İşçinin kaç günlük ücreti ceza olarak kesilir? / Arif Temir

Sigara içen işçiye ücret kesme cezası verilebileceği konusunu işleyen makalemden dolayı okurlarımız işçi ücretlerinden kesilecek cezanın miktarını soruyorlar.

İşçinin ücretinden yapılan kesinti aslında bir disiplin cezasıdır. Bu cezaya neden gerek duyulduğunu ve cezanın kim tarafından nasıl kesileceğini bu yazıda açıklamaya çalışacağım. Çalışma hayatının bir düzen içerisinde yürüyebilmesi için işçi ve işverenlerin uymak zorunda oldukları kurallar vardır.

Bu kurallar mevzuattan, toplu iş sözleşmesinden veya iş sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. İşçiler için getirilen kuralların bazıları iş disiplinini sağlamaya yöneliktir. İş disiplinini sağlamak için getirilen düzenlemelerden biri de işçilere ücret kesme cezasının uygulanmasıdır.

İşveren, toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmesinde hangi davranışların cezasının ücret kesme cezası olduğunu açık bir şekilde belirtmelidir. İş/toplu iş sözleşmesinde belirtilmiş olan konular dışında işçiye ücret kesme cezası verilemez. İşçi ücretlerinden ceza olarak yapılacak kesintiler bir ayda işçinin iki günlük ücretinden fazla olamaz. Bir işçiye ayda iki günü geçmemek üzere yılda toplam en fazla 24 günlük ücret kesintisi cezası verilebilir.

İşçi ücretlerinden ceza olarak yapılacak kesintilerin işçiye derhal sebepleriyle beraber bildirilmesi gerekir. İşçinin ücretinden kanunen yapılması gereken vergi, sigorta vb gibi yasal kesintiler yapıldıktan sonra işçiye ödenmesi gereken net ücret Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ilgili banka hesabına yatırılır. Ücret kesme cezası işçinin sigorta prim ödeme gün sayısında herhangi bir değişikliğe yol açmaz.

Çünkü işçi işyerine gelerek çalışmasına devam etmiştir. İşçi ücretlerinden ceza olarak kesilen paralar işçilerin eğitimi ve sosyal hizmetleri için kullanılıp harcanmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın T.C. Ziraat Bankası Ankara Merkez Şubesindeki 38775369/5005 numaralı hesabına (Vergi Kimlik No:8150292949) kesildiği tarihten itibaren bir ay içinde yatırılır.

Her işveren işyerinde bu paraların ayrı bir hesabını da tutar. Bazı işyerlerinde işçilerin ücretlerinin ceza olarak kesildiği belirtilerek, işçilerin ücretleri eksik ödenmektedir. Kesilen ücretler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının hesabına yatırılmamaktadır. Bu tür kesintiler mevzuatın öngördüğü şekle uygun değildir. Mevzuata aykırı olarak işçinin ücretinden kesinti yapılması durumunda işçi iş sözleşmesini haklı olarak fesh edip işten ayrılabilir.

Örnek 1:

2008 yılı Haziran ayında işçi Mehmet Beyin iş sözleşmesinde yer alan hükümlere göre iki günlük ücreti ceza olarak kesilmiştir. Mehmet Beyin sigorta prim ödeme gün sayısı kaç gün olarak gösterilecektir? İşçi Mehmet Beyin sigortalı gün sayısı 30 gün üzerinden ilgili kuruma bildirilecektir. Ücretin kesildiği günler sigortalı gün sayısından düşülmez. Mehmet Beyin sigortalı gün sayısı 28 gün olarak değil 30 gün üzerinden gösterilerek primi kuruma yatırılır.

Örnek 2:

İşçi Mehmet Beyin iş sözleşmesinde hangi davranışların ücret kesme cezasına neden olacağı belirtilmemiştir. Bu durumda işveren, Mehmet Bey'e bir günlük ücret kesme cezası verebilir mi? İş sözleşmesinde ücret kesme cezasını gerektiren davranışların açıkça belirtilmiş olması gerekir. İş sözleşmesinde belirtilmeyen konular için ücret kesme cezası uygulanamaz. İşçi Mehmet Beye böyle bir ceza uygulanırsa Mehmet Bey iş sözleşmesini tek taraflı fesh ederek işten ayrılabilir.

Örnek 3:

İş sözleşmesinde Mehmet Bey'in işe geç gelmesi durumunda yılda bir kez bir aylık ücreti tutarında ödenen ikramiyesinin kesileceğine ilişkin hüküm bulunmaktadır. Mehmet Bey işe geç gelirse ikramiyesinin tamamı ceza olarak kesilir mi? İşçinin bir ay içerisinde en fazla iki günlük ücreti tutarındaki ikramiyesi ceza olarak kesilebilir. Dolayısı ile Mehmet Beyin bütün ikramiyesi ceza olarak kesilemez.

(Kaynak: Bugün Gazetesi | 23.09.2008)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.