Kıdem Ödenmesini Gerektiren Koşullar

Kıdem tazminatı günümüzde en fazla tartışılan, yargı konusu olan, işçi ve işverenin karşı karşıya geldiği konulardan birisidir. Kıdem tazminatı, iş sözleşmesi 1475 sayılı İş Kanunu 14. maddesinde öngörülen hallerden birisi ile sona eren, aynı işyerinde veya aynı işverene ait değişik işyerlerinde en az bir yıllık kıdemi olan ve İş Kanunu kapsamındaki işçilere ödenmektedir.

İş sözleşmesinin sona ermesi haline dayalı özel bir tazminat olan kıdem tazminatı, “Hizmet erbabının en az bir yıl çalıştıktan sonra, yasada gösterilen sebeplerle o işyerinde ayrılması halinde veya ölümü halinde varislerine zorunlu bir ödeme” şeklidir. Başka bir tanımda ise kıdem tazminatı, “Kanunda belirtilen asgari bir çalışma süresini dolduran işçinin iş sözleşmesinin yine Kanunda belirtilen sebeplerden biriyle sona ermesi halinde işçiye (veya kanuni mirasçılarına) kıdemi ve ücreti dikkate alınarak işverence ödenmesi gereken bir tazminattır.”

Kıdem tazminatı, aynı işyerinde veya aynı işverene ait değişik işyerlerinde en az bir yıl çalışmış olan ve iş sözleşmesi 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde belirtilen durumlardan birisi ile sona eren işçiye veya işçinin ölümü halinde mirasçılarına veraset ilamındaki hisseleri oranında, işçinin çalışma süresi ve giydirilmiş brüt ücreti dikkate alınarak yapılan ödemedir.

İşçi belirli koşulların gerçekleşmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanır. Bunlar;

• Öncelikle İşçinin İş Kanunu kapsamında bulunması,

• İş sözleşmesinin 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde sayılan nedenlerle sona ermesi,

• İşçinin aynı işyerinde veya aynı işverene ait değişik işyerlerinde en az bir yıl çalışmış olması şeklinde sıralanabilir.

★ ★ ★

Kıdem ödenmesini gerektiren koşullar

İş Kanunu’na tabi işçilerin iş sözleşmelerinin;

• İşveren tarafından İş Kanunu’nun 25’inci maddesinin II numaralı bendinde gösterilen sebepler dışında,

•İşçi tarafından İş Kanunu’nun 24’üncü maddesi uyarınca,

•Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla,

•Bağlı bulundukları kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla;

•506 Sayılı Kanun’un 60’ıncı maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları veya aynı kanunun geçici 81’inci maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle,

• Feshedilmesi veya, kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi veya,

• İşçinin ölümü sebebiyle son bulması hallerinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren iş sözleşmesinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence mirasçılarına veraset ilamındaki hisseleri oranında 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir.

★ ★ ★

Kıdem tazminatının hesaplanması

Kıdem tazminatı son, giydirilmiş brüt ücret üzerinden ödeme hesaplanır. İşçinin kıdem tazminatı hesabında ücrete ilaveten işçiye ödenen para ve para ile ölçülebilir ayni ve nakdi tüm menfaatler dikkate alınır. Kıdem tazminatı, her yıl için otuz günlük ücret üzerinden ödenir. 30 günlük süre iş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile işçi lehine değiştirilebilir. Özellikle toplu iş sözleşmelerinde bir yıl 35, 40 veya 45 gün üzerinden ödeme yapılması gibi hükümler görülebilmektedir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır.

Kıdem tazminatı zaman aşımı süresini kısaltan düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten (25.10.2017) sonra sona eren iş sözleşmelerinde kıdem tazminatı zaman aşımı süresi 5 yıl olarak uygulanacaktır. Kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi halinde bankalarca uygulanan en yüksek faiziyle birlikte ödenmesi esastır.

(Kaynak: Resul Kurt / Star Gazetesi | 11.09.2020)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.