri hekimi almış bulunmaktayız. Almış olduğumuz işyeri hekimi özel bir hastanede 4-a kapsamında sigortalı ve SSK primleri tavan ücret üzerinden ödenmekte. Benim sormak istediğim işyeri hekimini kendi firmamızda sigortalı göstermek zorunda mıyız, değil miyiz? İşyeri hekiminin çalıştırılmasıyla ilgili uygulama nasıl olmalıdır? Süleyman BULUT

Cevap: Değerli okurum, işyeri hekimi işyerinize sadece ayın belirli günlerinde birkaç saat gelip muayene yapıp gidiyorsa, kendisiyle hizmet alım sözleşmesi kapsamında istisna akdi yapabilirsiniz. Siz hekime

ödeme yaparsınız, o da size serbest meslek gider makbuzu veya gider pusulası düzenler. Böylece kendisini sigortalı olarak göstermeniz gerekmez. Bu konuda hekimin bir başka işyerinden sigortalı olması sizin yükümlülüğünüz açısından etkili değildir. Burada önemli olan hekimin sizin işyerinize harcadığı mesai ve aranızdaki sözleşmenin niteliğidir.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 18.05.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.