Bağ-Kurluya Torbadan Çıkan İhya Fırsatında Neye Dikkat Etmeli? / Şevket Tezel

2008 yılında 60 ay ve üzeri Bağ-Kur borcu bulunanların bu süreleri borçlarıyla birlikte silinmişti. 2015 yılında da 6645 sayılı Kanun ile 01.05.2015 tarihi itibariyle 12 ay ve üzeri Bağ-Kur prim borcu bulunanların bu süreleri de borçlarıyla birlikte silinmişti. Ancak ihya edilmesi de kişinin iradesine bırakılmıştı.

Faiz Gidiyor Enflasyon Geliyordu

2014 yılına kadar olan yapılandırma kanunlarında silinen bu sürelerdeki primlerin ve günlerin sigortalı tarafından ihyası istendiğinde gecikme zam ve cezası kaldırılıp yerine enflasyon (Yİ-ÜFE)  farkıyla birlikte üç ay içinde ödenmesi halinde canlandırılıyordu.

Güncel Tutardan Hesaplama Getirildi

Bununla birlikte 2015 yılındaki 6645 sayılı Kanunun getirdiği hükümle ihya hesaplaması değiştirildi ve ihyası istenen sürede başvuru tarihinde cari bulunan en düşük günlük prim tutarı üzerinden hesaplama yöntemi getirilmişti.

İhyalar Kadük Oldu

Bu şekilde hesaplama aslında daha adil olmakla birlikte sigortalıların ihya tutarlarını ödemeyerek yeniden silinmeleri sonucunu doğurmuştu. Bu nedenle 2016 ve 2017 yıllarındaki yapılandırmalardaki ihya başvurularında dağ fare doğurmuştu.

İşte TBMM’de bulunan son yapılandırma Kanunu bu konuda önemli bir değişiklik getiriyor. Yasa başvuru tarihindeki güncel tutar üzerinden ödeme yerine;

“Köy ve mahalle muhtarları, kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu mülga hükümlerine ve mülga 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununa göre tescilleri yapıldığı hâlde prim borçlan nedeniyle daha önceki ilgili kanunları uyarınca sigortalılık süreleri durdurulmuş olanlardan bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ihya edilmemiş olanların kendileri veya hak sahipleri, bu Kanunun yayımı tarihini takip eden aybaşından itibaren iki ay içinde Kuruma müracaat ederek, durdurulan sigortalılık süreleri için ödeyecekleri prim tutarının, sigortalılık süreleri durdurulmamış gibi değerlendirilerek bu maddenin birinci fıkrası hükümlerine göre hesaplanmasını talep edebilirler. Hesaplanan borcun tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi hâlinde durdurulan süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Hesaplanan borcun tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmemesi hâlinde ihya işlemi geçerli sayılmaz ve bu fıkra kapsamında ödenmiş olan tutarlar ilgilinin başkaca prim borcunun bulunmaması kaydıyla faizsiz olarak iade edilir. Bu fıkra hükümlerinin uygulanmasında bu Kanunun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (a) ve (b) bentleri hükümleri uygulanmaz.”

Biçimindeki hüküm ile yasanın yürürlüğe giriş tarihinden itibaren iki ay içinde başvuru yapma halinde silinen bu sürelerin primlerinin cari günlük 23,34 TL üzerinden hesaplama yerine enflasyon farkıyla ödeme hakkı getiriyor.

Güncel Tutar Yerine Enflasyonlu Tutar Geliyor

Bu önemli avantaj emeklilikleri güne bağlı olup silinen sürelerin canlandırılmasıyla emeklilik hakkı kazanacak Bağ-Kur sigortalıları açısından emekliliği öne çekme anlamına geliyor. Keza eskiden silinen Bağ-Kur süresi olan ama sonradan en az 3,5 yıl SSK sigortalısı olup SSK emekliliğinde gün sayısı bekleyen sigortalılar için de anlamlı bulunuyor.

Örneğin 2008 Ekim- 2009 Aralık ayları arasında 15 aylık Bağ-Kur borcu silinen bir sigortalı bu günlere ihtiyaç duyuyorsa 15 ay için halen güncel rakamlarla 10503 TL talep edilirken, yeni ödeme hakkı ile yaklaşık 6 bin TL ödeyecek.

Bu nedenle emekliliği için ihya isteyen sigortalıların mevcut halde ve Torba Kanun ile çıkacak borç tutarlarını mukayese etmeleri, eklenecek günlerin bağlanacak aylığa kaç TL etki yapacağını da görmelerinde kendileri için büyük yarar bulunuyor.

Zira görece daha düşük tutar da çıksa ödenecek ihya primleri bağlanacak aylık değerini beklendiği kadar artırmayacaksa düşük çıkacak borcun da sigortalı için önemi bulunmayacaktır.  O nedenle bu fırsatın her borcu ilgili dönemiyle birlikte silinen sigortalı için gerçekten fırsat olup olmadığının sağlıklı olarak saptanması gerekmektedir. 

(Kaynak: Alitezel | 07.05.2018)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.