Prim affı uygulamaları -1 / Şerif Akcan

Sosyal Sigortalar Kanunundan dolayı sigorta prim borcu bulunan işverenler ile Bağ-Kur Kanununa göre Bağ-Kur prim borcu olan sigortalıların borçlarına getirilen prim affı uygulaması 27 Mayıs 2008 tarihinde başladı. Prim affının genel çerçevesine yönelik yazdığımız yazının ardından gelen sorular konunun yeterince aydınlatılamadığını göstermektedir.
İki ay sürecek olan prim affı uygulamasının diğerlerine göre çok elverişli şartlar taşıması ve bazı detayların açıklanması adına birkaç haftalık yazımızı prim affı konusuna ayırdık. Bu hafta 2006 yılında çıkarılan “prim yapılandırması” uygulamasını yeniden ihya edecek olan işverenlerin durumlarını ele almadan, gerek yapılandırma dışında kalan ve gerekse yapılandırması bozulan işverenler için getirilen avantajları yorumlayacağız. Takip eden haftalarda ise Bağ-Kur prim borçlularının aftan nasıl yararlanacaklarına değineceğiz.


> Hangi borçlar af kapsamına alındı?
Öncelikle belirtelim ki, Mart 2008 tarihine kadar tahakkuku yapıldığı halde ödenmeyen prim borçları af kapsamına alınmıştır. Nisan 2008 ve sonrasında tahakkuk eden borçlar af kapsamı dışında tutulmuştur. Buna göre, Mart 2008 tarihine kadar tahakkuk eden
- Sigorta primi borçları,
- Sosyal güvenlik destek primi borçları,
- İşsizlik sigortası primi borçları,
- İdari para cezası borçları,
-Asgari işçilik fark prim borçları,
Af kapsamına alınmıştır. Yukarıda sayılan prim türlerine borcu olanların prim affından yararlanabilmeleri için en geç 28 Temmuz 2008 tarihine kadar Sosyal Güvenlik Kurumundan (SGK) alacakları müracaat formu ile talepte bulunmaları gerekmektedir.
Asgari işçilik uygulamasından doğan fark işçilik borçları için 31 Mart 2008 tarihine kadar tamamlanmış olmak kaydı ile en geç 30 Haziran 2008 tarihine kadar kuruma müracaat edilmesi gerekmektedir.

> Kapsama girmeyen borçlar
Aşağıda sayılan borç türleri prim affı kapsamı dışında tutulmuştur;
-Tasarrufu teşvik kesintisi ve katkı payları,
-Konut edindirme yardımı,
-Eğitime katkı payı,
-Özel işlem vergisi ve damga vergisi,
-Kira, icra masrafları ve benzeri borçlar,
- 2008/Mart ve önceki ay/dönemlere ilişkin olmakla birlikte geçici 24’üncü maddeye istinaden yapılan başvuru tarihinden sonra tahakkuk etmiş olan borçlar.

> Başvuru süresi iki ay
Yukarıda sayılan ve kapsama giren borçların prim affından yararlanabilmesi için yani peşin veya taksitle ödenebilmesi için işverenlerin veya sigortalıların mutlaka bağlı bulundukları sigorta müdürlüklerine yazılı olarak müracaat etmeleri gerekmektedir.
Aynı işverenin birden fazla müdürlükte borcunun bulunduğu dosyasının bulunması halinde her bir müdürlüğe ayrı ayrı müracaat etmesi gerekiyor. Diğer yandan, bir işverenin aynı sigorta müdürlüğünde birden fazla dosyası bulunması halinde aftan yararlanabilmesi için her bir dosya için ayrı ayrı müracaat etmesi lazım.
Başvuru formlarına, borcun ne şekilde (peşin veya taksitle) ödeneceği, taksitle ödeme yolunun tercih edilmesi halinde her bir borç türü için talep edilen taksit süresi (24 ayı geçmemek kaydıyla) yazılmalıdır.
Başvuru formunda borcun ne şekilde ödeneceğinin beyan edilmemesi halinde, borcun 12 ayda ödeneceği kabul edildiği varsayılarak işlem yapılacak ve ödeme planı ile birlikte bu durum borçluya bildirilecektir.
Kapsama giren tüm borç türleri için aynı ödeme şekli (peşin veya taksitle) tercih edilebileceği gibi, bir borç türü için peşin, diğer borç türleri için taksitle ödeme yolu veya bir borç türü için farklı süreli taksit, diğer borç türü için farklı süreli taksit de seçilebilecektir.

> Af kapsamındaki borcun hesaplanması
Af kapsamına giren borçlara, başvuruda bulunulan ayın sonuna kadar gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanacak. Bu gecikme cezası ve gecikme zammından peşin veya taksitle ödeme talebine (taksitle ödeme yolunun tercih edilmesi halinde talep edilen taksit süresine) bakılarak gerekli terkin yapılacaktır. İşverenin tercihine göre peşin ödeme veya taksit ödeme şartlarına göre hesaplanan borç işverene tebliğ edilecektir.

> Peşin ödeyene yüzde 85 terkin
Hesaplanan borcunu peşin ödeme yolunu tercih eden borçluların, kapsama giren borç asıllarının tamamını ve gecikme cezası ve gecikme zammının yüzde 15’ini başvuruda bulunulan tarihi takip eden bir ay içinde ödemeleri halinde, kalan yüzde 85 oranına karşılık gelen gecikme cezası ve gecikme zammı terkin edilecektir.
Örneğin, bir işverenin prim aslı borcunun 50 bin YTL ve gecikme cezasının 100 bin YTL olduğunu varsayarsak, peşin ödeme yolunu tercih eden bu işverenin gecikme cezasının 85 bin YTL olan kısmı silinecek, 50 bin YTL ana para ve 15 bin YTL gecikme cezası olmak üzere toplam 65 bin YTL ödeyecek.
Peşin ödeme yolunu seçen işverenler borçlarını bir ay içinde ödemezlerse, en geç başvuru tarihini takip eden dört ay içinde taksitle ödeme yolunu tercih ederlerse, taksitlendirmeden yararlanabilirler.


> Taksitlere tecil faizi yok
Prim borçlarını peşin ödeme yolunu seçmeyen işverenler için taksitli olarak da ödeme imkanı tanınmıştır. Taksitle ödeme yolunu seçenler, prim aslı tamamı ile hesaplanan gecikme zammı ve gecikme cezasını,
- 12 aya kadar olan taksitlendirmelerde yüzde 55’i terkin edilerek, kalan yüzde 45’i ,
- 13 ila 24 ay arası taksitlendirmelerde ise, yüzde 30’u terkin edilerek, kalan yüzde 70’i, borç aslına ilave ederek ödeyebilecekler. Taksit yapılan borçlara ayrıca tecil faizi uygulanmayacak.
Taksitlendirme yolunu seçenler, bir süre taksitlerini ödedikten sonra kalan borçlarını peşin ödemek isterlerse, peşin ödeme indirimi olan yüzde 85’lik indirimden yararlanamazlar.
Af kapsamına giren borçları için taksitle ödeme yolunu tercih etmiş olan borçluların, aylık taksit tutarlarını, ilişkin olduğu ayın sonuna kadar ödememeleri halinde, ödemenin yapıldığı tarihe kadar gecikilen her ay devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faiz oranına 1 puan eklenmek suretiyle bulunacak faiz oranının bileşik bazda uygulanması sonucunda hesaplanacak faiz miktarı ile birlikte ödemeleri gerekmekte olup, ödemenin yapıldığı tarihte gecikme faizi aylık olarak hesaplanacaktır.
Taksitlendirme işlemi her bir borç türü (sigorta primi, işsizlik sigortası primi ve idari para cezası) yönünden ayrı ayrı yapılacak olup, aylık taksitlere ilişkin ödeme yükümlülüğünün bir takvim yılında borç türü bazında üç defadan fazla yerine getirilmemesi veya eksik yerine getirilmesi halinde, taksitlendirme hakkı kaybedilmiş olacaktır.
Bir takvim yılı içinde üçten fazla olmamak kaydıyla ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarının en geç son taksiti izleyen ayın sonuna kadar DİBS+1 faizi ile birlikte ödenmesi halinde ise af hükümlerinden yararlanılacaktır.
Dolayısıyla, kapsama giren borçlarını geçici 24’üncü maddeye istinaden taksitler halinde ödeme talebinde bulunmuş olan borçluların, her bir takvim yılı içindeki ödeme yükümlülüklerini borç türü bazında üç defadan fazla ihlal etmemeleri ve ödenmeyen taksitlerini en geç son taksiti izleyen ayın sonuna kadar ödemeleri gerekmektedir.
Daha önceden tecil ve taksitlendirilmiş veya yeniden yapılandırılmış ve taksitlendirme veya yapılandırma işlemleri başvuruda bulunulan tarih itibariyle devam etmekte olan borçluların, başvuru süresi içinde taksitlendirme veya yapılandırma işlemlerinin bozularak, kapsama giren borçlarını peşin veya taksitle ödeyebilirler. Bu durumda, borç miktarı daha önce taksitlendirilmemiş veya yapılandırılmamış gibi değerlendirilip hesaplanan borç af kapsamına alınacaktır.

(Kaynak: Türkiye Gazetesi | 16.06.2008)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.