İş kazasını SGK’ya bildirmeyen yanacak! / Lütfi Köksal, Şerif Akçan

M. Arslan

İşyerimizde çalışan işçilerimizden birini bankaya çek tahsil etmek üzere gönderdik. İşçimize, dönerken araba çarpmış ve kolu çatlamış. Kaldırıldığı hastanedeki doktor işçimize 15 gün rapor vermiş. İşçimiz 15 gün istirahatlı olduğu için 15 gün sigortalı gösterdik. Çalışamadığı 15 günün parasını SGK işçimize ödedikten sonra bu parayı bizden istedi. Sigortalı çalıştırdığımız ve iş kazası primlerini ödediğimiz işçinin rapor parasının işverenden istenmesi yasal bir uygulama mıdır?

CEVAP: İş kazası hiç birimizin arzu etmediği ancak kimi zaman kaçınamadığımız bir olaydır. İş kazaları sosyal bir risk olduğu için iş kazası geçiren işçiler koruma altına alınmıştır. SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) iş kazası geçiren işçilere, çalışamadığı her gün için “geçici iş göremezlik ödeneği” adı altında istirahat parası öder. İş kazası geçiren işçinin rahatsızlığı son bulmaz ise ve bu rahatsızlık sonucu işçi meslekte çalışma gücünün en az yüzde 10’unu kaybederse, geçici iş göremezlik ödeneği sürekli iş göremezlik ödeneğine dönüştürülür. Yani işçiye sürekli sakatlık oranına bağlı olarak bir aylık bağlanır.

3 GÜNÜ GEÇMESİN
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, iş kazası hallerinde işverene bir takım yasal yükümlülükler getirmiştir. SGK, bu yükümlülükleri yerine getirmeyen işverenlere yaptırım uygulamaktadır. İşverenin yükümlülükleri şunlardır:
- İş kazası meydana geldiği an işveren kazanın olduğu yerdeki kolluk kuvvetlerine (Polis veya Jandarma karakolu) derhal bildirimde bulunmalıdır.
- Ayrıca işveren, meydana gelen iş kazasını SGK’ya en geç kazadan sonraki 3 iş günü içinde bildirmekle de yükümlüdür. Örneğin iş kazası pazartesi meydana gelmiş ise en geç perşembe günü mesai saati bitimine kadar SGK İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezlerine e-sigorta ile ya da doğrudan veya iadeli, iadeli taahhütlü posta ile bildirmelidir.
- Burada dikkat edilecek husus adi posta ya da kargo ile yapılan bildirimlerde, Kurum kayıtlarına intikal tarihinin esas alınması nedeniyle işverenin ceza alma riskinin bulunmasıdır.
- Yine Çalışma Bölge Müdürlüklerine de iş kazasının 2 gün içinde bildirilmesi bir diğer zorunluluktur.
- SGK’ya yapılacak iş kazası bildirimleri mutlaka, İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları bildirgesi isimli belge ile yapılmalıdır.

BİLDİRMEYEN PARAYI ÖDER
Sigortalıların iş kazası geçirmeleri halinde, belirtilen sürede yani en geç 3 iş günü içinde işveren tarafından bildirimin yapılmaması durumunda, iş kazası bildiriminin SGK’ya yapıldığı tarihe kadar sigortalıya ödenecek geçici iş göremezlik ödeneği işverenden tahsil edilir.
Örneğin; 1 Mart 2009 tarihinde meydana gelen iş kazasını 12 Mart 2009 tarihinde Kuruma bildiren işverenden, 1 Mart 2009 ile 11 Mart 2009 tarihleri arasında sigortalıya ödenen geçici iş göremezlik ödeneği Kurumca tahsil edilir.
Burada iş kazasının meydana gelmesinde işverenin kusurunun bulunup bulunmamasının hiçbir önemi yoktur. İşveren iş kazasını geç bildirdiği için ödenen geçici iş göremezlik ödeneği kendisine Kurumca rücu edilmektedir. Üstelik işyerinin burada kamu yada özel sektöre ait olmasının da bir önemi yoktur.
Eğer iş kazası geçiren sigortalı kamuya ait bir yerde çalıştığı halde kaza bildirimi yapılmamışsa, sigortalıya ödenen iş göremezlik ödeneğinin bildirimden önceki kısmı sorumlu memurdan tahsil edilir.

HASTANE MASRAFI DA SİZDEN
İş kazasını yasal sürede bildirmemenin yaptırımı sadece istirahat ödemesinin tahsili ile sınırlı değildir. Diğer yandan kazaya uğrayan sigortalının tedavi masrafları da işverenden istenir. 3 günlük süre geçirildikten sonra yapılan bildirimlerde ise bildirim tarihine kadar olan sağlık harcamaları işverenden tahsil edilir. Bildirim sonrası yapılan sağlık harcamalarını ise Kurum karşılar.
Diğer yandan iş kazalarının 2 iş günü içinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bölge Müdürlüklerine bildirilmesi gerekmektedir. İş kazalarını anılan yerlere bildirmeyen işverenlere 2009 yılı için 1.120 TL idari para cezası uygulanmaktadır.

SGK emekliliği hızlandırıyor
SGK aylık bağlama sürelerinin kısaltılması için özel tedbirler almaya başladı. Yapılanma sürecinin tamamlanması ve çalışma şartlarının düzeltilmesine yönelik adımlardan sonra emeklilik sürelerini kısaltan uygulamalar devreye girdi...
- Buna göre, işe giriş bildirgesi verilmeyen ama bordrolarda sigortalı beyan edilen kişilerin işe giriş bildirgeleri Kurum tarafından res’en düzenlenecek.
- Birden çok sicili olan sigortalıların sicil numaralarının birleştirilmesi 6 ayda sonuçlandırılacak.
- Diğer yandan geçmiş yıllara ait bilgisayar ortamına aktarılmayan sigortalı hizmetleri aktarılmaya başladı. Artık sigortalılar 1965-1982 yıllarına ait hizmetlerini de internetten öğrenebilecek. Bu uygulama bizce başlı başına bir devrimdir ve kimsenin daha önce cesaret edemediği bir iştir.
- Farklı kurumlarda geçen (SSK, Bağ-Kur) hizmetler, yazışma yapılmadan elektronik ortamda birleştirilmeye başladı.
- Emekliliğe başvuruda istenen “sigortalı hesap fişi” artık istenmeyecek. Bunun yerine işverenin internet üzerinden vereceği “sigortalı işten ayrılış bildirgesi” yeterli sayılacak.
SGK’nın insan odaklı bu uygulamaları için emeği geçen tüm yetkilileri en içten dileklerimle kutluyorum.

(Kaynak: Türkiye Gazetesi | 15.03.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.