Ali TEZEL - Emeklilik yası 65’e cıkıyor emekli aylığı 213 YTL’ye iniyor

Sosyal Güvenlik Reformu için dayanak olarak deniyor ki, 38 veya 43 yaşında emekli olunuyor bu nedenle düşük emekli aylığı hesaplandığı için emekliler, geçinemiyor ve çalışmak zorunda kalıyor... Arkasını getirmiyor ama bu lafı duyanlar 65 yaşında emekli olununca çok emekli aylığı alacaklarını, yabancılar gibi ülke ülke dolaşacaklarını zannediyor veya bu şekilde bir çıkarımda bulunuyorlar. Bu arada dayanak tez bile doğru değil zira, 08.09.1999 gününden sonra işe giren erkekler 60 ve kadınlar 58 yaşından önce emekli olamıyorlar.

1-Aylık Bağlama Oranı (ABO) hemen yüzde 2’ye düşürülüyor

Halen geçerli olan kanunlara göre ;

SSK’lıların, işe giriş tarihlerinden 31.12.1999 gününe kadar çalışma sürelerinin kısmi aylığı için aylık bağlama oranı ilk 5000 gün için yüzde 60, 5000 günden sonraki her 240 gün için yüzde 1 arttırılarak

uygulanmaktadır.

Bağ-Kur’luların ise işe girişlerinden

31.12.1999 gününe kadar çalışma sürelerinin kısmi aylığı için ABO’ları ilk 9000 gün (25 tam yıl için) yüzde 70’dir ve 25 yıldan fazla her yıl için yüzde 1 arttırılırken, eksik olan her yıl için de yüzde 1 azaltılmaktadır.

T.C. Emekli Sandığı’nda ise oran hiç değiştirilmemiş olup 25 tam yıllık süre için yüzde 75 olup tıpkı Bağ-Kur gibi fazla yıllar için yüzde 1 arttırılırken, eksik yıllar için yüzde 1 düşülmektedir.

2008 yılı Haziran ayında yürürlüğe gireceği ifade edilen reform ile ABO’lar sadece SSK’lı ve Bağ-Kur’lular için hemen yüzde 2’ye düşürülmektedir. Hemen diyorum çünkü, reformun TBMM’den geçmiş eski halinde, 2015 yılına kadar yıllık (her 360 güne) yüzde 2,5 ve 2016 yılı ve sonrasında yüzde 2 olarak kanunlaştırılmıştı. Şimdi ise TBMM’de görüşülecek olan tasarı ile yüzde 2,5 bir kenara bırakılıp hemen her yıl (360 gün) için yüzde 2 haline getirilmiştir.

Öyleyse tasarı aynen TBMM’den geçerse, 5000 gün için bir SSK’lının yüzde 60 olan aylık bağlama oranı yüzde 27’ye, 3600 gün için ise yüzde 20’ye düşmektedir. Bağ-Kur’lular da 15 yılla kısmi emeklilikte yüzde 30, 25 yılla tam emekli aylığında oran yüzde 50 olacaktır.

Not: Sizler de aylık ortalama kazancınıza bakın ve gün sayılarına göre belirlenen ABO’larınızı tahmin edip alacağınızı emekli aylığını hesaplayın.

Ancak hemen üzülmeyin, AKŞAM Gazetesi’nde bu köşeden ‘Aylıklardaki alt sınır kaldırılıyor’ haberimizden sonra tasarıya alt sınır getirildi ve alt sınır yüzde 35 olarak belirlendiğinden hiçbir emekli aylığı asgari ücretin (608 YTL’nin) yüzde 35’inden yani 213 YTL’den az alamayacak. Yani yukarıdaki 140, 189 ve 210 YTL’ler 213 YTL’ye yükseltilip verilecek.

2- Memurların ABO’suna dokunulmadı

Tasarıyla, memurların aylık bağlama oranına ne şimdi ne de reformdan sonrası için dokunulmadı. Onlar yine 25 yıl için yüzde 75 ABO il emekli olmaya devam edecekleri gibi bir de 5434 sayılı Kanun gereğince 30 yılını tamamlamış bir memurun emekli aylığından daha az emekli aylığı verilemeyeceği için en düşük emekli aylıkları da 741,60 YTL.den az olamayacak. Ancak, bu şartlarda memurlar fazla bir emekli aylığı almıyor, ortalama bir insanın geçimini ancak temin edebilecekleri kadar alıyorlar ama SSK’lı ve Bağ-Kur’lular bundan sonraki dönemler için çok az emekli aylığı alacaklar.

3- Emekli aylıklarında alt sınır işe giriş tarihine göre belirleniyor

Tasarıyla, memurların aylık bağlama oranına ne şimdi ne de reformdan sonrası için dokunulmadı. Onlar yine 25 yıl için yüzde 75 ABO il emekli olmaya devam edecekleri gibi bir de 5434 sayılı Kanun gereğince 30 yılını tamamlamış bir memurun emekli aylığından daha az emekli aylığı verilemeyeceği için en düşük emekli aylıkları da 741,60 YTL.den az olamayacak. Ancak, bu şartlarda memurlar fazla bir emekli aylığı almıyor, ortalama bir insanın geçimini ancak temin edebilecekleri kadar alıyorlar ama SSK’lı ve Bağ-Kur’lular bundan sonraki dönemler için çok az emekli aylığı alacaklar.

A-Yaşar Okuyan’dan öncekilere 558 YTL

17 Ağustos 1999 günü geçirilen büyük depremin ertesinde 21 Ağustos günü toplanan TBMM tarafından, (millet ile basın depremle uğraşırken) geceli-gündüzlü çalışmayla 25 Ağustos 1999 günü kanunlaştırılan 4447 sayılı Kanun ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 96 ıncı maddesindeki alt sınır aylığının yüzde 70 olan oranı yüzde 35’e düşürüldü. Ancak, düşürülmüş olan bu oran 08.09.1999 gününden sonra işe girmiş yani sosyal güvenlik sistemine girmiş olanlar için uygulanmaktadır. Yüzde 70 uygulamasının son günü olan 31.12.1999 günündeki alt sınır aylığı olan (12000 X 9475 X 0,70=79.590.000 TL) rakam o günden beridir de yıllık TÜFE ve yıllık Gelişme Hızları kadar arttırılarak bugün için 558 YTL’ye ulaşmış vaziyettedir. İşte bu nedenle ister reformdan önce ister reformdan sonra emekli olsun, 08.09.1999 gününden önce sosyal güvenlik sistemine dahil olmuş birisinin SSK’dan emekli olması halinde alacağı en düşük emekli aylığı bugün için 558 YTL.dir.

B-Yaşar Okuyan’dan sonrakilere 213 YTL

4447 sayılı Kanun ile SSK’dan emekli olacakların alacakları emekli aylıklarının alt sınırı asgari ücretin (daha doğrusu (SPEK) Sigorta primine esas kazancın) yüzde 35’inden az olamayacağı haline getirilmiştir. Bu durumda da 09.09.1999 günü ve sonrasında sosyal güvenlik sistemine dahil olmuş bir kişi SSK’dan emekli olduğunda eline geçecek en düşük emekli aylığı 213 YTL’den az olamaz.

4-Reform gelmeden emekli olalım mı diyenlere...

Emeklilik hakkını elde ettim ama uzatmaları oynuyorum, reform gelince şimdi alacağım emekli aylığından daha mı az emekli aylığım olacak mı diye soranlar var. Aylık bağlama oranlarında çok ciddi düşüşler var. Ancak bu durum birkaç yıl içinde emekli olacaklar için hemen korkulacak bir olay da değildir. Çünkü, yeni oranlar sadece reformdan sonraki çalışmalarımıza uygulanacak olup eski çalışma sürelerimiz eski sistemdeki emekli aylığı hesaplamalarına göre belli edilecektir. Reformdan 3-5 yıl sonrasında emekli olacaklar ile ilerde emekli olacak olan gençlerimiz, çocuklarımız ve torunlarımız gerçekten çok düşük emekli aylıkları ile karşılaşacaklar. Yani hem 65 yaşında emekli olacaklar hem de ellerine 3 otuz para verilecek.

Not: Perşembe günü bir aksilik olmazsa, reformla getirilen GÜNCELLEME KATSAYISININ mevcut emekliler ile bundan sonra emekli olacakların emekli aylıklarına nasıl zarar verecek konusuna değineceğim.

(Kaynak: Akşam Gazetesi | 19.02.2008)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.